Το περιβάλλον ενώνει

Ο Ασπροπάρης είναι ένα απειλούμενο είδος που για τη διάσωση του απαιτείται η συνεργασία όλων των χωρών που αναπαράγεται, μεταναστεύει και διαχειμάζει. Για χάρη λοιπόν του περήφανου και εντυπωσιακού πουλιού, που ο πληθυσμός του στα Βαλκάνια έχει μειωθεί κατά 80% τα τελευταία 30 χρόνια, οργανώσεις από 14 χώρες των Βαλκανίων, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής ένωσαν τις δυνάμεις τους προκειμένου τα 70 ζευγάρια που έχουν απομείνει να προστατευτούν.

Υπό την ομπρέλα του προγράμματος LIFE με τίτλο «Επείγουσα Δράση για την Ενδυνάμωση του Βαλκανικού Πληθυσμού του Ασπροπάρη και τη Διασφάλιση της Μεταναστευτικής του Διαδρομής» οργανώσεις και φορείς από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Αλβανία και την ΠΓΔΜ, τις χώρες δηλαδή που αναπαράγεται, την Τουρκία, Συρία, Λίβανο, Ιορδανία, Σαουδική Αραβία και Αίγυπτο, τις χώρες που μεταναστεύει και Αιθιοπία, Νίγηρας, Νιγηρία και Τσαντ τις χώρες που διαχειμάζει, οργανώνουν και υλοποιούν δράσεις για τη διάσωση και την ενδυνάμωση του πληθυσμού του.

Οι βασικοί εταίροι για την Ελλάδα είναι η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και το WWF Ελλάς. Όπως αναφέρουν οι δυο ελληνικές οργανώσεις στη χώρα μας έχουν απομείνει μόλις πέντε ζευγάρια Ασπροπάρη γεγονός που κάνει επιτακτική την ανάληψη δράσης.

Δεδομένης της μεγάλης γεωγραφικής κάλυψης των σχεδιαζόμενων δράσεων, το συγκεκριμένο Πρόγραμμα LIFE για την προστασία του Ασπροπάρη είναι από τα πιο φιλόδοξα και ολοκληρωμένα προγράμματα διατήρησης που έχουν υλοποιηθεί ποτέ για την προστασία γυπών. Βασικός στόχος του Προγράμματος είναι η ενίσχυση του ανατολικότερου πληθυσμού Ασπροπάρη της Ευρώπης, λαμβάνοντας επείγοντα μέτρα διατήρησης για την αντιμετώπιση των κυριότερων απειλών στους τόπους αναπαραγωγής, αλλά και κατά μήκος της μεταναστευτικής του διαδρομής.

Το πρόγραμμα βασίζεται σε δύο άξονες. Ο πρώτος έχει να κάνει με τη σταθερή αύξηση του πληθυσμού στους τόπους αναπαραγωγής, ενώ ο δεύτερος με τη βελτίωση των συνθηκών κατά μήκος της μεταναστευτικής διαδρομής και στους τόπους διαχείμασης.

Στις χώρες αναπαραγωγής μεταξύ των οποίων είναι και η Ελλάδα θα υπάρξουν στοχευμένες δράσεις για την αντιμετώπιση των δηλητηριασμένων δολωμάτων σε «περιοχές-κλειδιά» για τους γύπες και θα δημιουργηθούν προγράμματα αναπλήρωσης του φυσικού πληθυσμού ώστε να υπάρξει ταχεία ανάσχεση της υπάρχουσας μείωσης.

Όσον αφορά στη μεταναστευτική διαδρομή του είδους (Μέση Ανατολή, Αφρική), θα αναπτυχθούν επείγουσες δράσεις για την αντιμετώπιση και μείωση των απειλών που σχετίζονται κυρίως με την παράνομη θήρα του είδους, τη χρήση του σε θρησκευτικές τελετές στην Αφρική ή στην τοπική παραδοσιακή ιατρική, τα περιστατικά ηλεκτροπληξίας σε περιοχές κουρνιάσματος και τη χρήση στρυχνίνης και άλλων δηλητηρίων για τον έλεγχο της λύσσας των αδέσποτων σκυλιών σε περιοχές συνάθροισης των γυπών.

Όσον αφορά στις δράσεις που θα υλοποιηθούν στην Ελλάδα, αυτές επικεντρώνονται στις τελευταίες περιοχές αναπαραγωγής και έντονης παρουσίας του είδους. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία θα εστιάσει σε περιοχές της Ηπείρου, στην ευρύτερη περιοχή των Μετεώρων και της Κρήτης και το WWF Ελλάς σε περιοχές της Θράκης. Οι περιοχές αυτές εκτείνονται σε 11 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (Special Protected Areas-SPAs) του δικτύου Natura 2000. Βασικός στόχος θα είναι η καταπολέμηση της παράνομης χρήσης των δηλητηριασμένων δολωμάτων με τη συνδρομή και τη δικτύωση δημόσιων υπηρεσιών, ακαδημαϊκών φορέων, χρηστών γης και πολιτών, τη διεξαγωγή σεμιναρίων διαχείρισης περιστατικών δηλητηριασμένων δολωμάτων και τη λειτουργία των ειδικών Ομάδων Ανίχνευσης δηλητηριασμένων δολωμάτων από την Ορνιθολογική και το WWF σε περιοχές της Ηπείρου, των Μετεώρων και της Θράκης. Παράλληλα, στη χώρα μας θα υλοποιηθούν και δράσεις που σχετίζονται με την εκπαίδευση και τη δικτύωση κτηνοτρόφων για την αποφυγή επιθέσεων από λύκους και αρκούδες και την παροχή σχετικής υποδομής, την αύξηση της διαθεσιμότητας ασφαλούς τροφής για τους γύπες μέσω λειτουργίας ταϊστρών, την ετήσια απογραφή του πληθυσμού του Ασπροπάρη, καθώς και επικοινωνιακές δράσεις σε συνεργασία με τοπικούς φορείς και σχολεία για την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση των πολιτών.