Περιβάλλον, «η τελευταία προτεραιότητα των ελληνικών κυβερνήσεων» παραδέχεται η Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Και υπόσχεται ότι αυτό θα αλλάξει. Στη συνέντευξή της στην AV, μεταξύ άλλων, χαρακτηρίζει το νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ αιχμή της πράσινης ανάπτυξης, αναφέρει πως η ρύθμιση για τους ημιυπαίθριους βρίσκεται εντός συνταγματικού πλαισίου, προαναγγέλει την πεζοδρόμηση μεγάλων τμημάτων στο κέντρο της Αθήνας, αρνείται τη λύση των διοδίων μέσα στην πόλη και δηλώνει ότι όποιο αυθαίρετο κάνει την εμφάνισή του σε καμμένη δασική έκταση θα κατεδαφίζεται άμεσα.
Η οικονομική κρίση έχει μειώσει τα κονδύλια και του ΥΠΕΚΑ. Τελικά, μπορεί να γίνει πολιτική για το περιβάλλον χωρίς χρήματα; Προφανώς η δημοσιονομική κρίση επηρεάζει και την πολιτική για το περιβάλλον. Όμως το ζητούμενο διαχρονικά σε σχέση με το περιβάλλον ήταν τα ώριμα και ποιοτικά έργα. Εάν υπάρχουν ώριμα και ποιοτικά έργα, λεφτά μπορούν να βρεθούν. Εξάλλου, επειδή το περιβάλλον αποτελούσε τελευταία προτεραιότητα των κυβερνήσεων ποτέ δεν είχε κάποιον ιδιαίτερο προϋπολογισμό. Νομίζω ότι μέσα από τα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως είναι το ΕΣΠΑ, το ταμείο περιβαλλοντικού ισοζυγίου που θα κάνουμε με τους ημιυπαίθριους, και το πράσινο ταμείο θα μπορέσουμε να βρούμε τα χρήματα και να υλοποιήσουμε τις πολιτικές μας.
Καταθέσατε το νομοσχέδιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και έχουμε το εξής… παράδοξο: να διαμαρτύρονται οι μεγάλες εταιρείες ότι δεν ευνοούνται οι επενδύσεις και από την άλλη πλευρά οι περιβαλλοντικές οργανώσεις να σας κατηγορούν για το ακριβώς αντίθετο. Τι ακριβώς συμβαίνει; Το νομοσχέδιο αυτό είναι σαφέστατα μια τομή για την προώθηση των ΑΠΕ στην Ελλάδα και αυτό ήταν κάτι που στη συντριπτική πλειοψηφία υιοθέτησαν όλα τα μέλη του ελληνικού κοινοβουλίου. Κάνει τομές σε πολλά σημεία και βοηθάει την επιτάχυνση των ΑΠΕ μειώνοντας το χρόνο της αδειοδοτικής διαδικασίας. Άρα είναι ένα ευνοϊκό νομοσχέδιο για τους Έλληνες και ξένους επενδυτές. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα. Πρέπει να δώσουμε μεγάλο βάρος στα δίκτυα αν θέλουμε να υλοποιήσουμε τους στόχους μας. Τώρα, σε σχέση με την εκατέρωθεν κριτική που ακούγεται, νομίζω ότι αυτή επικεντρώνεται σε διάφορα σημαντικά σημεία του νομοσχεδίου όπου εκεί προφανώς δεν μπορούν να ικανοποιηθούν όλοι. Σε κάθε περίπτωση νομίζω ότι αυτό που όλοι περιμένουμε είναι ο νόμος αυτός να αποτελέσει την αιχμή της πράσινης ανάπτυξης για τη χώρα μας.
