Αιχμάλωτοι της Eldorado Gold

Δύο φιλήσυχοι οικογενειάρχες βρίσκονται στη φυλακή κατηγορούμενοι για τον εμπρησμό των ορυχείων στις Σκουριές, τρεις άλλοι αφέθηκαν ελεύθεροι με εγγύηση 4.000 ευρώ ο καθένας, τέσσερις κατηγορούνται για επεισόδια στις διαδηλώσεις, εφτά έχουν προσαχθεί για παρακώλυση συγκοινωνιών και πολλοί έχουν κλητευθεί για λήψη DNA χωρίς να τους έχει δοθεί καμία εξήγηση. Άλλοι δεν μπορούν να πλησιάσουν τα σπίτια τους, αδέλφια δεν μιλιούνται μεταξύ τους και κολλητοί φίλοι έχουν γίνει εχθροί. Ιερισσός κατά των εξορύξεων, Στρατώνι υπέρ, Μεγάλη Παναγιά στη μέση. Το μίσος που δημιουργήθηκε μεταξύ των κατοίκων της περιοχής θα αργήσει πολύ να ξεχαστεί. Η ευλογία της πλούσιας φύσης που συντηρεί τους τοπικούς πληθυσμούς χιλιάδες χρόνια τώρα μετατράπηκε σε κατάρα της απληστίας του σύγχρονου ανθρώπου. Οι κάτοικοι και η φύση αυτού του πανέμορφου σημείου της Χαλκιδικής είναι όμηροι της αύξησης της τιμής του χρυσού.

Στο μακρινό Καναδά, η εταιρεία Eldorado Gold διαδίδει ότι η επένδυση της στην Χαλκιδική έχει αγκαλιαστεί από την τοπική κοινωνία και έχει την κοινωνική συναίνεση που χρειάζεται. Η πληροφόρηση, όμως, που έχει η επικεφαλής των Πρασίνων του Καναδά Elizabeth May από τους συναδέλφους της Οικολόγους Πράσινους στην Ελλάδα είναι πολύ διαφορετική, έτσι αποδέχεται την πρόσκλησή τους να επισκεφτεί τη Χαλκιδική και να σχηματίσει προσωπική άποψη. Η A.V. ακολούθησε την Elizabeth May και τον πρώην ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων Μιχάλη Τρεμόπουλο στο ταξίδι τους στη Χαλκιδική και παρακολούθησε τις συναντήσεις τους με του κατοίκους, τους εργαζόμενους, τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και με τους εκπροσώπους των εταιρειών Ελληνικός Χρυσός και Eldorado Gold.

Η επίσκεψη, όμως, στο δάσος οξυάς στις Σκουριές ήταν πολύ πιο αποκαλυπτική από τους ισχυρισμούς όλων των πλευρών. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η εταιρεία είχε συμφωνήσει να επιτρέψει στην Καναδή βουλευτίνα την είσοδο στα μεταλλεία, αλλά εκμεταλλευόμενη την ειρηνική συγκέντρωση κατοίκων της περιοχής που είχε ως σκοπό το καλωσόρισμα της Elizabeth May απαγόρευσε την είσοδό μας στο μεταλλείο, επικαλούμενη λόγους ασφαλείας, αν και οι συγκεντρωμένοι βρισκόταν εφτά χιλιόμετρα μακριά από την είσοδο των μεταλλείων και περικυκλωμένοι από μια διμοιρία των ΜΑΤ.

Επιπλέον, χωρίς ενημέρωση και άδεια του δασαρχείου, εργαζόμενοι της εταιρείας με μηχανήματα απέκλεισαν το δασικό δρόμο, ο οποίος άνοιξε μετά από επέμβαση του αστυνομικού διευθυντή της Χαλκιδικής και σύλληψη του υπεύθυνου. Σχετικά με το περιστατικό η Elizabeth May δήλωσε: «Γίναμε μάρτυρες μιας υπερβολικής αντίδρασης της εταιρείας σε μια ειρηνική συγκέντρωση. Πολλοί άνθρωποι μου είπαν ότι έτσι γίνεται πάντα. Η συγκέντρωση των ανθρώπων ήταν αυθόρμητη και ειρηνική. Σε μια τέτοια συγκέντρωση δεν θα περίμενε κανείς την παρουσία της αστυνομίας. Όμως η αστυνομία ήταν εκεί με όπλα, γκλομπ και αλεξίσφαιρα γιλέκα, προκαλώντας ταραχή σ’ ένα πλήθος που αποτελούνταν από παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένους και σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούσαν απειλή».

