ECOVOICE: Σκουπίδια

Σάββατο βράδυ στη πλατεία Κολωνακίου και ένας εκκωφαντικός θόρυβος από μπουκάλια που σπάνε τραβάει την προσοχή μου. Υπάλληλος από παρακείμενο καφέ της πλατείας έχει πετάξει τα άδεια μπουκάλια του καταστήματος στον υπόγειο κάδο απορριμμάτων. Λίγα μέτρα πιο πέρα ο κάδος ανακύκλωσης γυαλιού. Δεν αντέχω, τον πλησιάζω και του το λέω. Με κοιτάζει σαν εξωγήινη. Στο τέλος για να με ξεφορτωθεί μου λέει : «καλά την επόμενη φορά». Απέναντι ακριβώς βρίσκεται το Βρετανικό Συμβούλιο. Έχουν μέσα τρεις ξεχωριστούς κάδους ανακύκλωσης και οι καθηγητές εξηγούν στους μαθητές τους για τον διαχωρισμό των σκουπιδιών τους και τους παροτρύνουν στην ανακύκλωση. Αυτό που για τον τελευταίο Ευρωπαίο πολίτη εξυπακούεται για μας ακούγεται από τρελό έως γραφικό. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος μας κατατάσσει σαν τελευταία χώρα στον τομέα της ανακύκλωσης.

Στην Ελλάδα παράγουμε 5.000.000 τόνους αστικών απορριμμάτων το χρόνο. Απ’ αυτά 2.500.000 παράγονται στην Αττική. Μεγάλο μέρος αυτών των ποσοτήτων διοχετεύονται στις 200 περίπου παράνομες χωματερές που λειτουργούν ανεξέλεγκτα. Τα υπόλοιπα στους 69 ΧΥΤΑ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων). Στην περίπτωση των 200 παράνομων χωματερών έχουμε συχνά φαινόμενα πυρκαγιών που εκλύουν διοξίνες και άλλες βλαβερές ουσίες που θέτουν σε κίνδυνο ζωές, δάση και περιουσίες. Η παραγωγή βεβαρημένων υγρών αποβλήτων –τα λεγόμενα στραγγίσματα- που δημιουργούνται από την ανεξέλεγκτη διαχείριση των παράνομων χωματερών μολύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα και μειώνουν τα αποθέματα πόσιμου νερού. Για να καταλάβουμε το μέγεθος της ρύπανσης αναφέρω ενδεικτικά ότι τα στραγγίσματα είναι περίπου 60 φορές πιο ρυπογόνα από τα αστικά λύματα. Μέχρι εδώ μιλάμε για αστικά απορρίμματα, αν αναλογιστούμε ότι σε αυτές τις χωματερές έχουμε την απόρριψη επικίνδυνων τοξικών, μολυσματικών νοσοκομειακών αποβλήτων και βιομηχανικών αποβλήτων αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος της οικολογικής καταστροφής που συντελείται. Από την άλλη πλευρά οι ΧΥΤΑ είναι μια πιο ενδεδειγμένη λύση διαχείρισης, αφού ελέγχει τη ρύπανση, επεξεργάζεται τα στραγγίσματα παράγοντας νερό, ελέγχει τη ρύπανση των αερίων με την αξιοποίηση του βιοαερίου και την παραγωγή ενέργειας και τέλος φροντίζει και την αποκατάσταση του τοπίου. Τα μειονεκτήματα όμως που έχει είναι η μείωση της αξίας της γης, το κόστος της γης που αναλώνεται γρήγορα, το κόστος της αποκατάστασης, το γεγονός ότι δεν γίνεται καμία ανάκτηση υλικών και φυσικά οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών.

Οι αντιδράσεις των κατοίκων πολλές φορές δεν είναι άδικες, λόγω της αναξιοπιστίας του συστήματος για το οποίο η πολιτεία έχει συμβάλλει. Οι πολίτες ανησυχούν κατά πόσον οι εγκαταστάσεις θα γίνουν όπως προβλέπουν οι κανονισμοί και κατά πόσον κατά τη διάρκεια της λειτουργίας των εγκαταστάσεων, ενός ΧΥΤΑ για παράδειγμα, θα τηρούνται οι προδιαγραφές λειτουργίας. Τις περισσότερες όμως φορές οι αντιδράσεις δεν σχετίζονται με επιστημονικά δεδομένα η με περιβαλλοντικές ευαισθησίες, αφού δεν μας ενδιαφέρει εάν μολύνουμε ένα ποτάμι κάνοντας το χωματερή(πχ Αχελώος ) αλλά είναι απλώς συνέπεια του συνδρόμου μακριά από την αυλή μου. Η ισορροπία είναι δύσκολη και έχει να κάνει με την ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών.

