Οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ

Η έννοια των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Sustainable Development Goals - ΣΒΑ) υφίσταται ήδη από το 1987, ωστόσο δεν είναι μεγάλο το διάστημα που έχει βρεθεί στο προσκήνιο. Αφορμή αποτέλεσαν η οικονομική και η περιβαλλοντική κρίση των τελευταίων χρόνων, με όλες τις συνέπειές τους, καθώς αυτές έκαναν ξεκάθαρο ότι οι ΣΒΑ δεν είναι απαραίτητοι μόνο για την ενίσχυση του βιοτικού επιπέδου των τριτοκοσμικών χωρών, αλλά για όλους μας.

Ως βιώσιμη ανάπτυξη θεωρούμε εκείνη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος, χωρίς να διακινδυνεύει τις δυνατότητες των μελλοντικών γενεών, εγγυώμενη την ισορροπία ανάμεσα στην οικονομική ανάπτυξη, τη φροντίδα του περιβάλλοντος και την κοινωνική ευημερία. Σύμφωνα και με τον ΟΗΕ, ο οποίος έχει βάλει τους ΣΒΑ σε πρώτο πλάνο, υπεύθυνες για τη βιώσιμη ανάπτυξη δεν καλούνται να είναι ούτε μόνο οι πιο προνομιούχες χώρες, ούτε αποκλειστικά αυτές που αντιμετωπίζουν προβλήματα, αλλά κάθε χώρα, αφού κάθε κράτος φέρει ευθύνη όχι μόνο απέναντι στους ίδιους τους πολίτες του, αλλά και απέναντι στις άλλες χώρες και στον ίδιο τον πλανήτη.

Ποιοι είναι, όμως, ακριβώς οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης; Τα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία κάθε μήνα βάζουν έναν διαφορετικό από αυτούς στο επίκεντρο, τους διακρίνουν σε 17, που είναι η μηδενική φτώχεια, η μηδενική πείνα, η καλή υγεία και ευημερία, η ποιοτική εκπαίδευση, η ισότητα των φύλων, το καθαρό νερό και αποχέτευση, η φτηνή και καθαρή ενέργεια, η αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη, η βιομηχανία, η καινοτομία και οι υποδομές, οι λιγότερες ανισότητες, οι βιώσιμες πόλεις και κοινότητες, η υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή, η δράση για το κλίμα, η ζωή στο νερό, η ζωή στη στεριά, η ειρήνη, η δικαιοσύνη και οι ισχυροί θεσμοί και η συνεργασία για τους στόχους.

Από το 2013 και μετά ο ΟΗΕ πραγματοποιεί ετησίως το High-Level Political Forum, τη βασική πλατφόρμα του Οργανισμού για τους ΣΒΑ και τη βιώσιμη ανάπτυξη γενικότερα. Εκεί συγκροτείται σταδιακά η Ατζέντα των ΣΒΑ για το 2030, καθώς όποια μέλη του ΟΗΕ το επιθυμούν μπορούν να παρευρεθούν σε αυτό, ώστε να παρουσιάσουν τους στόχους και την πρόοδό τους, όσον αφορά την επίτευξη των ΣΒΑ, αλλά και να ενημερωθούν αντίστοιχα για τους στόχους και την πρόοδο των άλλων κρατών.

Το 2018, η Ελλάδα, αν και έχει συγκροτήσει μία Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης από το 2002, βρέθηκε για πρώτη φορά στο HLPF. Η παρουσία της χώρας μας θεωρήθηκε αρκετά πετυχημένη, με την τελική έκθεση του Φόρουμ να αναφέρει ότι επιτεύχθηκε «μία προσέγγιση του συνόλου της κυβέρνησης, με ένα ενεργό λειτουργικό Διυπουργικό Συντονιστικό Δίκτυο (Inter-Ministerial Coordination Network), κατευθυνόμενο από τη Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης, ένα κομβικό κυβερνητικό όργανο. Επιπλέον, επιτεύχθηκε μία προσέγγιση του συνόλου της κοινωνίας, με μία ισχυρή δέσμευση των ενδιαφερόμενων εταιριών, όσον αφορά το κενό στη διαδικασία ανάλυσης και απογραφής, τη βελτίωση της διαφάνειας, τον συνεταιρισμό και την ευθύνη».

Η ευθύνη του καθενός από εμάς

Ωστόσο, όσο σημαντική κι αν είναι η συνεισφορά της Κρατικής Κοινωνικής Ευθύνης και της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, για την εκπλήρωση των ΣΒΑ, ο καθένας από εμάς μπορεί μεμονωμένα να προσπαθήσει για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ο ΟΗΕ μας προτείνει πράγματα που μπορούμε να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας, έτσι ώστε να συνεισφέρουμε ο καθένας καταβάλλοντας όσο κόπο επιθυμεί και μπορεί.

Χαρακτηριστικά, για τους πιο τεμπέληδες, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα των Ηνωμένων Εθνών, προτείνει πράγματα που μπορούν να γίνουν από την άνεση του καναπέ μας, όπως να βγάζουμε από την πρίζα τις συσκευές που δεν χρησιμοποιούμε και να κοινοποιούμε άρθρα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον. Επιπλέον, αν θέλεις να συνεχίσεις να βοηθάς και έξω από το σπίτι σου, προτείνει να χρησιμοποιείς τα ΜΜΜ, αντί για το αυτοκίνητο, να ψωνίζεις από συνοικιακά μαγαζιά, να εμβολιαστείς και να δωρίζεις ό,τι δεν χρειάζεσαι.

Στην έκθεση του ΟΗΕ για τους ΣΒΑ για το 2018, μπορούμε να διακρίνουμε ξεκάθαρα τα οφέλη που οι προσπάθειες των τελευταίων χρόνων έχουν φέρει. Φαίνεται ότι σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία περισσότεροι άνθρωποι ζουν καλές ποιοτικά ζωές, τα ποσοστά θνησιμότητας σε ηλικίες κάτω των 5 ετών έχουν μειωθεί σχεδόν κατά 50%, ο αριθμός των ανθρώπων χωρίς πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα έχει πέσει στο μισό και το ποσοστό των γάμων παιδιών παγκοσμίως έχει μειωθεί σημαντικά.

Ωστόσο, δεν πρέπει να εφησυχάζουμε, αφού στην ίδια έκθεση βλέπουμε ότι η πείνα έχει εξαπλωθεί σε 38 εκατομμύρια περισσότερους ανθρώπους, οι τυφώνες στον Βόρειο Ατλαντικό το 2017 προκάλεσαν καταστροφές που ξεπερνάνε τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια, 2,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ένα βασικό αποχετευτικό σύστημα, τα κρούσματα ελονοσίας αυξήθηκαν κατά 6 εκατομμύρια και σχεδόν 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν κοινωνική ασφάλιση. 

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, έχει δηλώσει για τους ΣΒΑ: «Οι Στόχοι για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι το μονοπάτι που μας οδηγεί σε έναν κόσμο δικαιότερο, πιο ειρηνικό και ευημερούντα, και σε έναν υγιή πλανήτη. Είναι, επίσης, μία πρόσκληση για αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο καθήκον από το να επενδύσουμε στην ευημερία των νέων».