Ξέρουμε τι τόνο τρώμε;

Καλοκαιράκι και σίγουρα ο τόνος κατέχει εξέχουσα θέση στις σαλάτες μας, τα σάντουιτς και τις μακαρονάδες μας, αφού αποτελεί μια εύκολη, γρήγορη και δροσερή λύση. Έχουμε όμως ποτέ αναρωτηθεί από πού προέρχονται αυτές οι κονσέρβες τόνου που αγοράζουμε; Γνωρίζουμε τις συνθήκες που ο τόνος έχει αλιευθεί; Γνωρίζουμε πως συνδέεται ο τόνος με τα ανθρώπινα δικαιώματα και η Ελλάδα με την Ταϊλάνδη;

Μια έρευνα της Φιλανδικής οργάνωσης Finn Watch, στην οποία συμμετείχε και η ελληνική Fair Trade Hellas, είναι αποκαλυπτική για τη βιομηχανία τόνου στην Ταϊλάνδη σε σχέση με την εκμετάλλευση των εργαζομένων. Ευρήματα που οφείλουμε να γνωρίζουμε προκειμένου να κάνουμε συνειδητές αγοραστικές επιλογές, που θα πιέσουν και τα καταστήματα τροφίμων να μην αδιαφορούν για τις συνθήκες παραγωγής των προϊόντων που τοποθετούν στα ράφια τους.

Σύμφωνα με την έρευνα σε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας από τις 28 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εντοπίστηκαν ευρήματα που καταδεικνύουν αδιαφορία ή ακόμα και εκμετάλλευση στην εφοδιαστική αλυσίδα της βιομηχανίας τόνου.

H TUM, η μεγαλύτερη βιομηχανία επεξεργασίας ψαριού στην Ασία απασχολεί περίπου 8.500 ανθρώπους. Οι μισοί είναι ταϊλανδοί πολίτες και οι υπόλοιποι είναι διακινούμενοι εργαζόμενοι από την Μιανμάρ και την Καμπότζη.

Η Unicord, στο εργοστάσιο Unicord 2 απασχολεί 4.000 εργαζόμενους, 80 τις εκατό από την Μιανμάρ και την Καμπότζη.

Οι εργαζόμενοι εργάζονται έξι μέρες την εβδομάδα, οχτώ ώρες την ημέρα με εθελοντικές υπερωρίες, δύο ώρες κάθε μέρα. Παρόλα αυτά εργαζόμενοι σε συγκεκριμένα πόστα δηλώνουν ότι πιέζονται να δουλέψουν υπερωρίες υποχρεωτικά αντιμετωπίζοντας προβλήματα από τους προϊσταμένους τους.

Το ημερομίσθιό τους ισοδυναμεί με τον κατώτατο μισθό και είναι 300-301 Μπατ (8€) και η αποζημίωση για τις υπερωρίες είναι 56,25 Μπατ (1,5€) την ώρα.

Όλοι οι εργαζόμενοι έχουν κοινωνική ασφάλιση αλλά οι κακές συνθήκες στα νοσοκομεία εγείρουν κριτική. Η ιατρική φροντίδα είναι το λιγότερο ελλιπής και οι εργαζόμενοι υποχρεώνονται να καταφεύγουν σε κλινικές που χρεώνουν τους ασθενείς προκειμένου να αποφύγουν τα «νοσοκομεία παρακεταμόλης» όπως τα ονομάζουν.

Διακρίσεις παρατηρούνται μεταξύ των εργαζόμενων από την Ταϊλάνδη και εκείνων από τη Μιανμάρ, με πολύ λιγότερη ανοχή και με χρήση ανορθόδοξων μεθόδων τιμωρίας με αλλαγή σε δυσάρεστο πόστο και ευκολότερη απόλυση για λάθη για τα οποία οι Ταϊλανδοί παίρνουν απλώς προειδοποίηση.

Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα είναι ότι εκατοντάδες εργαζόμενοι από τη Μιανμάρ επωμίζονται όλο το κόστος – που φτάνει τα 9.796 Μπατ (266€) για τη διαδικασία εύρεσης εργασίας στην Ταϊλάνδη καταβάλλοντας ποικίλα ποσά για να καταφέρουν να εργαστούν στο εργοστάσιο Unicord 2.

Οι εργαζόμενοι στα εργοστάσια της TUM και της Unicord ζουν μια απλή ζωή με λίγες ανέσεις. Διαμένουν σε μικρά δωμάτια που μοιράζονται με πολλούς άλλους. Για να μπορούν να στέλνουν χρήματα πίσω στις οικογένειές τους, οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι προσπαθούν να δουλεύουν υπερωρίες συχνά χωρίς να έχουν κάποιον ουσιαστικό ελεύθερο χρόνο.

Διαμονή εργαζόμενων

Η εμπορία ψαράδων είναι επίσης ένα σημαντικό πρόβλημα στην Ταϊλάνδη. Οι συνθήκες εργασίας στα αλιευτικά σκάφη είναι συχνά πολύ άσχημες. Οι ψαράδες δουλεύουν πολλές ώρες, επτά μέρες την εβδομάδα. Ζουν σε περιορισμένα καταλύματα, αντιμετωπίζουν ελλείψεις πόσιμου νερού και πρέπει να δουλεύουν ακόμη και όταν είναι κουρασμένοι ή άρρωστοι. Όσοι δεν είναι αποδοτικοί μπορεί να αντιμετωπίσουν σοβαρούς ξυλοδαρμούς ή άλλες μορφές σωματικής κακοποίησης, άρνηση ιατρικής φροντίδας και στις χειρότερες περιπτώσεις ακρωτηριασμό ή θάνατο.

«Για να ξεπεραστούν τα προβλήματα των διακρίσεων, των προσλήψεων, της ποιότητας ζωής και της αδύναμης διαπραγματευτικής δύναμης των εργαζόμενων, απαιτείται στενή συνεργασία και διάλογος μεταξύ των εργοστασίων, των λιανοπωλητών και των τοπικών οργανώσεων εκπροσώπησης των εργαζόμενων. Μέσω ελέγχων και μόνο είναι δύσκολο να επιτευχθούν οι απαραίτητες αλλαγές. Και αν όλα αυτά φαντάζουν μακρινά, ως καταναλωτές φτάνει να αναρωτηθούμε από πού προέρχεται ο τόνος που αγοράζουμε, έχει αλιευθεί με σεβασμό στους ψαράδες και έχουν τηρηθεί τα εργασιακά δικαιώματα στην ευρύτερη εφοδιαστική αλυσίδα;» σχολιάζει η Κέλλυ Γαρυφαλλή από την Fair Trade Hellas.

Κατάλυμα εργαζόμενων