Ηλεκτροπληξία πουλιών

Στις βόλτες μου στο κέντρο της πόλης, καθώς χαζεύω τις προσόψεις των νεοκλασικών κτιρίων, ένα «θέαμα» κλέβει πάντα τη προσοχή μου. Τα πουλιά που αμέριμνα στέκονται στη σειρά πάνω στα καλώδια του ηλεκτρικού ρεύματος. Είναι ένα όμορφο θέαμα που σου δίνει την αίσθηση της φύσης. Μιας φύσης που έχει προ πολλού χαθεί από τις μεγαλουπόλεις. Τα ηλεκτροφόρα καλώδια μετατρέπονται σε κλαδιά που τα πουλιά ξαποσταίνουν πάνω τους. Και ναι μεν στη πόλη μπορεί να είναι ένα όμορφο θέαμα και σχετικά ασφαλές, αλλά το ίδιο θέαμα στην ύπαιθρο, και ιδιαίτερα σε προστατευόμενες περιοχές, είναι όχι μόνο παράταιρο και αποκρουστικό αλλά και τρομερά επικίνδυνο. Οι πυλώνες ηλεκτρικού ρεύματος σε αυτές τις περιοχές είναι συνήθως υψηλής τάσης και αποτελούν παγίδες θανάτου για τα πουλιά.

Αντιμέτωποι με το αποκρουστικό θέαμα νεκρών πουλιών κάτω από ηλεκτροφόρα καλώδια ήρθαν τα μέλη της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας σε εκδρομή που οργάνωσαν στο σύμπλεγμα υγροτόπων του Μεσολογγίου. Ένα Ορτύκι, ένας Σταχτοτσικνιάς, ένας Αργυροπελεκάνος και ένας Στικταετός κείτονταν νεκρά σε έναν υγρότοπο διεθνούς σημασίας, χαρακτηρισμένο ως προστατευόμενη περιοχή από τη Συνθήκη Ραμσάρ. Πουλιά σπάνια και απειλούμενα προς εξαφάνιση όπως ο Αργυροπελεκάνος και ο Στικταετός.

Ο Αργυροπελεκάνος είναι το σπανιότερο από τα επτά είδη πελεκάνων που υπάρχουν στον κόσμο και το δεύτερο σε μέγεθος είδος πουλιού στον πλανήτη. Το είδος προστατεύεται τόσο από την εθνική όσο και από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Απαγορεύεται όχι μόνο το κυνήγι του, αλλά ακόμα και η ενόχληση του στους τόπους της αναπαραγωγής του. Η Ελλάδα και ειδικά η περιοχή του Μεσολογγίου έχει την ευλογία να είναι το μέρος της αναπαραγωγής του. Ο Στικταετός πάλι θεωρείται από τους σπανιότερους αετούς της Ευρώπης. Στους υγροτόπους του Μεσολογγίου κάθε χρόνο διαχειμάζουν 3-5 Στικταετοί. Η απώλεια επομένως ακόμα και ενός πουλιού είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον πληθυσμό που επιλέγει να διαχειμάσει στην Ελλάδα.

Το σύμπλεγμα των υγροτόπων της περιοχής του Μεσολογγίου, μιας περιοχής όχι μόνο μεγάλης περιβαλλοντικής αξίας αλλά και απίστευτης ομορφιάς με τη λιμνοθάλασσα, το δάσος του Φράξου στο Λεσίνι και το αρχαίο θέατρο των Οινιάδων. Η περιοχή αυτή έχει την ευλογία να είναι το μέρος αναπαραγωγής των σπάνιων αυτών πουλιών. Ωστόσο το «τοίχος» που ορθώνεται από τους πυλώνες και τα καλώδια του δικτύου ηλεκτρικού ρεύματος κακοποιεί το τοπίο και είναι παγίδα θανάτου για τα πουλιά.

Η Ελλάδα, από τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από την Οδηγία για τα πουλιά, πρέπει να πάρει μέτρα που να εξασφαλίζουν τη επιβίωση των σπάνιων αυτών ειδών. Η Ορνιθολογική καλεί τις αρμόδιες αρχές να πάρουν τα απαραίτητα μέτρα για την αποφυγή παρόμοιων περιστατικών. Τα καλώδια θα μπορούσαν να είναι υπόγεια και όπου αυτό δεν είναι εφικτό θα μπορούσαν τουλάχιστον να είναι μονωμένα.

Το Σαββατοκύριακο 7-8 Νοεμβρίου 2015, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία πραγματοποίησε εκδρομή στο σύμπλεγμα υγροτόπων διεθνούς σημασίας του Μεσολογγίου. Πάνω από 50 μέλη και φίλοι της Ορνιθολογικής είχαν τη χαρά να επισκεφθούν περιοχές υψηλής ορνιθολογικής αξίας και σπάνιας ομορφιάς όπως οι λιμνοθάλασσες της Κλείσοβας, του Αιτωλικού και της Θολής, το δάσος Φράξου στο Λεσίνι και τον αρχαιολογικό χώρο Οινιάδων στην Κατοχή.

Κατά την τελευταία επίσκεψη της Ορνιθολογικής εντοπίστηκαν τέσσερα διαφορετικά είδη πουλιών νεκρά κάτω από τα καλώδια (Ορτύκι, Σταχτοτσικνιάς, Αργυροπελεκάνος και Στικταετός). Η σημασία αυτών των ευρημάτων λαμβάνει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις αν ληφθεί υπόψη ότι ερευνήθηκε ένα πολύ μικρό τμήμα του δικτύου (λιγότερο από 400μ.), κατά κύριο λόγο γύρω από τις θέσεις όπου σταμάτησε η ομάδα της Ορνιθολογικής για παρατήρηση.