Πάρνηθα: 10 χρόνια μετά

Σαν σήμερα πριν από δέκα χρόνια τον Ιούνιο του 2007 μια φωτιά που ξεκίνησε από τα Δερβενοχώρια Αττικής και δυστυχώς υποτιμήθηκε,  πέρασε στη Πάρνηθα και κατέκαψε δεκάδες χιλιάδες στρέμματα του Εθνικού Δρυμού. «Για μέρες μετά σβήναμε τις τελευταίες αναζωπυρώσεις, ενώ δεν μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε ολόκληρες  περιοχές» θυμάται ο Ηλίας Τζηρίτης, Υπεύθυνος Τοπικών Δράσεων του WWF Ελλάς και εθελοντής δασοπυροσβέστης.

Περίπου 49.000 στρέμματα δάσους έγιναν στάχτη. Από αυτά τα 22.000 στρέμματα, ήταν έλατα που για να αναπτυχθούν χρειάζονται από 40- 50 χρόνια. Μεγάλο ήταν το πλήγμα και για την πανίδα της περιοχής, καθώς αρκετά ζώα, όπως χελώνες, πτηνά και ερπετά έχασαν τη ζωή τους, ενώ μεγάλος  αριθμός των χαρακτηριστικών κόκκινων ελαφιών της Πάρνηθας κάηκαν ή πέθαναν από ασφυξία.

Μπροστά στην ανείπωτη καταστροφή και προκειμένου να μην ζήσουμε και χειρότερα, η κοινωνία των πολιτών και οι φορείς συνεργάστηκαν από την πρώτη μέρα και η κατάσταση σήμερα είναι αρκετά αισιόδοξη για την Πάρνηθα.

Με αφορμή τη μαύρη επέτειο της καταστροφικής πυρκαγιάς που είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο, το WWF Ελλάς σε συνεργασία με τον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού και το Δασαρχείο Πάρνηθας, οργάνωσαν δημοσιογραφικό οδοιπορικό όχι μόνο για να δούμε και να σας μεταφέρουμε τη δουλειά που έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια για την αποκατάσταση των καμένων, αλλά κυρίως  για την ευαισθητοποίηση όλων μας στην προστασία του Εθνικού Δρυμού προκειμένου να μην επιτρέψουμε την αναβίωση παρόμοιων καταστάσεων στο μέλλον.

Δυστυχώς πολλοί συμπολίτες μας εξακολουθούν να ανεβαίνουν στην Πάρνηθα με τις ψησταριές τους χωρίς να αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο, ενώ δεν είναι λίγοι και εκείνοι που αφήνουν τα σκουπίδια τους φεύγοντας ή με ευκολία πετούν το πλαστικό μπουκάλι από το νερό ή το άδειο σακουλάκι από το σνακ από το παράθυρο του αυτοκινήτου τους. Ακόμη και οι πιο ευαίσθητοι περιβαλλοντικά κάνουν τα ατοπήματα τους καθώς ταΐζουν τα ελάφια ή δεν προσέχουν που πατούν με αποτέλεσμα να καταστρέφουν τα μικρά ελατάκια που χρειάστηκαν τρία χρόνια φροντίδας στο φυτώριο της Πάρνηθας για να είναι έτοιμα να χρησιμοποιηθούν στην αναδάσωση.

«Ο γενότυπος της ελάτης της Πάρνηθας διαφέρει από άλλους οπότε έπρεπε γίνει φυτώριο στην Πάρνηθα» θα πει ο Διευθυντής Αναδασώσεων Αττικής, Παναγιώτης Σάσσαλος. Το φυτώριο-μαιευτήριο όπως το αποκαλεί ό άνθρωπος που έχει τη φροντίδα του, καταλαμβάνει εφτά στρέμματα, χωρητικότητας 300.000 σάκων, ενώ κάθε χρόνο γίνεται μελέτη για το φυτευτικό υλικό που μπορεί να δεχτεί το έδαφος. «Τον Οκτώβριο ανεβαίνουμε στις κορυφές των δέντρων για να μαζέψουμε τα κουκουνάρια που περιέχουν το σπόρο. Στη συνέχεια πάνε στο εκκοκκιστήριο του κράτους όπου αφαιρείται και ψύχεται ο σπόρος. Τον Απρίλιο μεταφέρεται στο φυτώριο και μετά από τρία χρόνια το ελατάκι είναι έτοιμο για φύτευση» μας εξηγεί για την διαδικασία ο Υπεύθυνος του φυτωρίου της Πάρνηθας, Βασίλης Φίλος.  

Παράλληλα το φυτώριο λειτουργεί και ως κέντρο εκπαίδευσης εθελοντών για τις αναδασώσεις με ένα πρόγραμμα που δημιούργησε το WWF Ελλάς από το 2011.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο κ. Σάσσαλος μέχρι σήμερα έχουν φυτευτεί 5.000 στρέμματα με περίπου 200.000 φυτά κεφαλληνιακής ελάτης 193.000 μαύρης πεύκης και 800 φυτά δρυός.

Ωστόσο όπως επισημαίνει ο Δασάρχης Πάρνηθας, Γιώργος Ζαρείφης η κλιματική αλλαγή που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη έχει μεταβάλει το οικοσύστημα του βουνού. «Τα δάση της χαλεπίου πεύκης έφθασαν πριν από τη φωτιά έως τα 700 μέτρα υψόμετρο και τώρα βλέπουμε πλήρως αναπτυγμένα πεύκα και στα 900 μέτρα. Οι αιτίες είναι δύο: η μεταφορά των σπόρων με τον αέρα, σε συνδυασμό με τους θερμότερους χειμώνες των τελευταίων ετών. Η επέκταση του δάσους της χαλεπίου πεύκης μάς βοηθά γιατί πρασινίζει ο τόπος και επιπλέον δημιουργείται ένα “προδάσος” που θα παρέχει σκιά για να αναπτυχθούν τα έλατα. Τεράστια αλλαγή υπήρξε και στην πανίδα. Τα ελάφια αυξήθηκαν, φθάνουν σήμερα τα 1.000 ζώα λόγω της αύξησης του χορταριού, ενώ έκανε την επανεμφάνιση του ο λύκος, που είναι θετικό στοιχείο καθώς βοηθά στην εκκαθάριση και την ισορροπία της περιοχής».

Η Πάρνηθα έχει αναγεννηθεί και αυτό το οφείλει στο καθεστώς προστασίας που απολαμβάνει, κάτι που δυστυχώς δεν συνέβη σε άλλες περιοχές. Σήμερα με το μίνι καύσωνα που περνάμε ας ξαναθυμηθούμε τη συνέβη στη Πάρνηθα και ας είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί να μην ξαναδούμε τις ίδιες εικόνες ποτέ ξανά.