Παρότι οι εργασίες δόμησης και επιχωμάτωσης έχουν σταματήσει από την πολεοδομία γιατί γίνονταν χωρίς άδεια, τα δέντρα εξακολουθούν να κόβονται και να στοιβάζονται και το δάσος να μετατρέπεται με γοργούς ρυθμούς σε κρανίου τόπο. Η βασική ανησυχία των κατοίκων αφορά τα δύο ρέματα Καρατζά και Λοτσάνικο που υδροδοτούν ολόκληρη την περιοχή. Συγκεκριμένα ο Καρατζάς είναι ένα φαράγγι ύψους 160 μέτρων απαράμιλλης ομορφιάς και πηγή ζωής για την περιοχή της Χαλκιδικής, που υδροδοτείται από εκεί. Αυτό το φαράγγι πρόκειται να μετατραπεί σε μια τεράστια δεξαμενή απόθεσης επικίνδυνων αποβλήτων. Επιπλέον στην περιοχή υπάρχουν δύο σεισμικά ρήγματα που στο παρελθόν έχουν δώσει μεγάλους σεισμούς αφανίζοντας ολόκληρα χωριά. Σύμφωνα με υπολογισμούς του εκπροσώπου των Πράσινων της Βουλγαρίας Georg Tuparev υπάρχει κίνδυνος με τις εκρήξεις που γίνονται στα ορυχεία να ενεργοποιηθούν και τα δυο ρήγματα, πράγμα που σημαίνει ολική καταστροφή, αφού εκτός από τις συνηθισμένες καταστροφικές συνέπειες του σεισμού θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε και την κατάρρευση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης των αποβλήτων.

Από την πλευρά της η εταιρεία Eldorado Gold επικαλείται τις νέες τεχνολογίες εξόρυξης με τη μέθοδο της ακαριαίας τήξης, όπου δεν χρησιμοποιείται κυάνιο για την απομόνωση του χρυσού από τα πετρώματα. Ωστόσο η επιτροπή αγώνα των κατοίκων, αλλά και η κυρία May, μιλούν για μη εφαρμόσιμη τεχνολογία. Όπως μας εξηγεί ο κύριος Γιάννης Βεργίνης, «για να εφαρμοστεί η διαδικασία της ακαριαίας τήξης η περιεκτικότητα σε αρσενικό δεν πρέπει να υπερβαίνει το 2,5%, εδώ έχουμε περιεκτικότητα πάνω από 12%, άρα είναι τεχνολογικά αδύνατο να γίνει με αυτό τον τρόπο η επεξεργασία». Επιπλέον, όπως εξηγεί ο πρώην ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Μιχάλης Τρεμόπουλος, «το γεγονός ότι η Κομισιόν έσπευσε να ακυρώσει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που απαγόρευε τη χρήση κυανίου στις εξορύξεις χρυσού, έγινε ακριβώς επειδή δεν μπορεί να γίνει εξόρυξη χωρίς κυάνιο. Αυτό είναι η μεγαλύτερη απόδειξη ότι θα χρησιμοποιήσουν κυάνιο, τα υπόλοιπα τα λένε για επικοινωνιακούς λόγους».

Οι εργαζόμενοι των μεταλλείων νιώθουν αδικημένοι από τις αντιδράσεις των συμπολιτών τους. Ο Πρόεδρος του Στρατωνίου και εργαζόμενος επί 31 χρόνια στα μεταλλεία Νίκος Ζαγοράκης μιλάει με πίκρα για το διχασμό των κατοίκων, αλλά και για τη μεταλλευτική συνείδηση της περιοχής. «Ο κάθε εργαζόμενος γνωρίζει πολύ καλά τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Αυτό που επιδιώκουμε είναι να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα του παρελθόντος. Έχουμε επανειλημμένα δηλώσει ότι είμαστε υπέρ της επένδυσης υπό τον όρο ότι θα εφαρμοστούν όλα όσα προβλέπονται από τους κανόνες για την προστασία του περιβάλλοντος» και συμπληρώνει «ότι πρώτη προτεραιότητα είναι το περιβάλλον και η υγεία των κατοίκων μέσα σε μια αγαπημένη κοινωνία με κοινούς στόχους». Επιπλέον οι εργαζόμενοι επικαλούνται την αποκατάσταση της περιοχής, που υποσχέθηκε η Eldorado από τη ρύπανση που άφησε πίσω της η προηγούμενη Καναδική εταιρία TVX.

Η κυρία Elizabeth May δεσμεύτηκε να μεταφέρει στην καναδική κοινή γνώμη και στο κοινοβούλιο τα προβλήματα που δημιουργούνται και το άσχημο κλίμα εναντίον εταιρειών καναδικών συμφερόντων, ενώ απόρησε με την ελληνική κυβέρνηση που αποφάσισε την επένδυση αυτή χωρίς ουσιαστική διαβούλευση με τους κατοίκους.