Βρέθηκε η λύση για το Πεδίο του Άρεως;

Θεωρούμαστε η χώρα με το χειρότερο δημόσιο χώρο. Ωστόσο δεν ήμασταν πάντα έτσι. Τα σπίτια των αρχαίων ελλήνων ήταν ταπεινά. Ο δημόσιος χώρος ήταν το καμάρι τους. Αυτόν φρόντιζαν. Για τον νεοέλληνα ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Προσέχει και φροντίζει το σπίτι του αλλά ο δημόσιος χώρος είναι κάτι ξένο προς εκείνον που δεν τον αφορά. Το Πεδίο του Άρεως και οι περιπέτειες του είναι από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα εγκατάλειψης και απαξίωσης του δημόσιου χώρου.

Σε μια έκταση 277 στρεμμάτων στη καρδιά της Αθήνας και σε δύσκολους καιρούς για τη χώρα σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε ένα εξαιρετικής ομορφιάς Άλσος. Το Πεδίον του Άρεως. Σημείο αναφοράς για την κοινωνική και πολιτιστική ζωή των Αθηναίων. Δυστυχώς στις μέρες μας το απαξιώσαμε και το εγκαταλείψαμε αφήνοντας το στη τύχη του. Το 2008 ξεκίνησαν οι εργασίες ανάπλασης βάσει της μελέτης του γραφείου Τομπάζη. Ωστόσο ο ανάδοχος του έργου κηρύχθηκε έκπτωτος το 2012 λόγω οικονομικών προβλημάτων της εταιρείας του, με αποτέλεσμα το έργο της ανάπλασης να σταματήσει μέχρι το 2015 που ανέλαβε ο νέος ανάδοχος.

«Παραλάβαμε ένα πάρκο φάντασμα που αποτελεί τη συμπύκνωση ενός προηγούμενου μοντέλου διακυβέρνησης που συγκεντρώνει όλες τις παθογένειες» θα πει η αντιπεριφερειάρχης Κεντρικού Τομέα, Ερμίνα Κυπριανίδου, κατά την παρουσίαση του σχεδιασμού της Περιφέρειας Αττικής για το μέλλον του Πεδίου του Άρεως.

Από το 2015 που ξεκίνησε η προσπάθεια αναβάθμισης του άλσους έχουν φυτευτεί περίπου 880 δέντρα, 9.100 θάμνοι, 440 αναρριχώμενα, 1.400 ποώδη πολυετή, ενώ έχουν γίνει τα απαραίτητα κλαδέματα, καθαρισμοί και βοτανίσματα. Παράλληλα έχουν γίνει εργασίες αποκατάστασης στον ηλεκτροφωτισμό και στα παγκάκια του πάρκου καθώς και εργασίες αποκατάστασης των κτισμάτων, όπως στο Κτήριο Άλσος (Οικονομίδη).

Τώρα για την Περιφέρεια Αττικής το στοίχημα είναι να κρατήσει το πάρκο ζωντανό. Για κερδηθεί το στοίχημα θα πρέπει να είναι συλλογικό και να μας αφορά όλους. Η περιφέρεια Αττικής θέτει τέσσερις στόχους που θεωρεί βασικούς για επανακτηθεί το Πεδίο του Άρεως και να είναι για την Αθήνα ένα μητροπολιτικό πάρκο αντίστοιχο όχι μόνο του Εθνικού Κήπου αλλά και των άλλων μεγάλων ευρωπαϊκών πάρκων: την καθαριότητα, τη φύλαξη, τον πολιτισμό και την κοινωνική ευαισθησία.

Η καθαριότητα σήμερα γίνεται κυρίως από συμβασιούχους της Περιφέρειας με τη βοήθεια υπαλλήλων και φορτηγών αποκομιδής απορριμμάτων του Δήμου Αθηναίων. «Ο Δήμος Αθηναίων έχει υπηρεσίες καθαριότητας που δεν έχει η Περιφέρεια. Το κλειδί είναι στην καλύτερη συνεργασία μεταξύ Περιφέρειας και Δήμου» θα πει η κ. Σαπουνά, αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Έργων. Ωστόσο επειδή η Διεύθυνση Πάρκων της Περιφέρειας είναι υποστελεχωμένη, για τις εργασίες καθαριότητας θα υπάρξουν συμβάσεις με ιδιώτες.

Οι συνεργασίες είναι απαραίτητες και για τη σωστή φύλαξη του πάρκου. «Αν και η αστυνόμευση του δημόσιου χώρου δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Περιφέρειας Αττικής, προχωρήσαμε σε Προγραμματική Συμφωνία με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για τακτικές περιπολίες ώστε ο χώρος να εμπνέει ασφάλεια στους επισκέπτες» αναφέρει η κ. Κυπριανίδου. Παράλληλα η Περιφέρεια έχει αναθέσει επικουρικά και σε ιδιωτική εταιρεία τη φύλαξη του χώρου.

