ecoVoice: Greenwashing

Τα τελευταία χρόνια στο λεξιλόγιο των ελληνικών επιχειρήσεων προστέθηκαν όροι όπως η περιβαλλοντική υπευθυνότητα,  η  βιώσιμη  ανάπτυξη, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ακόμα και το πράσινο μάρκετιγκ, καθώς οι καταναλωτές απαιτούσαν οικολογικότερα προϊόντα. Έτσι το πράσινο έγινε τάση στην κατανάλωση και υιοθετήθηκε σε ένα εύρος επιχειρήσεων, από τη βαριά βιομηχανία μέχρι και τη μόδα.

Παρ’ όλα αυτά σε αρκετές περιπτώσεις αυτό το «πρασίνισμα» δεν είναι τίποτε παραπάνω από ένα περίβλημα, μια πιο θελκτική συσκευασία, εντέλει μια κεφαλαιοποίηση της οικολογικής συνείδησης. Εταιρείες με τεράστιο αντίκτυπο στο περιβάλλον φορούν τον πράσινο μανδύα και προβάλλονται ως περιβαλλοντικά υπεύθυνες, ενώ επί της ουσίας συνεχίζουν να μολύνουν ανενόχλητα.

O περιβαλλοντολόγος Jay Westerveld ήδη από το 1986 εφηύρε τον όρο “greenwashing” για να  κατονομάσει αυτά τα φαινόμενα. Παρατήρησε ότι πολλές εταιρείες ξόδευαν περισσότερα χρήματα για να διαφημιστούν ως πράσινες και να αυξήσουν τις πωλήσεις τους παρά για να λάβουν επί της ουσίας μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος.  Ένα χρόνο πριν, στη Βρετανία εκδόθηκε ο  οδηγός Greenwash, στον οποίο συνοψίζονται σε δέκα σημεία οι ενδείξεις για το «πράσινο ξέπλυμα», που εύκολα μπορεί να εντοπίσει κάνεις ακόμα και στη συσκευασία ενός προϊόντος.

1. Λόγια του αέρα Λέξεις χωρίς σαφές νόημα και περαιτέρω εξηγήσεις (π.χ. φιλικό στο περιβάλλον).

2. Πράσινα προϊόντα από βρόμικες επιχειρήσεις Παράγουμε οικολογικούς λαμπτήρες, αλλά το εργοστάσιό μας μολύνει ποτάμια.

3. Οφθαλμαπάτες Συσκευασίες με «πράσινες εικόνες» που υπαινίσσονται ότι το προϊόν είναι οικολογικό (π.χ. λουλούδια που ξεφυτρώνουν από καπνοδόχους).

4. Άσχετες αξιώσεις Σας προτρέπουμε να πλένετε στους 30 βαθμούς, άρα είμαστε οικολόγοι. Αλλά δεν βελτιώνουμε το απορρυπαντικό μας που είναι γεμάτο τοξικές ουσίες.

5. Στους τυφλούς ο μονόφθαλμος βασιλεύει Σε σχέση με τους ανταγωνιστές μας είμαστε στο ελάχιστο πιο πράσινοι, αλλά τα προϊόντα μας εξακολουθούν να επιβαρύνουν το περιβάλλον.

6. Ακαταλαβίστικες λέξεις Χρήση παραπλανητικών όρων που μόνο ένας επιστήμονας μπορεί να κατανοήσει.

8. Πλαστές πιστοποιήσεις Χρήση οικολογικής σήμανσης (π.χ. βιολογικό προϊόν) χωρίς την έγκριση του αρμόδιου φορέα.

9. Καμία απόδειξη Καλά τα λέτε, αλλά έχετε αποδείξεις;

10. Πράσινα ψεματάκια Παρουσίαση κατασκευασμένων στοιχείων και αξιώσεων.

* Η Αλεξάνδρα Σαλιμπά είναι Σύμβουλος Περιβαλλοντικής Επικοινωνίας της humaNature.

Εικονογράφηση: Ανδρέας Παναγιωτόπουλος https://apan.lollipopgun.com