Ο έλεγχος της τροφής

Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πέρασε μια νομοθετική πρόταση για τους σπόρους, που κυριολεκτικά δίνει τον έλεγχο της τροφής στις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Η πρόταση αναμένεται να ψηφιστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την ερχόμενη άνοιξη και θα τεθεί σε ισχύ το 2016. Ήδη στην Ευρώπη έχουν ξεκινήσει οι αντιδράσεις των πολιτών και των περιβαλλοντικών οργανώσεων κατά της πρότασης, ενώ σε έρευνα που έκανε η Αγγλική Κυβέρνηση οι πολίτες εκφράστηκαν ενάντια στην επιβολή κανονισμών από την ευρωπαϊκή νομοθεσία για ζητήματα καλλιεργειών.

Σύμφωνα με την πρόταση η κάθε ποικιλία σπόρων θα πρέπει να εγγράφεται σε μια ευρωπαϊκή λίστα για να μπορεί να πουληθεί νόμιμα. Για να εγγραφούν στη λίστα θα πρέπει να περάσουν από περίπλοκες και πανάκριβες εξετάσεις που υπολογίζονται περίπου στα 3000 ευρώ η κάθε ποικιλία σπόρων. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο απλός αγρότης ή ακόμη και οι μικρές εταιρείες εμπορίας σπόρων δεν έχουν την δυνατότητα να πληρώνουν αυτά τα χρήματα. Συνεπώς μια χούφτα πολυεθνικών θα ελέγχουν και θα μονοπωλούν την αγορά.

Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η ευρωπαϊκή νομοθεσία περιορίζει ολοένα και περισσότερο την πρόσβαση στους σπόρους με τη βιομηχανική γεωργία να γίνεται το κυρίαρχο μοντέλο, η νέα νομοθετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κάνει τα πράγματα χειρότερα. Για παράδειγμα οι μικροί καλλιεργητές, οι άνθρωποι που καλλιεργούν στις αυλές τους για δική τους χρήση αλλά και όσοι καλλιεργούν σε κοινωνικούς λαχανόκηπους δεν θα μπορούν πλέον να καλλιεργούν, γιατί αφού θα απαγορεύεται να διατηρούν τους δικούς τους σπόρους οι σπόροι που θα υπάρχουν στο εμπόριο δεν θα είναι κατάλληλοι για παραγωγή σε μικρά μεγέθη αλλά μόνο για βιομηχανική παραγωγή που χρειάζεται μηχανολογική υποστήριξη. Επιπλέον οι σπόροι που παρουσιάζουν αντίσταση κατά των παρασίτων και έχουν την ικανότητα να προσαρμόζονται στην κλιματική αλλαγή αποκλείονται από την αγορά ή περιορίζονται στις λεγόμενες εξειδικευμένες αγορές.

Σε μια εποχή όπου οι καταναλωτές στρέφονται στην υγιεινή διατροφή απορρίπτοντας τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, αλλά και που οι καλλιέργειες των κοινωνικών λαχανόκηπων αποτελούν σανίδα σωτηρίας για χιλιάδες ευρωπαίους πολίτες, η ευρωπαϊκή νομοθεσία με αυταρχικό τρόπο στερεί την ελευθερία στην τροφή.

Την απόρριψη της πρότασης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας έκανε ο ανεξάρτητος ευρωβουλευτής Κρίτων Αρσένης με τροπολογία που κατέθεσε στην Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Με αφορμή αυτή τη κίνηση μας έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Ο πόλεμος για τον έλεγχο της τροφής από τις πολυεθνικές κλιμακώνεται. Με δικαιολογία την προστασία της αγροτικής παραγωγής ο Επίτροπος Υγείας της ΕΕ κατέθεσε πρόταση Κανονισμού που στην πράξη υποχρεώνει όλους τους Έλληνες και ευρωπαίους γεωργούς να χρησιμοποιούν τους σπόρους της βιομηχανίας. Η πρόταση επιβάλει γραφειοκρατικά εμπόδια σε όσους αγρότες δεν αγοράζουν τους σπόρους από το εμπόριο. Αυτό σημαίνει ότι πρακτικά γίνεται αδύνατο για τους αγρότες να κρατάνε και αναπαράγουν σπόρους, αλλά πρέπει πάντα να τους αγοράζουν. Κάνει αυτό καλό στη διατροφική ασφάλεια; Όχι. Ενώ, τώρα έχουμε πολλές φυσικές ποικιλίες π.χ. ντομάτας, αν είχαμε μόνο 1-2 "πατεντοποιημένες" και τις κτυπούσε μια επιδημία θα μέναμε χωρίς καμία ποικιλία. Αυτό που επιχειρούν θέτει σε κίνδυνο την επάρκεια τροφής, την ίδια στιγμή που αυξάνει το κόστος για τους παραγωγούς και την κοινωνία. Πρόκειται για ένα κερδοσκοπικό παιχνίδι εναντίον όλων μας.

Η προτεινόμενη νομοθεσία έχει προκαλέσει σε ολόκληρη την Ευρώπη κύμα αντιδράσεων από κινήματα πολιτών, δίκτυα και οργανώσεις που ασχολούνται με τη διατήρηση των παραδοσιακών ποικιλιών σπόρων. Με τροπολογία ζήτησα την πλήρη απόρριψη της πρότασης. Η τροπολογία ήδη έχει την στήριξη 8 ακόμη ευρωβουλευτών που την συνυπέγραψαν, ενώ παλεύω να υποστηριχθεί από την πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου».