Οι δραματικές αλλαγές στον πλανήτη και οι ελληνικές ρίζες της οικολογικής ηθικής

Από την αρχή της κρίσης πάγιο αίτημα της ελληνικής κοινωνίας ήταν ο πνευματικός κόσμος της χώρας να βγει από την αφάνεια, να πάρει θέση για τα κρίσιμα προβλήματα του τόπου μας, και να αναζητήσει τις λύσεις μέσα από τα μεγάλα επιτεύγματα του πολιτισμού μας. Ενός πολιτισμού που αποτελεί διαχρονική πηγή γνώσης και ιδεών ικανών να αντιμετωπίσουν με ψυχραιμία τους μεγαλύτερους κινδύνους που μας απειλούν. Και μπορεί να νομίζουμε ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η οικονομική κατάρρευση, ωστόσο η πραγματική κρίση είναι η περιβαλλοντική.

Το αίτημα της ελληνικής κοινωνίας για την κινητοποίηση του πνευματικού κόσμου γίνεται πραγματικότητα με την ίδρυση πριν δύο χρόνια περίπου του Κέντρου Επιστήμης και Ελληνικών Αξιών. Στόχος του Κέντρου «να εγκαταστήσει στην παγκόσμια συνείδηση ένα μεγάλο διεπιστημονικό συνεδριακό θεσμό γεφύρωσης της Ακαδημαϊκής Κοινότητας, της Πολιτείας και των ενεργών πολιτών» θα πει για το σκοπό του Κέντρου η Πρόεδρος, Κατερίνα Παναγοπούλου.

Σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών 200 κορυφαίοι Καθηγητές- Ερευνητές απ’ όλο τον κόσμο, καθώς και εκπρόσωποι από τις Παγκόσμιες Οργανώσεις Περιβάλλοντος και Υγείας θα έρθουν στην Ελλάδα για να συμμετέχουν στο Συνέδριο, που θα πραγματοποιηθεί στο Συνεδριακό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών από τις 17-20 Ιουνίου. Μέσα από τη διεπιστημονική προσέγγιση το συνέδριο στοχεύει να αναδείξει τα σοβαρά ζητήματα του περιβάλλοντος, όπως η κλιματική αλλαγή και οι συνέπειες της τόσο για την ανθρώπινη υγεία όσο και για τη διατήρηση του οικοσυστήματος.

«Ο πλανήτης μας αντιμετωπίζει τεράστια και δυσεπίλυτα προβλήματα. Στη γη, στο νερό και στον αέρα. Αντιμετωπίζει τον πιο μεγάλο αντίπαλο του από τότε που εμφανίστηκαν οι μονοκύτταροι οργανισμοί. Την φονική μηχανή που λέγεται «ασυλλόγιστος άνθρωπος». Ένα ον, ικανό να καταστρέφει εξίσου  αποτελεσματικά με το να κάνει θαύματα» θα πει η κ. Παναγοπούλου.

Και τα θαύματα του ανθρώπου κρύβονται κάπου μέσα στην αρχαία ελληνική σοφία. Αυτή ακριβώς τη σοφία θέλει να αξιοποιήσει το Συνέδριο ώστε να αποδείξει έμπρακτα, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά σε ολόκληρη την ανθρωπότητα, ότι η προσφορά της Ελλάδας δεν τελείωσε. Στη δύσκολη αυτή συγκυρία είμαστε εδώ και έχουμε λύσεις. «Κορυφαίοι επιστήμονες του κόσμου έρχονται στην Ελλάδα, όχι απλά σαν φορείς σπουδαίων επιστημονικών γνώσεων, αλλά για να σαλπίσουν μια καινούργια επανάσταση στην Ελλάδα, για χάρη όχι απλά του λαού και της χώρας μας αλλά για τη σωτηρία του κόσμου ολόκληρου» θα πει ο Πρόεδρος του συνεδρίου Ομότιμος Καθηγητής, Στέφανος Παϊπέτης.

