ECOVOICE: Κηπουρική στην πόλη

 Τη στιγμή που η πολιτεία προσπαθεί να αποκαταστήσει τη διάρρηξη του κοινωνικού ιστού με μέτρα όπως αυτό που ακούσαμε πρόσφατα, να επιτρέπεται δηλαδή η πώληση ληγμένων προϊόντων, οι πολίτες απαντούν με δράσεις που εμπνέονται από κοινωνική και περιβαλλοντική κουλτούρα.

Μετά από τα κοινωνικά παντοπωλεία, τα κοινωνικά ιατρεία και φαρμακεία σειρά έχουν και οι κοινωνικοί λαχανόκηποι. Μια πρακτική, που όπως μας εξηγεί ο Γάλλος Γεωγράφος Jordi Ballesta, δεν είναι καινούργια στην Ευρώπη και στην Αμερική. Στη Γαλλία δημόσιοι χώροι έχουν δοθεί από τους Δήμους σε οικονομικά ευπαθείς ομάδες για να τους καλλιεργήσουν. Με αυτό τον τρόπο άνθρωποι που έχουν χάσει τις δουλειές τους δεν γίνονται περιθωριακοί αλλά έχουν μια προσωρινή απασχόληση που τους εξασφαλίζει τα προς το ζην αλλά και ένα μικρό εισόδημα.

Ο Jordi κάνει το διδακτορικό του στην Ελλάδα και ερευνά τον τρόπο κατασκευής και εξέλιξης της κατοικίας τα τελευταία σαράντα χρόνια. Η έρευνα του τον οδήγησε στο Ολυμπιακό χωριό όπου αντίκρισε την εγκατάλειψη του δημόσιου χώρου. Τα μόνα περιποιημένα κομμάτια του χωριού ήταν αυτά που οι κάτοικοι είχαν ιδιοποιηθεί μετατρέποντας τα σε λαχανόκηπους.

Το παράδειγμα του Ολυμπιακού χωριού δείχνει ότι και στη χώρα μας οι αστικοί λαχανόκηποι προϋπήρχαν αλλά περιορισμένα. Σήμερα έχει ξεκινήσει μια πιο συστηματική προσπάθεια για την επέκταση τέτοιων ενεργειών με την συμμετοχή των Δήμων έτσι ώστε να ανακουφιστούν οι ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού αλλά συγχρόνως να προστατευθεί και ο δημόσιος χώρος.

Τα οφέλη από τους κοινωνικούς λαχανόκηπους είναι πολλαπλά τόσο για τους επωφελούμενους άνεργους, χαμηλοσυνταξιούχους κλπ, όσο και για την κοινωνία στο σύνολο της αλλά και για το περιβάλλον. Η εμπειρία στο εξωτερικό έχει δείξει ότι στις περιοχές όπου οι κάτοικοι αναλαμβάνουν την φροντίδα του δημόσιου χώρου αναπτύσσουν κοινωνικές σχέσεις, έχουν μεγαλύτερη κατανόηση μεταξύ τους, μαθαίνουν να συμβιώνουν, να συζητούν και να συναποφασίζουν.

Επιπλέον η φροντίδα του δημόσιου χώρου από τους κατοίκους βοηθάει και την οικολογική προστασία του τοπίου. Γιατί όταν φυτεύεις κάτι με γκαζόν και πολύ οργανωμένα στην ουσία καταστρέφεις την βιοποικιλότητα. Όταν όμως καλλιεργείς ένα συγκεκριμένο κομμάτι και αφήνεις κάποια κενά για την άγρια φυσική βλάστηση, τότε διατηρείται στο κομμάτι αυτό και η φυσική βιοποικιλότητα της περιοχής.

Σε πολλούς Δήμους της χώρας έχουν ήδη παραχωρηθεί εκτάσεις γης στους δημότες προκειμένου να ξεκινήσουν οι πρώτοι λαχανόκηποι. Στην Αθήνα οι εργαζόμενοι του Δήμου που είδαν τα εισοδήματα τους να μειώνονται δημιούργησαν στο φυτώριο του Δήμου Αθηναίων στο Γουδί τον δικό τους λαχανόκηπο.

Η διάδοση των αστικών λαχανόκηπων είναι μια κίνηση που αξίζει να υποστηριχθεί από τους Δήμους και να διαδοθεί από τους πολίτες. Εκτός από την ανακούφιση που θα δώσει σε πολλούς συνανθρώπους μας και την λύση στα προβλήματα της εγκατάλειψης του δημόσιου χώρου είναι ένα εγχείρημα που καλλιεργεί την κοινωνική προσφορά και συμμετοχή.