- CITY GUIDE
- PODCAST
-
27°
Η Ρέιτσελ Κάρσον και τα 60 χρόνια του περιβαλλοντικού κινήματος
Ανησυχίες για τον πληθυσμό, για την καθαρότητα των υδάτων, για τα ζώα και τη βλάστηση υπήρχαν πάντοτε: όμως το σύγχρονο οικολογικό κίνημα γεννήθηκε με μια Αμερικανίδα βιολόγο
![62222-137653.jpg 62222-137653.jpg](/images/120x120/3/jpg/sites/default/files/62222-137653.jpg)
![Η Ρέιτσελ Κάρσον στο εξοχικό της σπίτι στο Boothbay Harbor στο Μέιν (4 Σεπτεμβρίου 1962) Η βιολόγος Ρέιτσελ Κάρσον στο εξοχικό της σπίτι στο Boothbay Harbor στο Μέιν (4 Σεπτεμβρίου 1962)](/images/1074x600/3/jpg/sites/default/files/article/2021/12/10/gettyimages-455251748_1.jpg)
Ρέιτσελ Κάρσον: Η ζωή της αμερικανίδας βιολόγου και τα βιβλία της που έδωσαν ώθηση στην ανάπτυξη του παγκόσμιου περιβαλλοντικού κινήματος.
Πριν από εξήντα χρόνια κυκλοφόρησε ένα βιβλίο με τίτλο «Σιωπηλή άνοιξη» που έγινε ένα από τα μεγαλύτερα μπεστ-σέλερ όλων των εποχών. Παρότι το βιβλίο μιλούσε για τα… εντομοκτόνα, τα αεροζόλ και το DDT, την πρώτη χρονιά της έκδοσής του το διάβασαν 500.000 άνθρωποι. Στη συνέχεια μεταφράστηκαν σε 30 γλώσσες φέρνοντας τις μεγάλες βιομηχανίες χημικών προϊόντων σε πολύ δύσκολη θέση. Μια βιολόγος της θάλασσας από την Πενσυλβάνια αποδείκνυε ότι τα συνθετικά δηλητήρια δεν εξοντώνουν μόνο τα βλαβερά βακτήρια και τα έντομα, αλλά ολόκληρη τη φύση.
Η Ρέιτσελ Κάρσον είχε μεγαλώσει σε αγρόκτημα και θεωρούσε τον εαυτό της «ποιήτρια της θάλασσας». Έκανε λαμπρές σπουδές και ειδικεύτηκε στη θαλάσσια βιολογία: το 1937, όταν ήταν 30 ετών, άρχισε να δημοσιεύει επιστημονικά άρθρα για τη θαλάσσια ζωή, ενώ το 1951, το βιβλίο της «The Sea Around Us» γνώρισε τεράστια επιτυχία παραμένοντας 86 εβδομάδες στη λίστα των ευπώλητων. Το 1953 το μετέφερε τον κινηματογράφο ο Irwin Allen ο οποίος βραβεύτηκε με Όσκαρ. H Carson όμως βρήκε στο ντοκιμαντέρ πολλές επιστημονικές ανακρίβειες και αποφάσισε να μην ξαναεπιτρέψει κινηματογραφικές διασκευές των έργων της.
Το 1962, το βιβλίο της «Σιωπηλή άνοιξη» –ο τίτλος οφειλόταν σε ένα ποίημα του John Keats και ήταν μια προειδοποίηση για την εξόντωση των πουλιών– συνέπεσε με την προεδρία του Τζον Κένεντι. Ο Κένεντι άκουσε τι είχε να πει η Κάρσον: το 1963 ψηφίστηκε ο πρώτος περιβαλλοντικός νόμος «για τον καθαρό αέρα», ενώ ακολούθησε ο νόμος περί της προστασίας της άγριας φύσης. Η αλληλουχία των νόμων περί εθνικής περιβαλλοντικής πολιτικής, περί καθαρών υδάτων και περί απειλούμενων ειδών, καθώς και η ίδρυση της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος το 1970 αποδίδονται εν πολλοίς σ’ αυτό το βιβλίο.
