Περιβαλλον

Φως στα βάθη του ωκεανού: Ο καρχαρίας που λάμπει στο σκοτάδι (βίντεο)

Επιστήμονας φωτογράφισε το εντυπωσιακό πλάσμα με τη γαλαζοπράσινη λάμψη στο δέρμα

62224-137655.jpg
Newsroom
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Φωτογραφήθηκε από Βέλγο επιστήμονα καρχαρίας του είδους kitefin: Το δέρμα του λάμπει σε βάθος 800 μέτρων - Πώς εξηγείται το φαινόμενο της βιοφωταύγειας.
Ο επιστήμονας Ζερόμ Μαλεφέ φωτογράφισε βιοφωταυγή καρχαρία kitefin σε βάθος 800 μέτρων στο βυθό © Jerome Mallefet/National Fund for Scientific Research/Catholic University of Louvain

Φωτογραφήθηκε από Βέλγο επιστήμονα καρχαρίας του είδους kitefin: Το δέρμα του λάμπει σε βάθος 800 μέτρων - Πώς εξηγείται το φαινόμενο της βιοφωταύγειας.

Μπορεί η ύπαρξη των καρχαριών kitefin να είναι γνωστή στην επιστημονική κοινότητα από τον 18ο αιώνα, αλλά χρειάστηκε να φτάσει το 2020 προκειμένου να τους δει κάποιος να λάμπουν στο σκοτάδι για πρώτη φορά.  

Οι καρχαρίες dalatias licha, όπως είναι η επίσημη ονομασία τους,  δεν είναι οι μοναδικοί βιοφωταυγείες καρχαρίες –περίπου ένα στα 10 είδη έχει αυτή την ικανότητα, αλλά με διάμετρο που φτάνει έως και τα 1,8 μέτρα, οι kitefin είναι μακράν οι μεγαλύτεροι που έχουν βρεθεί.

Ο Ζερόμ Μαλεφέ, βιολόγος στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Λέβεν στο Βέλγιο, ήλπιζε εδώ και χρόνια να δει έναν λαμπερό καρχαρία kitefin.

«Αυτό ήταν ένα από τα ιερά μου δισκοπότηρα, να δω αυτόν τον μεγάλο καρχαρία να λάμπει», λέει. Μελέτες στη δεκαετία του 1980 έδειξαν ότι είχαν όργανα που εκπέμπουν φως στο καφέ δέρμα τους, αλλά κανείς δεν είχε δει έναν ζωντανό και φωτισμένο.

Kitefin Shark | The Shark Glows in the Deep Sea

Το όνειρό του έγινε πραγματικότητα 1.000 μίλια ανατολικά της Νέας Ζηλανδίας, σε ένα ερευνητικό σκάφος αλιείας που χρησιμοποιούσε ένα τεράστιο δίχτυ τράτας εμπορικής κλίμακας για να ερευνήσει είδη που κατοικούσαν στη ζώνη του λυκόφωτος, περίπου 800 μέτρα στον βυθό

Προηγούμενες έρευνες στην περιοχή εντόπιζαν τακτικά καρχαρίες kitefin, αλλά ο Μαλεφέ ήταν το πρώτο άτομο που τους μετέφερε προσεκτικά σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Με τα φώτα χαμηλά, είδε τους ζωντανούς καρχαρίες kitefin να έχουν μια γαλαζοπράσινη λάμψη στο σώμα τους.

Τα μικρότερα είδη καρχαριών βαθέων υδάτων χρησιμοποιούν τα φώτα τους για επιβίωση και για να επικοινωνούν μεταξύ τους.

Επιστήμονας φωτογράφισε το εντυπωσιακό πλάσμα με τη γαλαζοπράσινη λάμψη στο δέρμα
Τρεις όψεις του καρχαρία kitefin © Jerome Mallefet/National Fund for Scientific Research/Catholic University of Louvain

Μερικοί έχουν αγκάθια στην πλάτη τους που φωτίζονται σαν φωτόσπαθα, προειδοποιώντας τους εισβολείς να τους αφήσουν ήσυχους. Και πολλοί από τους καρχαρίες έχουν λαμπερές κοιλιές, οι οποίες τους βοηθούν να κρύβουν τις σιλουέτες τους από τα αρπακτικά που κρύβονται από κάτω τους στα βαθιά, αναμειγνύοντας τη λάμψη τους με το μπλε φως από την επιφάνεια της θάλασσας.

