Πόσο σημαντική είναι η μετεωρολογία για τη ζωή μας;

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο για προβλέψεις Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών (ECMWF) είναι ένας ανεξάρτητος διακυβερνητικός οργανισμός που υποστηρίζεται από 34 κράτη. Πρόκειται για ένα ερευνητικό ινστιτούτο που ο κύριος σκοπός του είναι μέσα από τη συνεχή παρακολούθηση των Συστημάτων της Γης να βελτιστοποιεί την πρόγνωση του καιρού σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η στρατηγική του ECMWF για τα επόμενα χρόνια εστιάζει στην πρόβλεψη των ακραίων καιρικών φαινομένων από δυο έως τέσσερις εβδομάδες πριν αυτά εκδηλωθούν, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα να προστατεύονται ζωές και υποδομές. Η A.V μίλησε με την διευθύντρια του ECMWF, Florence Rabier για την «ήρεμη δύναμη» που ονομάζεται μετεωρολογία και πόσο σημαντική θα είναι στο μέλλον για τη ζωή μας.

Πριν λίγες μέρες στην Ελλάδα είχαμε τόσο σφοδρές βροχοπτώσεις που τέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ πολλοί άλλοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα κατεστραμμένα σπίτια τους. Σύμφωνα με τη νέα στρατηγική του ECMWF στο εγγύς μέλλον θα υπάρχει η δυνατότητα πρόβλεψης των ακραίων καιρικών φαινομένων, πολύ πριν αυτά εκδηλωθούν. Θα ήθελα να μας εξηγήσετε με απλά λόγια την επανάσταση αυτή της επιστήμης της μετεωρολογίας και πως πρόκειται να επηρεάσει τις ζωές μας.

Η επανάσταση που έχει συμβεί στην μετεωρολογία τα τελευταία σαράντα χρόνια έγκειται στη βελτίωση τόσο της ποιότητας της αξιοπιστίας των προβλέψεων, όσο και στην επέκταση του πεδίου της. Με άλλα λόγια η σημερινή πρόβλεψη του καιρού για μετά από εφτά ημέρες-για την Ημέρα 7 συγκεκριμένα – είναι τόσο αξιόπιστη όσο ήταν η πρόγνωση για την Ημέρα 3 πριν σαράντα χρόνια. Η εξέλιξη αυτή δίνει τη δυνατότητα στις υπηρεσίες πολιτικής προστασίας καθώς και στο ευρύ κοινό, περισσότερο χρόνο για να προετοιμαστούν. Αυτό συνέβη χάρη στην πρόοδο της επιστήμη του καιρού, καθώς και στην τεχνολογία των υπολογιστών και τον πλούτο των δεδομένων που έχουμε στην διάθεση μας από τη δεκαετία του ‘80 και μετά, λόγω των δορυφόρων. Ωστόσο θέλω να επισημάνω ότι ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι η συνεργασία που υπάρχει μεταξύ της επιστημονικής κοινότητας σε όλο τον κόσμο.

Με την εφαρμογή της νέας στρατηγικής μας, θέλουμε να εστιάσουμε ακόμη περισσότερο στην πρόγνωση των ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως αυτά που περιγράφεται στην ερώτηση σας, και να επεκτείνουμε το εύρος της πρόβλεψης από τρεις έως έξι ημέρες, ανάλογα με το είδος των καιρικών συνθηκών.

Υπάρχει πιθανότητα να έχουμε ψευδείς συναγερμούς;

Φυσικά. Η πρόβλεψη του καιρού δεν θα είναι ποτέ 100% ακριβής. Ωστόσο, η νέα στρατηγική έχει ως στόχο να βελτιώσει το σύνολο των αναλύσεων μας για 5 χλμ, κάτι που θα μας επιτρέψει μεγαλύτερη ακρίβεια στην πρόβλεψη.

Στο μέλλον περιμένετε να αυξηθούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα λόγω της κλιματικής αλλαγής;

Η απόδοση των ακραίων καιρικών φαινομένων στην κλιματική αλλαγή είναι ένας τομέας της επιστήμης που προχωρεί πολύ γρήγορα, με επιστήμονες στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη να εργάζονται πολύ σκληρά για να είναι σε θέση να αξιολογήσουν τη σχέση μεταξύ των δυο. Αυτό που μπορούμε να πούμε τη δεδομένη στιγμή είναι ότι η κλιματική αλλαγή έχει σίγουρα αντίκτυπο στη συχνότητα και την ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων. Είναι δύσκολο να επεκταθούμε περαιτέρω. Σε κάθε περίπτωση, σχεδιάζουμε να συνεχίσουμε την πρόγνωση των φαινομένων με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια.

Οι επιστημονικές εξελίξεις στον τομέα της μετεωρολογίας μπορούν να συνεισφέρουν στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής;

Βασική αποστολή του ECMWF είναι να βελτιώσει την πρόγνωση του καιρού. Δεν εμπλεκόμαστε άμεσα με το θέμα της κλιματικής αλλαγής. Λειτουργούμε ωστόσο με την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του προγράμματος Copernicus. Η υπηρεσία αυτή είναι πιο κατάλληλη για να συζητήσετε την ερώτηση σας και θα είναι χαρά μας να σας φέρουμε σε επαφή μαζί τους για να συζητήσετε την ερώτηση.

Σας ανησυχεί ότι η οικονομική και πολιτική κρίση στην Ευρώπη μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην πρόοδο του ερευνητικού έργου του ECMWF;

Πιστεύουμε ότι το ECMWF είναι το λαμπρό παράδειγμα για το τι μπορεί να πετύχει η συνεργασία ευρωπαϊκής και παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας. Τα αποτελέσματα είναι εδώ και μας επιβεβαιώνουν. Δεν νομίζω ότι κανείς λογικός άνθρωπος θα επιτρέψει οι πολιτικές πιέσεις να καταστρέψουν ένα πεδίο της επιστήμης όπου η πρόοδος του κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. Οι οικονομικοί περιορισμοί ήταν και θα είναι πάντα μέρος του σκηνικού. Αυτό όμως είναι που αποδεικνύει ότι ένας Οργανισμός όπως το ECMWF μπορεί να κάνει τη διαφορά σε όλα τα κράτη μέλη καθώς και των συνεργαζόμενων κρατών. Με τη συγκέντρωση των πόρων και με τον επιμερισμό του κόστους, όλα τα μέλη μας μπορούν να έχουν πρόσβαση σε δεδομένα που θα στοίχιζαν αστρονομικά ποσά, αν μια χώρα αναλάμβανε να τα αποκτήσει μόνη της. Τώρα είναι προσιτά γιατί το κόστος μοιράζεται μεταξύ όλων.