Ο γρίφος των ειδικών: Πώς θα απομακρύνουν τις νεκρές φάλαινες από τις ακτές της Αυστραλίας; (βίντεο)

Μέσα σε μία εβδομάδα περισσότερες από 200 φάλαινες και 14 σπερματοφάλαινες ξεβράστηκαν νεκρές σε παραλίες της Αυστραλίας. Με τις αρχές της Τασμανίας να δηλώνουν ότι θα ξεκινήσουν οι επιχειρήσεις για την απομάκρυνση των νεκρών θηλαστικών. Ωστόσο, πολλά είναι τα ερωτήματα που εγείρονται για τον τρόπο που θα γίνει η απομάκρυνση, αλλά και τους λόγους του μαζικού θανάτου τους. 

«Η απομάκρυνση των ζώων είναι ένα σημαντικό ζήτημα και κάτι που κάπως ξεχνάμε μόλις τελειώσει μια αποστολή διάσωσης», δήλωσε στον Guardian ο Δρ Olaf Meynecke, από το κέντρο παράκτιων και θαλάσσιων ερευνών του Πανεπιστημίου Griffith, σημειώνοντας ότι αν οι φάλαινες δεν απομακρυνθούν έγκαιρα, μπορεί να προκληθεί μεγάλος βιολογικός κίνδυνος. Σε θερμότερα κλίματα, η εσωτερική αποσύνθεση των νεκρών φαλαινών μπορεί να οδηγήσει σε εκρήξεις. Τα βακτήρια του εντέρου στις φάλαινες μπορούν να πολλαπλασιαστούν γρήγορα, παράγοντας μεγάλες ποσότητες αερίου μεθανίου. «Εάν το υπόλοιπο σώμα είναι ακόμα άθικτο τότε μπορεί να οδηγήσει σε έκρηξη», είπε ο Meynecke. Το 2004, το πτώμα μιας φάλαινας 60 τόνων μήκους 17 μέτρων εξερράγη σε πολυσύχναστο δρόμο στην πόλη Ταϊνάν της Ταϊβάν, «βρέχοντας αυτοκίνητα και καταστήματα με αίμα και όργανα και σταματώντας την κυκλοφορία για ώρες».

«Είναι στην πραγματικότητα μέρος της αξιολόγησης κινδύνου… το ζώο πρέπει να αξιολογηθεί εκ των προτέρων και εάν υπάρχουν σημάδια οιδήματος στην περιοχή του εντέρου, η πίεση πρέπει να εκτονωθεί πριν από τη νεκροψία», δήλωσε ο επιστήμονας. «Αν υπάρχει κάτι ωφέλιμο, είναι ότι τα νεκρά θηλαστικά θα είναι μια ευκαιρία να συνεισφέρουν στην επιστήμη», είπε η Δρ Βανέσα Πιρότα, επιστήμονας άγριας φύσης που συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιο Macquarie. «Μπορούμε να μάθουμε περισσότερα για τη διατροφή τους, τη γενετική τους, πόσο όμοια ήταν αυτά τα θηλαστικά με τον πληθυσμό που είχε απομονωθεί στο παρελθόν», λέει, αναφερόμενη σε ένα αντίστοιχο γεγονός το 2020 στην ίδια τοποθεσία, κατά το οποίο πέθαναν 350 φάλαινες. 

Πώς θα απομακρυνθεί μία νεκρή φάλαινα

Τα θηλαστικά που πεθαίνουν στην ξηρά μετά την προσάραξη θα πρέπει να ρυμουλκούνται στον ωκεανό, είπε ο Meynecke. «Θα πρέπει να επιστραφούν στη θάλασσα – εκεί ανήκουν». Η ανοιχτή αποσύνθεση και η ταφή δοκιμάστηκαν και οι δύο μετά το αντίστοιχο περιστατικό με φάλαινα το 2020, αλλά οι αρχές είπαν ότι δεν είναι οι προτιμώμενες μέθοδοι για τη συγκεκριμένη προσάραξη. «Η πρώτη μας επιλογή θα είναι να οδηγήσουμε τα πτώματα στα βάθη του ωκεανού», είπε ο ελεγκτής περιστατικών Μπρέντον Κλαρκ σε συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη. «Η απόρριψη ενός θαλάσσιου ζώου στη στεριά δεν είναι γενικά καλή ιδέα. Τα ζώα θα αποσυντεθούν πολύ πιο αργά μόλις ταφούν… θα χρειαστούν μήνες και είναι μια πολύ αργή διαδικασία».

Το 2017, ένα συμβούλιο της Νέας Νότιας Ουαλίας έθαψε μια φάλαινα βάρους 18 τόνων στην παραλία Nobbys του Port Macquarie και στη συνέχεια την ανέσκαψε μια εβδομάδα αργότερα, λόγω ανησυχιών της κοινότητας για αυξημένη δραστηριότητα καρχαρία. «Εάν ο χώρος ταφής έχει σύνδεση με τον υδροφόρο ορίζοντα, υπάρχει πιθανότητα να διαρρεύσει στον ωκεανό - θα μπορούσε ενδεχομένως να προσελκύσει αρπακτικά, αλλά ... αυτό δεν έχει αποδειχθεί πλήρως», είπε ο Meynecke.

Γιατί ξεβράστηκαν οι φάλαινες στη στεριά

Απάντηση στον λόγο για τον οποίο ξεβράστηκαν μαζικά οι φάλαινες στη στεριά προσπαθούν να δώσουν οι επιστήμονες. Οι φάλαινες είναι γνωστές ως τα πιο ευπαθή είδη για να ξεβραστούν στη στεριά, επειδή είναι άκρως κοινωνικές και εκατοντάδες ακολουθούν η μία την άλλη. 

«Καταλήγουν σε αυτές τις μεγάλες ομάδες, αλλά δεν γνωρίζονται πολύ καλά», είπε ο Meynecke. «Αν κάποιος από αυτούς αρχίσει να πανικοβάλλεται… υπάρχει κακή επικοινωνία, γιατί στην πραγματικότητα δεν γνωρίζονται». Ο επιστήμονας το παρομοίασε με τον πανικό μεταξύ των ανθρώπων σε μια συναυλία ή σε άλλο πλήθος. «Υπάρχει αυτό το συναισθηματικό στρες που τους ωθεί να περιορίζονται συνεχώς».

Οι σπερματοφάλαινες, ωστόσο, συνήθως δεν συσπειρώνονται μαζικά και οι θάνατοι περισσότερων από δώδεκα στο King Island ήταν ανησυχητικός, είπε ο Meynecke. «Μάλλον δεν είναι τυχαίο ότι αυτά τα δύο είδη προσάραξαν σε παρόμοιες στιγμές, γιατί μπορεί να έψαχναν για θήραμα πιο κοντά στα νησιά. Έχουμε δραστικές αλλαγές στο θαλάσσιο περιβάλλον που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή». 

Οι φάλαινες φέρεται να ξεβράστηκαν στην Αυστραλία λόγω των αλλαγών στη θερμοκρασία του νερού και τη μετακίνηση των πηγών τροφής σε ρηχότερα νερά στη Βόρεια Θάλασσα.