![Η βιολόγος Ρέιτσελ Κάρσον Η βιολόγος Ρέιτσελ Κάρσον](/images/w734/3/jpg/sites/default/files/gettyimages-455251760_1.jpg)
Ο αριθμός των βιβλίων που έχουν κάνει τόσο καλό στον κόσμο μπορεί να υπολογιστεί στα δάχτυλα των χεριών μας. Η Ρέιτσελ Κάρσον έβλεπε μπροστά και επεξεργαζόταν εμπειρίες που ο περισσότερος κόσμος ήθελε να ξεχάσει: ποια ήταν η επίδραση των ατομικών βομβών στο περιβάλλον; Τα θαυματουργά πλαστικά θα διασπώνταν κάποτε ή θα συσσωρεύονταν στις θάλασσες; Ποιο ήταν το τίμημα της αστικής εξάπλωσης; Ενώ παντού στη γη οι άνθρωποι πανηγύριζαν για την επιτυχία των φυτοφαρμάκων και των εντομοκτόνων, η Κάρσον εξήγησε στο ευρύ κοινό πώς και γιατί αυτές οι χημικές ενώσεις έπρεπε να χρησιμοποιούνται με μέτρο διότι απειλούσαν τον πλανήτη και την ανθρώπινη υγεία. Παρότι και τα προηγούμενα βιβλία της, όπως το πρώτο της με τίτλο «Under the Sea-Wind» (1941), απέπνεαν την αγάπη για τη φύση, αυτό που έκανε κλασικό το δοκίμιο «Σιωπηλή άνοιξη» ήταν η πολιτική πειθώ: μόλις κυκλοφόρησε, εκπρόσωποι των βιομηχανιών, δημοσιογράφοι και πολιτικοί βάλθηκαν να τσακώνονται, να διαφωνούν ή να συμφωνούν με την Κάρσον – όσοι διαφωνούσαν την παρουσίαζαν σαν μια «κυριούλα» που αγαπάει τα ζώα και τα φυτά. Αλλά, δεν πέρασε πολύς καιρός και οι προειδοποιήσεις της Κάρσον επαληθεύτηκαν με τον πιο σκληρό τρόπο: το DDT, με το οποίο εκείνη την εποχή ψέκαζαν ακόμα και το εσωτερικό των σπιτιών για να εξοντώσουν τα κουνούπια και να αποφύγουν την ελονοσία, απεδείχθη δηλητηριώδες για όλες τις μορφές της ζωής.
Η ζωή της Ρέιτσελ Κάρσον δεν ήταν εύκολη: στο Johns Hopkins και στο Πανεπιστήμιο του Maryland σπούδασε με μεγάλες οικονομικές δυσκολίες· πολλά από τα αγαπημένα της πρόσωπα έφυγαν πρόωρα από τη ζωή· κι όταν ήταν νέα, αφιέρωσε πολύ χρόνο στη φροντίδα της μητέρας της. Φαίνεται πως είχε λιγοστές ευκαιρίες προσωπικού χώρου και χρόνου: εργαζόταν ως δημόσιος υπάλληλος στη Διεύθυνση Αλιείας και έγραφε τα βιβλία της τη νύχτα. Η Κάρσον θεωρείται σήμερα πρωτοπόρος της θαλάσσιας βιολογίας, της εξερεύνησης των βαθέων υδάτων και της οικολογίας των ωκεανών. Στην εποχή της όμως, παρά τη μεγάλη δημοσιότητα που απολάμβανε, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι η «δεσποινίς Κάρσον», η τόσο περιποιημένη και θηλυκή, «με τα νύχια της βαμμένα σε απαλό ροζ, με κραγιόν και πούδρα» , όπως έγραφε η εφημερίδα Boston Globe, τα είχε βάλει με το κατεστημένο των χημικών βιομηχανιών.