«Το Πεδίο του Άρεως θα είναι πάντα ανοιχτό στην τέχνη και στο πολιτισμό» θα πει η κ. Κυπριανίδου αναφερόμενη στον πολιτισμό ως εργαλείο που θα αντιμετωπίσει προβλήματα κοινωνικού αποκλεισμού και κατά συνέπεια και ασφάλειας. Προβλήματα που δεν αντιμετωπίζονται μόνο με την καταστολή. Ήδη στο Πεδίο του Άρεως φιλοξενούνται καλλιτεχνικά δρώμενα, ενώ προσέλκυσε και καλλιτεχνικά projects στο πλαίσιο της Documenta14.

«Αθλητικά δρώμενα μέσα στο Πεδίο του Άρεως τόσο κατά τη διάρκεια της ημέρας όσο και τη νύχτα θα κρατήσουν το πάρκο ζωντανό και υγιές, όπως και τους κατοίκους» θα πει ο κ. Πάντζας, εντεταλμένος περιφερειακός σύμβουλος για θέματα αθλητισμού. Για την προώθηση των αθλητικών δραστηριοτήτων η Περιφέρεια υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με τον ΣΕΓΑΣ, ενώ θα υπάρξει συνεργασία και με τον ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του Πεδίου του Άρεως.

Τέλος, το μεγαλύτερο στοίχημα που η Περιφέρεια Αττικής έχει να κερδίσει είναι η παραβατικότητα που έχει αναπτυχθεί στο Πεδίο του Άρεως από την εγκατάλειψη και την αδιαφορία. Όχι την εγκληματικότητα που είναι δουλειά της αστυνομίας, αλλά τους εξαρτημένους από ουσίες που βρίσκουν καταφύγιο στο Πάρκο. Η Περιφέρεια Αττικής θέλει να δείξει το κοινωνικό πρόσωπο της πολιτείας απέναντι σε αυτά τα άτομα. Το Δίκτυο Άμεσης Παρέμβασης για Χρήστες Ουσιών είναι μια συνεργασία μεταξύ Περιφέρειας Αττικής, Δήμου Αθηναίων, ΟΚΑΝΑ και ΚΕΘΕΑ. Πρόκειται για ένα πιλοτικό πρόγραμμα που έχει ως στόχο να αντιμετωπίσει το πρόβλημα στη ρίζα του και όχι να διώξει τους χρήστες από την περιοχή του Πεδίου του Άρεως και να τους οδηγήσει σε μια άλλη. «Είναι μια παρέμβαση που εστιάζει στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι και όχι στους ανθρώπους σαν πρόβλημα που πρέπει να εκδιωχτούν για να αποφορτιστεί το κέντρο της Αθήνας» αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Κυπριανίδου.

«Μέρος της προσπάθειάς μας πρέπει να είναι να μάθουμε τους πολίτες να αγαπάνε το δημόσιο χώρο, γιατί διαφορετικά ανοίγουμε την πόρτα σε διάφορες ιδιωτικοποιήσεις» θα πει η περιφερειάρχης Αττικής, Ρένα Δούρου, ενώ δεν άφησε ασχολίαστη και την υποκρισία τού να ανακαλύψουμε τα τελευταία τρία χρόνια την παρακμή του πάρκου. «Τα τελευταία τρία χρόνια το Πεδίο του Άρεως έγινε εξαιρετικά δημοφιλές. Τώρα ανακάλυψαν κάποιοι αυτό που συμβαίνει για δεκαετίες. Όλα αυτά δεν μπορεί να συγκαταλέγονται σ’ έναν ειλικρινή διάλογο» θα πει χαρακτηριστικά.

Αρκετοί από εσάς που διαβάζετε αυτές τις γραμμές θα σκεφτείτε –και όχι άδικα– ότι από εξαγγελίες έχουμε χορτάσει. Ωστόσο πέρα από την αδιαφορία που ως κοινωνία δείχνουμε απέναντι στο δημόσιο χώρο μια άλλη αδυναμία μας είναι η έλλειψη πνεύματος συνεργασίας. Δεν ξέρουμε να συνεργαζόμαστε στην Ελλάδα και γι’ αυτό δεν υπάρχει ούτε συνέχεια σε καλές προσπάθειες που κατά καιρούς έχουν γίνει, αλλά ούτε και αποτέλεσμα. Είναι ίσως η πρώτη φορά σε συνέντευξη τύπου που δεν έχω ακούσει «αυτό δεν είναι αρμοδιότητά μας» αλλά αντίθετα συνέχεια ακουγόταν η λέξη συνεργασία. «Αντί να αναζητούμε έκπτωτους εργολάβους ή περιέργους ιδιώτες (ΡΟΔΑ στην πλατεία Συντάγματος) εμείς αποφασίσαμε να αθροίσουμε τις δυνάμεις και να μην κρυφτούμε πίσω απ’ αυτό» θα πει η κ. Δούρου δείχνοντας την αποφασιστικότητά της να τελειώνουμε με ό,τι μας κρατούσε πίσω.  Αυτό με κάνει αισιόδοξη ότι η κατάσταση για το Πεδίο του Άρεως μπορεί να αλλάξει και να σηματοδοτήσει την αλλαγή που χρειάζεται όλη η χώρα.