Υπάρχουν όμως αντιδράσεις και ως προς την ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων. Κατ’ αρχήν ο νόμος για τις ΑΠΕ δεν λύνει ούτε αποκαθιστά το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων και σε καμιά περίπτωση δεν υποδηλώνει τη θέλησή μας για τον τρόπο που θα γίνεται η διαχείρισή τους. Αυτό που κάνουμε στο νομοσχέδιο είναι το στοιχειώδες. Ως βιομάζα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρείται και το βιοαποκοδομήσιμο κλάσμα των απορριμμάτων. Αυτό το κλάσμα δηλαδή που δεν περιλαμβάνει όλα αυτά τα υλικά που όταν καούν με έναν τρόπο απρόσεκτο θα δημιουργήσουν διοξίνες ή οποιαδήποτε άλλα παράγωγα που είναι επισφαλή για τη δημόσια υγεία. Τέτοια λοιπόν πιθανότητα αποκλείεται και αυτό που λέμε είναι ότι υπάρχει μια χαμηλή επιδότηση για τη βιομάζα που έχει σχέση με το βιοαποκοδομήσιμο κλάσμα των απορριμμάτων, όπως προβλέπει και η ευρωπαϊκή οδηγία. Θέλω όμως εδώ να σημειώσω ότι αυτό υπήρχε και με τον υφιστάμενο νόμο, αλλά δεν ήταν ρητά δηλωμένο. Σε σχέση με την ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων έχω πει και δημόσια ότι δεν δαιμονοποιούμε καμιά τεχνολογία. Σαφέστατα θέλουμε να υπάρχει επεξεργασία και να μην πάμε σε καύση σύμμεικτων. Θέλουμε να προωθήσουμε την ανακύκλωση και γι’ αυτό πολύ σύντομα στη Βουλή ψηφίζεται το νομοσχέδιο για την ανακύκλωση, που δίνει σημαντικά κίνητρα στους δήμους να προχωρήσουν σε τέτοια προγράμματα.
Περιβαλλοντικές οργανώσεις λένε ότι στο νομοσχέδιο για τη διαχείριση των απορριμμάτων δεν περιλαμβάνετε την κομποστοποίηση, που θα μείωνε σημαντικά τα υπολείμματα που πάνε προς καύση, συνεπώς έμμεσα ευνοείτε την καύση. Δεν υπάρχει νομοσχέδιο για τη διαχείριση των απορριμμάτων, υπάρχει νομοσχέδιο για την ανακύκλωση, το οποίο έχει δύο απλά σκέλη. Είναι ένα πολύ μικρό νομοσχέδιο γιατί το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων δεν λύνεται με σχέδια νόμου. Λύνεται ουσιαστικά στην πράξη με το τι χρηματοδοτεί το κράτος, τι χρηματοδοτούν οι περιφέρειες και τι αποφασίζει η κάθε περιφέρεια να κάνει ως υποδομή. Σαφέστατα το υπουργείο θέλει και μονάδες κομποστοποίησης να έχουμε και μονάδες ανακύκλωσης σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσοστό. Εκεί θα πρέπει να υπάρξουν κίνητρα, όχι μόνο οικονομικά αλλά και άλλα, για να ενισχύσουμε τέτοιου είδους μορφές. Τώρα, για να έρθω στην ερώτησή σας. Δεν έχω ακούσει τέτοια κριτική γι’ αυτό το νομοσχέδιο γιατί περιλαμβάνει δύο πράγματα. Την τροποποίηση ενός φορέα ο οποίος μέχρι τώρα δεν λειτουργούσε, του λεγόμενου Ε.Ο.E.Σ.Δ.Α.Π. Αυτό γίνεται γιατί έχουμε ξεκινήσει από την πρώτη στιγμή να βγάζουμε προεδρικά διατάγματα που έχουν να κάνουν με τη διαχείριση των μπάζων, των ηλεκτρικών συσκευών και έπονται άλλα για να έχουμε ένα ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο. Το δεύτερο είναι ότι αλλάζει τον τρόπο που οι δήμοι πλήρωναν για τα απορρίμματα που μετέφεραν στους ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ. Μέχρι τώρα πλήρωναν κάποιο τέλος το οποίο υπολογιζόταν με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Αυτή η βάση πληρωμής αλλάζει και πλέον ο δήμος πληρώνει με βάση το βάρος των απορριμμάτων που δίνει για απόθεση. Αυτό αποτελεί κίνητρο για την προώθηση της ανακύκλωσης. Σε μια μετεξέλιξη αυτού του συστήματος θα πρέπει σιγά-σιγά αυτό το κόστος να μεταφερθεί στον πολίτη, για να έχει κίνητρο ο καθένας μας να ανακυκλώνει μέσα στο σπίτι. Γιατί μόνο έτσι θα έχουμε πραγματικά αντιμετωπίσει αυτό το θέμα. Για να ξεκαθαρίσω την πολιτική του υπουργείου για την καύση, δεν είμαστε υπέρ της καύσης των σύμμεικτων απορριμμάτων, θέλουμε σαφέστατα προεπεξεργασία, θέλουμε ανακύκλωση και κομποστοποίηση και βέβαια οικονομικούς τρόπους επεξεργασίας των απορριμμάτων για να μην επιβαρύνεται πολύ ο πολίτης.