![Το βιβλίο «Σιωπηλή άνοιξη» της Ρέιτσελ Κάρσον από τις εκδόσεις Κάκτος «Σιωπηλή άνοιξη» της Ρέιτσελ Κάρσον από τις εκδόσεις Κάκτος](/images/w250/3/jpg/sites/default/files/siopili-anoixi-rachel-carson-kaktos.jpg)
Η Κάρσον ήταν άρρωστη από καρκίνο όταν έγραφε αυτό το βιβλίο που άλλαξε την ιδέα μας για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση. Πέθανε ενάμισι χρόνο μετά την έκδοσή του, την άνοιξη του 1964. Όπως μαθαίνουμε από με την αλληλογραφία της με την Dorothy Freeman, την πιο στενή της φίλη, το επόμενο βιβλίο που σκεφτόταν να γράψει θα είχε θέμα την αλλαγή του κλίματος.
Στα ελληνικά το βιβλίο «Σιωπηλή άνοιξη» κυκλοφόρησε το 1981 από τις εκδόσεις Κάκτος σε μετάφραση Λ. Κανδηλίδη.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η Επιστημονικής Εβδομάδας που διοργάνωσε το MedINA και οι ανησυχίες
«Σκέψου συνολικά, δράσε τοπικά» είναι το σύνθημα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, ο οικολογικός δογματισμός δεν βλέπει παρά «συνολικά ιδεολογήματα» και «τοπικά κινήματα κατά των επενδύσεων»
O πληθυσμός τους υπολογίζεται σε 400 μέλη
Ο Ασπροπάρης είναι το πιο απειλούμενο είδος πουλιού στην Ελλάδα
Τι αλλάζει στις οικονομικές συναλλαγές και την πλοήγηση μέσω GPS
Πώς τα χρώματα «αναγνώρισης» βοηθούν στον να βρουν ταίρι και ο αντίκτυπος της κλιματικής κρίσης
Δεν μπορεί να λυθεί το πρόβλημα της κλιματικής κρίσης εάν δεν λύσουμε το πρόβλημα των πλαστικών
Καμπάνια ξεκίνησε η ΕΥΔΑΠ
Ο ρόλος της Κλιματικής Κρίσης και του υπερτουρισμού στη μείωση των υδάτινων αποθεμάτων της χώρας
Δράσεις ζητά η οργάνωση με την κλιματική αλλαγή να αναπτύσσεται
Η κλιματική αλλαγή δείχνει το «σκληρό» της πρόσωπο
Τα στοιχεία από την Στατιστική της Αιολικής Ενέργειας στην Ελλάδα για το 2024
Είναι ο «ο 12ος συνεχόμενος μήνας που ξεπεράστηκε κατά 1,5° Κελσίου ο μέσος όρος της προβιομηχανικής εποχής»
Πόσο αυξήθηκε η θερμοκρασία της Αθήνας τα τελευταία χρόνια; Ποιες είναι οι πιο θερμές περιοχές της πόλης; Πώς θα αντιμετωπιστεί ο καύσωνας;
Αυτό που έχει σημασία είναι ότι οι άνθρωποι πρέπει να σταματήσουν να βλέπουν τους υγροτόπους ως «χέρσες περιοχές που είναι στη διάθεσή μας για να τους μετατρέψουμε σε «χρήσιμη» γη.
Οι κάτοικοι της Τήλου δεσμεύτηκαν να εξοικονομήσουν για τον τόπο τους 1.500.000 λίτρα νερού σε ένα έτος.
Επιτυχημένη επιχείρηση χάρη στην κινητοποίηση φορέων και της περιβαλλοντικής οργάνωσης Καλλιστώ
Το παράδειγμα της Πορτογαλίας
Η δυνατότητα επίτευξης μιας συμφωνίας στο χρηματοδοτικό σκέλος φαντάζει και πάλι εξαιρετικά δύσκολη
Οι τουρίστες κάνουν στροφή προς τον βορρά
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.