Περιβαλλον

ECOVOICE: Εκπαιδευτική άνοιξη

Το αειφόρο Πανεπιστήμιο στην περίοδο της κρίσης

Βασιλική Γραμματικογιάννη
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Η ανθρωπότητα κατά το παρελθόν έχει περάσει και ξεπεράσει κρίσεις πάρα πολλές φορές. Η ιδιαιτερότητα της σημερινής κρίσης, που την κάνει αξεπέραστη, είναι ότι διεξάγεται μέσα σ’ ένα περιβάλλον οικολογικής κρίσης. Η ανάπτυξη έγινε με ανεπανόρθωτες επιπτώσεις στη περιβαλλοντική ισορροπία. Εκεί έγκειται και η αντίφαση της. Δεν μπορεί να υπάρχει ανάπτυξη και ευημερία του ανθρώπινου είδους και πολιτισμού χωρίς να υπάρχει φυσικός κόσμος που αποτελεί το αναγκαίο υποστηρικτικό σύστημα. Εκεί πάνω πατάμε για όλες μας τις δραστηριότητες. Χωρίς να υπάρχει η φύση δεν υπάρχουμε και εμείς. Δυστυχώς όμως η επιδίωξη του κέρδους και η ψεύτικη ευημερία, μας έκανε να απομακρυνόμαστε διαρκώς από αυτή την αναγκαιότητα. Αναπτυχθήκαμε οικονομικά καταστρέφοντας το ίδιο μας το σπίτι. Σαν τους ιούς που αναπτύσσονται καταστρέφοντας τους ξενιστές τους.

Για να βγούμε από τα αδιέξοδα που δημιουργήσαμε θα πρέπει να αναπτύξουμε ένα καινούργιο μοντέλο αειφορίας ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης. Για να δημιουργηθεί όμως αυτό το μοντέλο χρειαζόμαστε καινοτομία και χρειαζόμαστε παιδεία. Παιδεία που να ξεπερνά τα στενά όρια της απόκτησης ενός πτυχίου. Χρειαζόμαστε Πανεπιστήμια που να προωθήσουν το μοντέλο της βιώσιμης ανάπτυξης, να μας συνειδητοποιήσουν για τους κινδύνους και να μας οδηγήσουν σε μια καινούργια πορεία.

Το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με πρωτοβουλία του καθηγητή κ. Σκούλλου κατάρτισε την Χάρτα του Αειφόρου Ελληνικού Πανεπιστημίου η οποία έγινε αποδεκτή από όλα τα Πανεπιστήμια της χώρας. Η Χάρτα προσδοκά να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις του Πανεπιστημίου με την κοινωνία και την πολιτεία έτσι ώστε το πανεπιστήμιο μέσω της παιδείας να συμβάλει στην πορεία εξόδου από την κρίση και στην θεμελίωση ενός μέλλοντος για τις επερχόμενες γενιές. Η Σύνοδος των Πρυτάνεων καλεί τη κυβέρνηση να αξιοποιήσει την τεχνογνωσία, την καινοτομία και το ανθρώπινο δυναμικό των Πανεπιστημίων ενισχύοντας την υλοποίηση δράσεων για την μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, για την εξοικονόμηση οικονομικών πόρων και ενέργειας καθώς και τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό των Πανεπιστημίων. «Αν επιθυμούμε να εξασφαλίσουμε διαρκή και αειφόρο ανάπτυξη πρέπει να επιδιώξουμε τη συμπόρευση της οικονομικής δραστηριότητας με την βιωσιμότητα του περιβάλλοντος» δηλώνει ο Πρύτανης ΕΚΠΑ Θεοδόσης Πελεγρίνης.

Η Χάρτα φέρνει την Ελλάδα στην διεθνή πρωτοπορία, την ώρα που η χώρα αγκομαχά κάτω ό από την οικονομική κρίση, αφού συνδέεται με την ίδρυση έδρας της UNESCO στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο για την Διαχείριση και την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Ο καθηγητής Mohamed Ben Boubaker από το Πανεπιστήμιο της Τυνησίας αναφέρεται στην τεράστια προσπάθεια του Καθηγητή Μιχάλη Σκούλλου να ενώσει τα Μεσογειακά Πανεπιστήμια σε μια συνεργασία για την αειφόρο ανάπτυξη. Τα Μεσογειακά ΑΕΙ υπέγραψαν μεταξύ τους ένα πρώτο κείμενο για την Μεσογειακή στρατηγική για την εκπαίδευση στην αειφόρο ανάπτυξη που καθιστά τα πανεπιστήμια ουσιαστικά κέντρα για το ξεπέρασμα της κρίσης μέσα από τις σπουδές, την έρευνα και την καινοτομία. Το σχέδιο αυτό περιμένουν να γίνει αποδεκτό και να υιοθετηθεί από τις κυβερνήσεις.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής της Βουλής για το Περιβάλλον Κώστας Καρτάλης δήλωσε στην ATHENS VOICE. « Η πρωτοβουλία αυτή δείχνει ότι το Πανεπιστήμιο μπορεί να προσαρμοστεί σε νέες εξελίξεις, σε νέες ανάγκες της κοινωνίας για πράσινη ανάπτυξη, για προστασία του περιβάλλοντος και για πρωτοποριακά πράσινα προγράμματα σπουδών». Στην ερώτηση μας αν μπορεί να υπάρξει συνεργασία μεταξύ πολιτικών και πανεπιστημιακών ο κ. Καρτάλης απάντησε: « Είναι πολύ κρίσιμο να λαμβάνεις μια πολιτική απόφαση με βάση την επιστημονική υποστήριξη. Η συνεργασία όμως δεν είναι πάντα η καλύτερη.»

Τα Πανεπιστήμια μπορούν να διαμορφώσουν περιβαλλοντική συνείδηση αλλά κυρίως μπορούν να οδηγήσουν στην πράσινη ανάπτυξη και να δώσουν κατευθύνσεις στους φοιτητές τους για πράσινες θέσεις εργασίας βγάζοντας τους από το αδιέξοδο της κρίσης προοπτικής που αντιμετωπίζουν.