Περιβαλλον

Δούρειος Ίππος οι μυστικές εμπoρικές συμφωνίες

Βασιλική Γραμματικογιάννη
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Τα προβλήματα επιβίωσης που αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα δεν μας αφήνουν περιθώρια να ασχοληθούμε με τα πολύ σοβαρά ζητήματα που αφορούν ολόκληρο τον πλανήτη, όπως είναι οι συμφωνίες TTIP, CETA και TISA που διεξάγονται αδιαφανώς πίσω από ερμητικά κλειστές πόρτες και αφορούν στην υποδούλωση των κρατών από τις πολυεθνικές εταιρείες.

 Πρόκειται για συμφωνίες μεταξύ Αμερικής και Ευρώπης (TTIP), Ευρώπης και Καναδά (CETA) και Αμερικής και ΕΕ καθώς και 21 άλλων κρατών όπως η Ιαπωνία, το Ισραήλ και η Τουρκία. Οι συμφωνίες αυτές έχουν ως στόχο την κατάργηση των ρυθμιστικών εμποδίων στο εμπόριο για τις μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις. Και όταν λέμε εμπόδια δεν εννοούμε την μείωση των δασμών για την τόνωση του εμπορίου,  αλλά κατάργηση πολύτιμων κοινωνικών κεκτημένων και κανόνων που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, την ασφάλεια των τροφίμων, τα εργασιακά δικαιώματα, ακόμη και την κατάργηση των ασφαλιστικών δικλίδων που επιβλήθηκαν στον τραπεζικό τομέα για να αποτραπεί μια επανάληψη της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008. Πρόκειται δηλαδή για την κατάργηση της κρατικής υπόστασης όπως την γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.

Σε ότι αφορά την TTIP δεν είναι απλά μια εμπορική συμφωνία αλλά  ένα πολιτικό πρόγραμμα που μεταφέρει την εξουσία από τα κράτη στις πολυεθνικές. Γι’ αυτό το λόγο και οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται με τόσο μεγάλη μυστικότητα, ενώ στην ατζέντα της απορρύθμισης περιλαμβάνεται και νέο κύμα ιδιωτικοποιήσεων σε τομείς ζωτικής σημασίας όπως η υγεία, η παιδεία και το νερό. Το πιο ανησυχητικό δε όλων είναι ότι η TTIP δίνει το δικαίωμα στους ξένους επενδυτές να ενάγουν κυρίαρχα κράτη, ενώπιον όχι εθνικών ή διεθνών δικαστηρίων αλλά έκτακτων διαιτητικών δικαστηρίων που αποτελούνται από μια κλίκα δικηγόρων εταιρικού δικαίου,  και να διεκδικούν αποζημιώσεις για την απώλεια κερδών εξαιτίας αποφάσεων της δημόσιας διοίκησης. Τα «δικαστήρια» αυτά, των διορισμένων κατά περίσταση δικηγόρων, συνεδριάζουν  κεκλεισμένων των θυρών και πάντα αποφασίζουν υπέρ των εταιρειών.  Ένα τέτοιο παράδειγμα είχαμε στην Ευρώπη, όπου η Σουηδική εταιρεία ενέργειας Vattenfall κινήθηκε κατά της Γερμανικής κυβέρνησης διεκδικώντας 3,7 δις ευρώ λόγω της απόφασης της χώρας να καταργήσει σταδιακά την πυρηνική ενέργεια μετά το ατύχημα στη Φουκουσίμα.

Τα ίδια ισχύουν και για τη CETA τη συμφωνία δηλαδή μεταξύ ΕΕ και Καναδά. Εάν η συμφωνία αυτή επικυρωθεί η «Ελληνικός Χρυσός» για παράδειγμα, ως θυγατρική της «Eldorado Gold» που είναι Καναδική εταιρεία θα έχει το δικαίωμα να προσφύγει σε κάποιο ιδιωτικό διαιτητικό δικαστήριο και να απαιτήσει αποζημιώσεις από την Ελληνική Κυβέρνηση κάθε φορά που θα ελέγχεται για τις δραστηριότητες της. Κάτι ανάλογο θα γίνεται και με τις εταιρείες με τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα. Οι ευρωπαϊκές απαγορεύσεις για τα μεταλλαγμένα μετά την υπογραφή της συμφωνίας δεν θα υφίστανται.

Η TISA έχει ως βασικό στόχο να υποχρεώσει τα κράτη να ιδιωτικοποιήσουν όλες τις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, όπως το νερό και την ενέργεια. Για να αποφύγει περιπτώσεις επαναεθνικοποίησης, όπως έγινε στο Παρίσι, όπου ο Δήμος πήρε πίσω το νερό από τους ομίλους GDF Suez και Veolia, αφού οι εταιρείες εκτόξευσαν την τιμή του νερού και για εξοικονόμηση δαπανών δεν συντηρούσαν επαρκώς το δίκτυο με αποτέλεσμα να πέσει και η ποιότητα του, η TISA φροντίσει να εδραιώσει τις ιδιωτικοποιήσεις βάζοντας ρήτρα μη αναστρεψιμότητας.

«Με αυτές τις συμφωνίες, οι μεγαλύτερες πολυεθνικές επιχειρήσεις του πλανήτη και τα λόμπι τους αποκτούν άνευ προηγουμένου εξουσίες, αφού θα μπορούν να επηρεάζουν και να αλλάζουν τη νομοθεσία προς όφελος τους ή να μηνύουν σε ιδιωτικά δικαστήρια τις κυβερνήσεις που δεν συμμορφώνονται. Σε αυτό το πλαίσιο καμία χώρα δεν θα έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί επενδύσεις ή προϊόντα μιας εταιρείας, ακόμα κι’ αν αυτά ενέχουν κινδύνους για την υγεία των πολιτών, το περιβάλλον ή βασικά δικαιώματα. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η καλλιέργεια μεταλλαγμένων, την οποία η Ελλάδα μέχρι στιγμής απαγορεύει αλλά υπό το καθεστώς της TTIP και της CETA θα αναγκαστεί να δεχτεί» αναφέρει η Greenpeace μετά τη διαρροή των μυστικών κειμένων της TTIP και της CETA από το Ολλανδικό γραφείο της Οργάνωσης.

Οι ευρωπαίοι πολίτες έχουν ξεσηκωθεί κατά των συμφωνιών. Την Τρίτη δεκάδες άνθρωποι κατέκλεισαν το κέντρο των Βρυξελλών για να διαδηλώσουν ενάντια στις συμφωνίες εμπορίου TTIP και CETA.

]