Η ρύθμιση για τους ημιυπαίθριους χαρακτηρίστηκε ως εισπρακτική, με την αιτιολογία ότι δεν διευθετεί το θέμα για πάντα αλλά για ένα συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα. Γιατί θα πετύχετε εκεί που δεν πέτυχε ο Σουφλιάς; Πόσοι έχουν σπεύσει να δηλώσουν τους Η/Υ τους – και μιλάω για ιδιοκτήτες, όχι εργολάβους με νέα διαμερίσματα. Κατ’ αρχήν θέλω να πω ότι για μένα εισπρακτική θα ήταν η λογική εάν έδινες αυτά τα χρήματα και ρύθμιζες μια για πάντα το πρόβλημά σου. Αυτό θα είχε μια βάση νομιμοποίησης η οποία δεν είναι η φιλοσοφία του νομοσχεδίου που φέραμε. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει όχι γιατί θέλεις να κρατάς τους πολίτες σε ομηρία αλλά δεν επιτρέπεται από τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Πράγματι, όταν ένας πολίτης καλείται να καταβάλει ένα ποσό, ειδικά σε μια τέτοια δύσκολη περίοδο, η κριτική που ακούγεται και σωστά ακούγεται είναι ότι πρόκειται για ένα εισπρακτικό μέτρο. Θέλω όμως να πω τη φιλοσοφία της δικής μας πρότασης. Κατ’ αρχήν βρήκαμε ένα θέμα που προέκυψε από την προηγούμενη κυβέρνηση και κληθήκαμε να το διαχειριστούμε, ακριβώς επειδή διαφωνούσαμε με τη λογική που είχε η προηγούμενη ρύθμιση. Η φιλοσοφία είναι η εξής: ένας έχει κάνει μια παρανομία, έχει κλείσει ένα χώρο που κανονικά όφειλε να είναι ανοικτός ή έχει αλλάξει τη χρήση του. Εμείς λοιπόν είπαμε στον πολίτη που έχει αυθαιρετήσει έλα και θα πληρώσεις για τα επόμενα 40 χρόνια το τέλος διατήρησης. Επομένως ούτε νομιμοποιούμε, ούτε τακτοποιούμε, που είναι μια έννοια αβέβαιη. Είμαστε εντός του συνταγματικού πλαισίου και της νομολογίας που έχει εκδώσει το Συμβούλιο της Επικρατείας και το κυριότερο ότι αυτό το ποσό που εισπράττουμε από τους Η/Υ χώρους το δίνουμε στην πόλη από την οποία έχουμε στερήσει αυτό το δημόσιο χώρο, δημιουργώντας δημόσιους ανοικτούς χώρους. Σε σχέση με το τελευταίο σκέλος της ερώτησής σας για τους πολίτες που έχουν προσέλθει, έχουν ζητηθεί στοιχεία από τις πολεοδομίες αλλά δεν έχουμε ακόμη αριθμό. Είναι πράγματι δύσκολο σε μια εποχή οικονομικής δυσπραγίας να έρθει ο πολίτης οικιοθελώς. Ενεργοποιούμε όμως μια ρύθμιση της Βάσως Παπανδρέου, όπου θα γίνονται δειγματοληπτικοί έλεγχοι από τις πολεοδομίες, και πιστεύω ότι θα αποτελέσει κίνητρο για τους συμπολίτες μας να έρθουν και να ενταχθούν στη ρύθμιση.