Ο καρκίνος, η μεγαλύτερη μάστιγα της εποχής μας, δεν είναι βέβαια μόνο ελληνικό φαινόμενο. Οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τους θανάτους που οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση αλλά και στις νέες αρρώστιες που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή. Αρρώστιες που τα συστήματα υγείας αποδεικνύονται ανήμπορα να αντιμετωπίσουν. Η Καθηγήτρια και Αντιπρόεδρος του συνεδρίου, Πολυξένη Νικολοπούλου-Σταμάτη, γνωστή Παθολογοανατόμος-Κυτταρολόγος που διδάσκει Περιβαλλοντική Παθολογική Ανατομία στην Ιατρική Σχολή του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου ήταν για μια ακόμη φορά καταπέλτης. «Ως γιατρός έχω προβληματιστεί πάρα πολύ όταν βλέπω νεοπλάσματα που δεν τα περιμένω, καρκίνους σε νέα άτομα. Η χημική ρύπανση, η ακτινοβολία, η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις τους στην υγεία όπως ο καρκίνος, η υπογονιμότητα, το στρες και άλλες ασθένειες που οφείλονται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες θα συζητηθούν στο συνέδριο. Αν και πολλές από τις σημερινές απειλές είναι γνωστές στην επιστήμη εδώ και αρκετά χρόνια, η σύγχρονη πολιτική απάντηση είναι ανεπαρκής γιατί λείπει η ευαισθητοποίηση τόσο αυτών που παίρνουν αποφάσεις όσο και αυτών που τις εφαρμόζουν» αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Νικολοπούλου-Σταμάτη.

Για τους αρχαίους έλληνες δεν υπήρχαν διαβαθμίσεις σε θέματα σεβασμού προς τους θεούς, τους ανθρώπους και τη φύση. Οι αρχαίοι έλληνες είχαν συλλάβει την αναγκαιότητα για υγιές περιβάλλον και νομοθετούσαν για την προστασία του. Η περιβαλλοντική ηθική έχει λοιπόν ελληνικές ρίζες. Στο συνέδριο θα αναδειχθούν ώστε οι σύγχρονοι παγκόσμιοι ηγέτες να καταλάβουν ότι οι πολιτικές τους δεν πρέπει να είναι σε ρήξη με τη φύση αλλά το αντίθετο. Ο Καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πατρών, Ιωάννης Δελλής θα πει με το δικό του σεμνό τρόπο. Με τον τρόπο που μόνο οι φιλόσοφοι έχουν. «Η περιβαλλοντική ηθική και η προστασία της φύσης ξεκίνησε από τους προσωκρατικούς, οι οποίοι υποστήριζαν ότι ο άνθρωπος δεν είναι διαφορετικός από τη φύση, αλλά ο ίδιος είναι η φύση, είναι μέρος του όλου. Για την αρχαία Ελλάδα η καταστροφή της φύσης ήταν αδικία, αυθαιρεσία. Ήταν Ύβρις, και πέρα από την όποια ανθρώπινη ποινή, πίστευαν, ότι ή ίδια η φύση θα έπαιρνε την εκδίκηση της».

Τέλος η περιβαλλοντική κρίση προκαλεί πολεμικές συγκρούσεις και προσφυγιά. Τα πλούσια σε κοιτάσματα και φυσικούς πόρους κράτη βρίσκονται συνεχώς σε πολέμους, ακραία φτώχεια και πείνα. Το συνέδριο θα αναδείξει αυτή τη παράμετρο μέσα από την τέχνη. Ο καταξιωμένος Μαέστρος, Γιάννης Χατζηλοϊζου, για να προβάλει την αξία της Ειρήνης επέλεξε για την τελετή έναρξης του Συνεδρίου, συμβολικά, το έργο του Karl Jenkins “The Peacemakers”. «Το να είσαι ειρηνοποιός πάει να πει πως είσαι καλός απέναντι σε ανθρώπους, απέναντι στη φύση, απέναντι στο ίδιο σου τον εαυτό, που αποτελεί μια μικρογραφία του κόσμου» θα πει ο ταλαντούχος Μαέστρος.

Το Συνέδριο είναι ανοιχτό για όλο τον κόσμο και οι διοργανωτές προσκαλούν όλους τους πολίτες να το παρακολουθήσουν. Γιατί ενημερωμένοι άνθρωποι σημαίνει υπεύθυνοι πολίτες.