Η κυβέρνηση μπαίνει στον αστερισμό του «πράσινου»

Πράσινο θα είναι το βασικό χρώμα του κυβερνητικού έργου για το προσεχές διάστημα, με τον πρωθυπουργό να επιχειρεί την αλλαγή της ατζέντας σε αναπτυξιακά θέματα, καθώς η πανδημία φαίνεται να μπαίνει σε φάση διαχείρισης με την ολοκλήρωση του προγράμματος εμβολιασμών. Ο ίδιος άλλωστε θα σηματοδοτήσει τη στροφή στις πράσινες επενδύσεις, ακολουθώντας την ευρωπαϊκή και διεθνή τάση.

Μια στροφή η οποία ούτως ή άλλως ήταν προδιαγεγραμμένη, καθώς τον τόνο στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς δίνει ο πακτωλός των χρημάτων από το ταμείο ανάκαμψης. Σύμφωνα με το σχέδιο που έχει καταθέσει η κυβέρνηση στις Βρυξέλλες το μεγαλύτερο κομμάτι από τα κεφάλαια του ταμείου θα κατευθυνθούν σε πράσινες δράσεις. Προς την ίδια κατεύθυνση, υποδεικνύει και η ανάγκη για απολιγνιτοποίηση. Η χώρα μας έχει δεσμευθεί να σταματήσει την παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη μέχρι το 2028, σαν μέρος της ευρωπαϊκής στρατηγικής για «κλιματική ουδετερότητα» μέχρι το 2050. Ακολουθώντας τον πολιτικό σχεδιασμό, προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι διεθνείς επενδυτές που πιέζουν για «πράσινες» επενδύσεις και στη χώρα μας.

Μια πρώτη «στάση» για την εμπέδωση της «πράσινης» ατζέντας έγινε ήδη την Τετάρτη, όταν ο πρωθυπουργός μετέβη στην Αστυπάλαια με αφορμή την επίσης «πράσινη» επένδυση που υλοποιεί η γερμανική Volkswagen στο μικρό νησί των 1.400 κατοίκων. Μαζί με τον πρωθυπουργό, στην Αστυπάλαια βρέθηκε και ο CEO της VW Χέρμπερτ Ντις, γεγονός που αναμφίβολα βοηθά το διεθνές «επενδυτικό marketing». Μαζί τους φυσικά και μια διευρυμένη αποστολή ξένων.  

Η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία υλοποιεί ένα πιλοτικό πρόγραμμα βάσει του οποίου θα αντικατασταθεί το τρέχον σύστημα μεταφορών από τη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων, το οποίο μάλιστα θα συνοδευτεί και από την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας. Καθώς το έργο υλοποιείται εδώ και μήνες, διάφοροι δήμοι απ’ όλη τη χώρα (αλλά κυρίως νησιωτικοί) έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για ανάλογα προγράμματα. 

Μια επίσης εμβληματική «πράσινη» εμφάνιση του Κυριάκου Μητσοτάκη σχεδιάζεται για το προσεχές διάστημα και στη Δυτική Μακεδονία. Εκεί δηλαδή που θα πρέπει να γίνουν πιο άμεσα ορατές οι συνέπειες της πράσινης μετάβασης. Η ΔΕΗ, μάλιστα, σχεδιάζει να σταματήσει την παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη ακόμη νωρίτερα από το 2028. Σύμφωνα με τον τρέχοντα σχεδιασμό, είναι εφικτό να κλείσει και η τελευταία λιγνιτική μονάδα μέχρι το 2025.

Ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η συγκεκριμένη μετάβαση έχει τεράστια πολιτική σημασία για την κυβέρνηση. Η απολιγνιτοποίηση θα συνοδευτεί από νέες «πράσινες» επενδύσεις και από επανακατάρτιση του εργατικού δυναμικού, με απώτερο στόχο να μειωθούν οι κοινωνικές επιπτώσεις. Ήδη η ΔΕΗ έχει προχωρήσει στη σύσταση κοινής εταιρείας με τη γερμανική RWE με σκοπό την προώθηση κοινών επενδύσεων ύψους 1 δις ευρώ σε έργα ΑΠΕ και κυρίως φωτοβολταϊκά πάρκα. Τα λιγνιτικά πεδία στη Δυτική Μακεδονία αναμένεται να παίξουν έναν σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση της συμφωνίας. Σύμφωνα με τις πρώτες ανακοινώσεις για το σχέδιο απολιγνιτοποίησης, υπάρχουν τουλάχιστον 10-15 επενδυτικές προτάσεις που βρίσκονται σε διάφορες φάσεις ωρίμανσης και αναμένεται –έστω κάποιες– εξ αυτών να ανακοινωθούν από τον πρωθυπουργό.

Σχεδόν στο σύνολό τους οι «πράσινες» επενδύσεις αναμένεται να ενισχυθούν σημαντικά από το ταμείο ανάκαμψης (RRF). Ποσοστό 38,7% των πόρων του Ταµείου, ήτοι πάνω από 6 δισ. ευρώ, θα διοχετευτεί στην πράσινη μετάβαση. Οι βασικοί άξονες περιλαμβάνουν το µετασχηµατισµό του ενεργειακού τομέα σε µια κατεύθυνση χαμηλών ρύπων, τη μετάβαση στις πράσινες μεταφορές, την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος, την αειφόρο χρήση πόρων και την προστασία της βιοποικιλότητας. 

Στόχος της κυβέρνησης, σύμφωνα με στελέχη που είναι σε θέση να γνωρίζουν τον σχεδιασμό, δεν είναι να παρακολουθήσει η Ελλάδα τις εξελίξεις αλλά να επιχειρήσει να πρωταγωνιστήσει. Αυτό που αναφέρουν κυβερνητικά στελέχη είναι ότι πρέπει «να µετατρέψουµε την κλιματική αλλαγή από παράγοντα αποσταθεροποίησης σε επιταχυντή βιώσιμης ανάπτυξης».