Ποιες είναι οι προθέσεις του υπουργείου αναφορικά με τα αυθαίρετα; Αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα, δεν μπορεί να δει κανείς τα αυθαίρετα συνολικά. Υπάρχουν ολόκληροι οικισμοί αυθαίρετοι, οι οποίοι έχουν παγιώσει μια κατάσταση με την ευθύνη και την ανοχή της πολιτείας. Υπάρχουν όμως και αυθαίρετα μεμονωμένα, αυθαίρετα που μας προσβάλλουν. Μιλάω γι’ αυτά που είναι σε δασικές καμένες εκτάσεις. Νομίζω ότι το πρώτο δείγμα γραφής ήταν το πρώτο νομοσχέδιο που καταθέσαμε για τα δάση. Εκεί ουσιαστικά είπαμε ότι η Νοτιοανατολική Αττική, η οποία είναι πρώτη σε πιέσεις αύξησης της πολεοδόμησης και σε δημιουργία νέων αυθαιρέτων, θα παρακολουθείται τηλεσκοπικά και οποιοδήποτε κτίσμα εντοπίζεται θα γκρεμίζεται αμέσως. Αυτό ήδη έγινε με ένα αυθαίρετο που εντοπίσαμε στον Υμηττό. Σε σχέση με τα ήδη υφιστάμενα αυθαίρετα νομίζω ότι πρέπει να εφαρμοστεί η ισχύουσα νομοθεσία της χώρας μας.
Μετακίνηση στην πόλη
Τα όσα ισχύουν με τα τέλη κυκλοφορίας δείχνουν την πρόθεση της κυβέρνησης να πριμοδοτήσει τη χρήση των αυτοκινήτων χαμηλού κυβισμού. Όμως, παρά τον κορεσμό των αθηναϊκών δρόμων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, δεν βλέπουμε κάποια πολιτική για την αποτροπή της χρήσης του Ι.Χ μέσα στην πόλη. Υπάρχουν στο σχεδιασμό σας μέτρα όπως ο πράσινος δακτύλιος ή ενδεχομένως τα διόδια προ της εισόδου στο κέντρο των Αθηνών; Για το θέμα των διοδίων πιστεύω ότι μια περιβαλλοντική πολιτική πρέπει να συνδυάζεται με κοινωνικά κριτήρια. Δεν συμφωνώ με μέτρα που ουσιαστικά λένε ότι όποιος έχει χρήματα για να ρυπαίνει μπορεί να μπει μέσα στην πόλη, ενώ όποιος δεν έχει δεν μπορεί. Γιατί περί αυτού πρόκειται στο θέμα των διοδίων. Τέτοιες πολιτικές δεν μας βρίσκουν σύμφωνους. Το θέμα όμως αυτό είναι πολύ μεγάλο για να το απαντά κανείς αποσπασματικά με κάποιες ρυθμίσεις. Έχει σχέση με την πολιτική του αυτοκινήτου. Είναι έμμεσα στην αρμοδιότητά μας μέσω της πολεοδομικής προσέγγισης και της μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Πρέπει να υπάρξουν μεγάλα προγράμματα βιώσιμης κινητικότητας. Ήδη έχω ζητήσει απ’ όλους τους εποπτευόμενους φορείς του υπουργείου μου –και εδώ πρέπει να πω ότι δεν μου έχουν απαντήσει ακόμη– να κάνουν ολοκληρωμένα σχέδια μετακίνησης για τους εργαζόμενους που δουλεύουν στο κέντρο. Δεν είναι νοητό σε μια μεγάλη επιχείρηση που έχει πάνω από 100 άτομα, ο κάθε εργαζόμενος να έρχεται με το αυτοκίνητό του και να μην του δίνει η επιχείρηση εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης. Νομίζω ότι πρέπει να βρούμε έξυπνους τρόπους, αλλά ο κυριότερος τρόπος για να αποτρέψεις τη χρήση του αυτοκινήτου και όχι την ιδιοκτησία του είναι να πεζοδρομήσεις ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της πόλης. Τέτοιες σκέψεις μελετώνται αυτή τη στιγμή από το υπουργείο και πολύ σύντομα θα τις προτείνουμε. Πολύ πρόσφατα ανακοινώσαμε –και ήδη θα προκηρυχτεί εντός του Ιουνίου– ότι η Β. Όλγας κλείνει για την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων.
Η Βόρεια Θάλασσα έχει αναδειχθεί σε hotspot πράσινης καινοτομίας και σε παγκόσμιο πρότυπο απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές χάρη σε μια σειρά από ποικίλα έργα καθαρής ενέργειας.
13°
