Περιβαλλον

ECOVOICE: Υπεραλίευση

Περιβαλλοντική και οικονομική χρεοκοπία των θαλασσών μας

Βασιλική Γραμματικογιάννη
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ένα από τα σκανδαλωδώς μεγαλύτερα λάθη των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι και αυτό των χρηματοδοτήσεων μεγάλων επιχειρήσεων αλιείας για τον εκσυγχρονισμό των αλιευτικών τους σκαφών. Οι ίδιες επιχειρήσεις επιδοτήθηκαν ξανά για να αποσύρουν τα επιδοτημένα σκάφη όταν τα αποθέματα των ψαριών έφτασαν σε κρίσιμο σημείο λόγω τις υπεραλίευσης. Μέσα στην παράνοια των επιδοτήσεων υπήρξε και περίπτωση που χρειάστηκαν μόνο 17 ημέρες για να περάσει σκάφος από τον εκσυγχρονισμό στη διάλυση.

Με αφορμή τη σημερινή συνάντηση των υπουργών Αλιείας των κρατών μελών της Ε.Ε στις Βρυξέλες για να συζητήσουν τις αμφιλεγόμενες προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα βιώσιμα όρια της αλιείας αλλά και τις μελλοντικές επιδοτήσεις, το δίκτυο OCEAN 2012 και το ινστιτούτο θαλάσσιας προστασίας ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ έδωσαν στη δημοσιότητα μια αναφορά για το πώς η υπεραλίευση επιδρά στην καθημερινή μας ζωή. Η αναφορά παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον τόσο για την καταστροφή που έχουν προκαλέσει οι επιλογές της Ε.Ε στο θαλάσσιο περιβάλλον όσο και στις τσέπες των Ευρωπαίων φορολογούμενων.

Το Δίκτυο OCEAN 2012 είναι μια συμμαχία οργανώσεων που εργάζονται εντατικά για την ουσιαστική μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αλιευτικής πολιτικής με στόχο να σταματήσει η υπεραλίευση των θαλασσών και να δοθεί ένα τέλος στις καταστροφικές αλιευτικές πρακτικές, ώστε να εξασφαλιστεί η δίκαιη και ισότιμη χρήση των υγιών ιχθυαποθεμάτων.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση η Ε.Ε από το 2000 μέχρι το 2008 επιδότησε με 33,5 δις ευρώ τον εκσυγχρονισμό των σκαφών αλιείας ερυθρού τόνου. Ένα είδος που έχει καταγραφεί ως απειλούμενο χάρη στην υπεραλίευση. Επιπλέον το κράτος επιδοτεί την αγορά καυσίμων από αλιευτικά σκάφη ενώ προσφέρει στην αλιευτική βιομηχανία πολλές φορολογικές απαλλαγές και διαγράφει πρόστιμα από αλιευτικές παραβάσεις. Με αυτό τον τρόπο το 2009 περισσότερα από 1,4 δις ευρώ από τα χρήματα των φορολογούμενων χρησιμοποιήθηκαν για να ενισχύσουν μη κερδοφόρα τμήματα της αλιευτικής βιομηχανίας.

Αν τα ψάρια αλιευτούν από ευρωπαϊκό αλιευτικό σκάφος σε ύδατα χώρας εκτός Ε.Ε η τσέπη μας θα πληγεί άλλη μια φορά. Περίπου το 90% των τελών που καταβάλλονται για την πρόσβαση σε χώρες της Δυτικής Αφρικής προέρχονται από τους φορολογούμενους της Ε.Ε και μόνο ένα ποσοστό 10% από τους ιδιοκτήτες των αλιευτικών σκαφών. Ενδεικτικά στην έκθεση αναφέρεται ότι τα τελευταία χρόνια η Ε.Ε πλήρωνε στο Μαρόκο 36 εκ. ευρώ ετησίως για 119 αλιευτικές άδειες. Δηλαδή περίπου 302.500 ανά ευρωπαϊκό σκάφος.

Σύμφωνα με την έκθεση η παγκόσμια τράπεζα υπολόγισε ότι κάθε χρόνο πάνω από 35 δις ευρώ χάνονται στην παγκόσμια οικονομία από την υπεραλίευση. Πως γίνεται αυτό; Με την υπεραλίευση πέφτουν τα κέρδη λόγω μείωσης των τιμών αλλά και λόγω αυξημένων εξόδων. Περισσότερα καύσιμα, προσωπικό, φθορές σκαφών, δίχτυα κ.λπ. Αυτές οι απώλειες αντισταθμίζονται με δημόσιο χρήμα. Με αυτό τον τρόπο οι επιδοτήσεις παρέχουν ένα στρεβλό κίνητρο ενισχύοντας τις μη βιώσιμες επιχειρήσεις και καταστρέφοντας τις θάλασσες. Η Αναστασία Μήλιου συντονίστρια επιστημονικής έρευνας του Ινστιτούτου θαλάσσιας προστασίας ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ αναφέρει σχετικά: «Επιδοτώντας την υπεραλίευση σημαίνει ότι επιδοτούμε την περιβαλλοντική και οικονομική χρεοκοπία των θαλασσών μας, την ίδια ώρα που τα υγιή ιχθυαποθέματα θα σήμαιναν περισσότερα ψάρια και περισσότερη δουλειά για τις παράκτιες κοινωνίες».

Για να αλλάξουν όμως οι πολιτικές της Ε.Ε πρέπει να αλλάξει η Ε.Ε και από Ένωση των αγορών να γίνει Ένωση των λαών προς όφελος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος.