Απόβλητα τροφίμων: Ένα περιβαλλοντικό και κοινωνικό σκάνδαλο

Ζούμε σ’ ένα κόσμο που συνεχώς αυξάνεται. Σήμερα είμαστε 7,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι ενώ η πρόβλεψη είναι ότι μέχρι το 2050 ο παγκόσμιος πληθυσμός να φτάσει στα 9 δισεκατομμύρια. Συνεπώς οι ανάγκες για τροφή συνεχώς θα αυξάνονται. Ακόμη και σήμερα όμως παρότι βρισκόμαστε στη μέση μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης η αφθονία των αγαθών όχι απλά δεν έχει μειωθεί αλλά αντίθετα συνεχώς αυξάνεται. Μαζί της αυξάνεται και η περιβαλλοντική επιβάρυνση αφού η ανθρώπινη διατροφή είναι ο τομέας εκείνος που προκαλεί τη μεγαλύτερη ζημιά στο περιβάλλον.

Αν αναλογιστούμε ότι εάν ο κάθε Βρετανός πολίτης δεν έτρωγε κρέας για 7 ημέρες την εβδομάδα θα ισοδυναμούσε με την απομάκρυνση όλων των αυτοκινήτων από τους δρόμους του Ηνωμένου Βασιλείου(περίπου 30 εκατομμύρια αυτοκίνητα) μπορούμε να καταλάβουμε το μέγεθος της ρύπανσης που προκαλείται από την κατανάλωση κρέατος. Και ενώ θα έπρεπε η ανεπτυγμένη δύση να έχει αρχίσει να περιορίζει την εκτροφή και κατανάλωση κρέατος όχι απλά δεν το κάνει αλλά και χώρες παραδοσιακά χορτοφαγικές όπως η Κίνα και η Ινδία έχουν αρχίσει να αλλάζουν διατροφικές συνήθειες και να έχουμε ακόμη μεγαλύτερη ζήτηση πρωτεΐνης με ότι αυτό συνεπάγεται για τον πλανήτη. Αλλά δεν είναι μόνο η παραγωγή και κατανάλωση κρέατος που επιβαρύνει το περιβάλλον. Ακόμη και τα αγροτικά προϊόντα για να παραχθούν χρειάζονται γη, λιπάσματα, τρακτέρ, μηχανήματα, φυτοφάρμακα και ενέργεια. Συνεπώς η παραγωγή της τροφής μας σχετίζεται και με την κλιματική αλλαγή.

Την ίδια στιγμή που προκαλούμε όλη αυτή τη καταστροφή για να εξασφαλίσουμε τη τροφή μας, μελέτες δείχνουν ότι το 1/3 της παραγόμενης τροφής πετιέται. Σε επίπεδο κράτους πάλι, οι ποσότητες αγροτικής παραγωγής που καταστρέφονται και δεν φτάνουν ποτέ στο πιάτο μας για διάφορους λόγους, όπως η διατήρηση της τιμής, μπορεί να φτάνουν και στο 50%. Στην Ευρωπαϊκή ένωση των 27 ο κάθε πολίτης πετάει κατά μέσο όρο 179 κιλά το χρόνο τη στιγμή που 79 εκατομμύρια πολίτες της Ε.Ε ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας, ενώ παγκοσμίως ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι υποσιτίζονται. Και αυτή είναι η ηθική διάσταση του θέματος.

Στην Ελλάδα της κρίσης σύμφωνα με έρευνα του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου το ελληνικό νοικοκυριό πετάει 99 κιλά κατά άτομο το χρόνο, τη στιγμή που υπάρχουν άνθρωποι που πεινάνε. Γιατί όμως πετάμε το φαγητό μας και τι μπορούμε να κάνουμε αν όχι να εξαλείψουμε αυτές τις ποσότητες που πάνε στα σκουπίδια τουλάχιστον να τις περιορίσουμε; Κατ’ αρχήν να αλλάξουμε τη νοοτροπία μας θα μας πει ο Αν. Καθηγητής του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου κύριος Κώστας Αμπελιώτης. «Το 60% των καταναλωτών δεν θεωρούν τα τροφικά απόβλητα πρόβλημα γιατί είναι φυσικά και βιοαποδομήσιμα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν δημιουργούν περιβαλλοντικά προβλήματα».

Αν αλλάξουμε λίγο τις συνήθειες μας και προσέχουμε τις προμήθειες που κάνουμε ώστε να μην λήγουν τα τρόφιμα που αγοράζουμε και δεν μαγειρεύουμε μεγαλύτερες ποσότητες απ’ αυτές που καταναλώνουμε τότε μπορούμε να αποφύγουμε ποσότητες τροφίμων που πάνε στα σκουπίδια. Αν σκεφτούμε ότι για ένα λίτρο γάλα που έμεινε στο ψυγείο μας και έληξε έχουν καταναλωθεί 1000 λίτρα νερού για να παραχθεί αλλά και κάποιο παιδί που το έχει ανάγκη το στερείται, τότε θα συνειδητοποιήσουμε ότι τα τρόφιμα είναι πολύτιμα για να πετιούνται αλόγιστα.