Αλλά οι καρχαρίες kitefin είναι τόσο μεγάλοι, που δεν χρειάζεται να ανησυχούν πολύ για να κρυφτούν από άλλα αρπακτικά.

Ο Μαλεφέ πιστεύει ότι η λαμπερή κάτω πλευρά τους μπορεί να φωτίζει τον βυθό για να τους βοηθήσει να κυνηγήσουν, ενώ ταυτόχρονα τους επιτρέπει να εφορμήσουν απαρατήρητοι στο θήραμά τους.

Αυτό θα εξηγούσε επίσης το πώς έχουν βρεθεί στο στομάχι kitefin καρχαρίες που κολυμπούν πολύ πιο γρήγορα από τους ίδιους. Οι kitefin είναι από τους πιο αργούς ανάμεσα στους καρχαρίες. Στην κανονική τους ταχύτητα πλεύσης, θα χρειαστούν περισσότερα από 10 λεπτά για να διασχίσουν 100 μέτρα. Αυτοί οι μεγάλοι, αργοί καρχαρίες πιθανότατα γλιστρούν γύρω από τη ζώνη του λυκόφωτος και εξαπολύουν αιφνιδιαστικές επιθέσεις στα θηράματα που βρίσκονται στον πυθμένα. «Ακριβώς όπως μια γάτα που πηδάει πάνω στο ποντίκι», λέει ο Μαλεφέ.

Glowing shark found off New Zealand - the Kitefin - strange glowing deep sea creature - further info

Για να παράγουν φως, οι καρχαρίες έχουν μικροσκοπικές δομές σε σχήμα κυπέλλου, που ονομάζονται φωτοφόρα, διάσπαρτες στο δέρμα τους. Στο κέντρο κάθε οπής υπάρχουν κελιά που εκπέμπουν φως και ένας φακός στην κορυφή κατευθύνει το φως προς τα έξω. Η βιοφωταύγεια στους καρχαρίες ελέγχεται από ορμόνες.

«Χρησιμοποιούν δύο ή τρεις ορμόνες τουλάχιστον για να ενεργοποιήσουν ή να επιβραδύνουν την εκπομπή φωτός», λέει ο Μαλεφέ. «Είναι μια αργή διαδικασία και οι καρχαρίες μπορούν να λάμπουν για μία ή δύο ώρες. Μόλις ανάψουν, δεν μπορούν να αλλάξουν γρήγορα», λέει.

Μια πτυχή της βιοφωταύγειας του καρχαρία που παραμένει αινιγματική, συμπεριλαμβανομένων των καρχαριών kitefin, είναι το πώς ακριβώς παράγουν φως. Πολλά λαμπερά ζώα φιλοξενούν συμβιωτικά βακτήρια στο σώμα τους που λειτουργούν ως φωτεινοί σύντροφοι, αλλά κανένα δεν έχει βρεθεί στους καρχαρίες. Άλλα λαμπερά πλάσματα παράγουν χημικές ουσίες που προκαλούν αντιδράσεις εκπομπής φωτός.

Στους καρχαρίες, αποδεικνύεται επίσης δύσκολο να αποσαφηνιστεί το φαινόμενο. «Είναι ακόμα ένα μυστήριο», λέει ο Μαλεφέ.

(Με πληροφορίες του Guardian)

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

To μεγάλο βήμα της Βόρειας Θάλασσας προς την ενεργειακή μετάβαση
To μεγάλο βήμα της Βόρειας Θάλασσας προς την ενεργειακή μετάβαση

Η Βόρεια Θάλασσα έχει αναδειχθεί σε hotspot πράσινης καινοτομίας και σε παγκόσμιο πρότυπο απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές χάρη σε μια σειρά από ποικίλα έργα καθαρής ενέργειας.

Βιωσιμότητα ως Ανταγωνιστικό στοιχείο
Επιπτώσεις της βιωσιμότητας στην ανταγωνιστικότητα: Ένας νέος δρόμος για τις επιχειρήσεις

Οι επιχειρήσεις που αναγνωρίζουν τη σημασία της βιωσιμότητας μπορούν να επιτύχουν σε όλα τα επίπεδα—οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά

Είναι οι ενεργειακές κοινότητες το μέλλον για την πράσινη μετάβαση;
Είναι οι ενεργειακές κοινότητες το μέλλον για την πράσινη μετάβαση;

Στο πρώτο Πανελλαδικό Συνέδριο που οργάνωσε η ΔΕΣΜΗ είδαμε δράσεις που ανοίγουν τον δρόμο για την πράσινη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια και τη μείωση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.