Περιβαλλον

Ημέρα της γης

Κρίτων Αρσένης
ΤΕΥΧΟΣ 298
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

 Με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα της Γης, που γιορτάζεται σήμερα, ο ευρωβουλευτής Κρίτων Αρσένης στέλνει τη δική του ανταπόκριση στην A.V.

Η Hμέρα Γης θα έπρεπε να είναι αφορμή γιορτής για όλους μας. Η Γη μάς προσφέρει τη ζωή. Παρά τις δίκες μας επεμβάσεις, αντέχει ακόμη και συνεχίζει ακάθεκτη. Ακόμη και στις τσιμεντουπόλεις μας η άνοιξη είναι πραγματική επανάσταση. 

Το τελευταίο διάστημα φαίνεται να έχουμε εξαπολύσει έναν πόλεμο εναντίον της Γης. Τα άσχημα νέα είναι ότι κερδίζουμε. 

Στον ψυχρό πόλεμο όλοι ελπίζαμε ότι ο Ρέιγκαν ή ο Γκορμπατσόφ δεν θα πατήσουν τελικά εκείνο το κουμπί που θα πυροδοτούσε τον πρώτο πυρηνικό πύραυλο και θα ξεκινούσε έναν πόλεμο δίχως αύριο. Ο κίνδυνος αυτός προς το παρόν αποσοβήθηκε, αλλά ένα άλλο κουμπί κρίνει καθημερινά το δικό μας αύριο. Είναι το κουμπί που πατάμε όλοι για να ανάψουμε φώτα, συσκευές, αυτοκίνητα, μηχανές εργοστασίων κτλ. Το κουμπί αυτό οδηγεί στην κατανάλωση ενέργειας, αλλά και στην εξάντληση όσων προσφέρει η Γη. Ξέρουμε πλέον ότι ο υπερσπάταλος ενεργειακά και περιβαλλοντικά τρόπος ζωής μάς οδηγεί σε συσσώρευση διοξειδίου το άνθρακα και άλλων αερίων που δεσμεύουν περισσότερη θερμοκρασία στη γήινη ατμόσφαιρα και αλλάζουν ριζικά το κλίμα, κάνοντας τη Γη αφιλόξενη. Σε πολλά μέρη του κόσμου αυτό είναι ήδη ορατό.

Τα παγόβουνα και οι παγετώνες λιώνουν γρηγορότερα από ό,τι εκτιμούσαμε – σημειώστε ότι όταν λιώσουν οι πάγοι των Ιμαλαΐων θα απειληθεί η πρόσβαση σε νερό του 22% του παγκόσμιου πληθυσμού. Αντίστοιχες επιπτώσεις αναμένονται στο Κιλιμάντζαρο, στις Άνδεις και αλλού. Η έννοια «περιβαλλοντικός πρόσφυγας» δεν είναι πια σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Υπάρχουν ήδη 20 εκατομμύρια και έως το 2050 αναμένεται να φτάσουν τα 500.

Η μεγάλη πρόκληση της ανθρωπότητας είναι πώς θα σταματήσει να συσσωρεύει άνθρακα στην ατμόσφαιρα και πώς θα αρχίσει να τον ξαναποθηκεύει στη Γη. Βασικός σύμμαχός μας τα δάση και η βλάστηση. Γιατί, όπως μαθαίναμε στο δημοτικό, τα φυτά μέσω της φωτοσύνθεσης δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα και το μετατρέπουν σε  φύλλα, κορμούς, ρίζες και τελικά χώμα. 

Τα νέα και εδώ άσχημα. Σε 7 μόλις χρόνια χάθηκε περισσότερο από «μια Ελλάδα δέντρα» στον Αμαζόνιο – 150 εκατομμύρια στρέμματα. Αν συνεχίσουμε έτσι, το 55% του Αμαζονίου θα έχει χαθεί έως το 2030. Στην Αφρική χάνουμε ετησίως μία Ελβετία δάσος, 40 εκατομμύρια στρέμματα, και λίγο παραπάνω στη Λατινική Αμερική. Στην Ινδονησία κάτι λιγότερο από την έκταση της Σλοβενίας. Υπάρχουν και καλά νέα. Σε κάθε γωνιά της Γης άνθρωποι μαζεύονται σε ομάδες και αλλάζουν νοοτροπίες, πρακτικές και τρόπους ζωής. Πολλές φορές στην παγκόσμια αλλαγή αυτή συμβάλλουν και χώρες. Τέσσερις φορές την έκταση της Ελλάδας έχει δεντροφυτέψει η Κίνα, με εντυπωσιακές επιπτώσεις. Αντίστοιχα προγράμματα δάσωσης στη Ρουάντα είχαν σαν αποτέλεσμα να αυξηθεί τόσο η ροή των ποταμών προς την πρωτεύουσα, ώστε να μπορεί να ηλεκτροδοτείται πλέον αποκλειστικά με υδροηλεκτρικό εργοστάσιο. Αντίστοιχα παραδείγματα μπορούμε να βρούμε σε κάθε τομέα της καθημερινότητας, σε κάθε μέρος της Γης.

Όπως λέει ο περιβαλλοντολόγος Πολ Χόκεν, αν κοιτάξει κανείς τα δεδομένα θα πρέπει να είναι χαζός για να είναι αισιόδοξος. Αν κοιτάξει όμως τα εκατομμύρια κινήματα πολιτών σε όλο τον κόσμο που παλεύουν για να σταματήσει η καταστροφή του πλανήτη, θα πρέπει να μην έχει καρδιά για να είναι απαισιόδοξος…