Έχουμε φτάσει σε αδιέξοδο και η ευθύνη βαρύνει όλους. Πολιτεία, φορείς και πολίτες. Οι Οικολόγοι Πράσινοι έχοντας σαν αρχή ότι όλοι οι πολίτες και όλες οι περιοχές πρέπει να αναλάβουν το μερίδιο της ευθύνης τους και όχι μόνο οι τρεις περιοχές ΦΥΛΗ-ΚΕΡΑΤΕΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟ κάνουν μία συνεκτική πρόταση 8 σημείων που μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα που οι διαστάσεις του δεν είναι μόνο περιβαλλοντικές αλλά και κοινωνικές -με όλα αυτά που γίνονται το τελευταίο καιρό στην Κερατέα -αλλά και οικονομικές αφού λεφτά υπάρχουν αλλά …για καύση μόνο.

- Αντί για τους προγραμματισμένους Χώρους Ταφής Απορριμμάτων στην Κερατέα και το Γραμματικό οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουν να γίνουν στις ίδιες περιοχές από μια μονάδα κομποστοποίησης που θα επεξεργάζεται προδιαλεγμένα οργανικά απορρίμματα, τα οποία θα συλλέγονται στην πηγή (νοικοκυριά, επαγγελματικοί χώροι κ.λπ.) και θα μετατρέπονται σε καλής ποιότητας κομπόστ.

- Προτείνεται η κατασκευή άλλης μίας μονάδας κομποστοποίησης στη Φυλή αντί για την μονάδα βιοξήρανσης και αναερόβιας χώνευσης σύμμικτων απορριμμάτων. Η κομποστοποίηση είναι σαφέστατα οικονομικότερη λύση από την βιολογική ξήρανση η οποία μοιραία θα συνοδευτεί από καύση του παραγόμενου SRF.

- Όλοι οι Δήμοι να αναλάβουν το μερίδιο της ευθύνης τους δημιουργώντας μικρότερες μονάδες κομποστοποίησης και δημιουργώντας προγράμματα οικιακής κομποστοποίησης.

- Άμεση προώθηση του θεσμικού πλαισίου για την ανακύκλωση του έντυπου χαρτιού σε ξεχωριστό κάδο με στόχο να ανακυκλώνεται τουλάχιστον το 65% . Εκτιμάται ότι σήμερα στη Φυλή καταλήγουν 430.000 τόνοι έντυπου βιοαποδομήσιμου χαρτιού. Το κόστος που πληρώνουμε για την ταφή του 65% δηλαδή των 280.000 τόνων χαρτιού είναι περίπου 12 εκατομμύρια ευρώ. Αυτά τα χρήματα θα εξοικονομούνταν για τους κατοίκους της Αττικής με την ανακύκλωση, ενώ αντίθετα εάν οι ίδιοι τόνοι καίγονταν σε εργοστάσιο καύσης για ηλεκτροπαραγωγή οι πολίτες όχι μόνο δεν θα εξοικονομούσαν τίποτα αλλά θα πλήρωναν επιπλέον –μέσω τέλους ΑΠΕ- περίπου 26 εκατομμύρια ευρώ για την παραγόμενη ενέργεια.

- Δύο νέα κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών στις περιοχές της Βορειοανατολικής και Νοτιοανατολικής Αττικής και 25 κέντρα επαναχρησιμοποίησης – ανακύκλωσης στους δήμους της Αττικής. Σ’ αυτά τα κέντρα οι πολίτες θα μπορούν να μεταφέρουν μόνοι τους ηλεκτρικές συσκευές, έπιπλα, ρούχα κλπ.

- Εφαρμογή και συμπλήρωση της νομοθεσίας.

- Στοχευμένη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών .

- Τέλος προτείνεται η διαμόρφωση ενός νέου περιφερειακού σχεδιασμού για την διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής που να λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις εισηγήσεις της κοινωνίας των πολιτών όπως και την πρόταση των 4 περιβαλλοντικών οργανώσεων για «Αττική χωρίς σκουπίδια». Σύμφωνα με την πρόταση τους το κόστος διαχείρισης μπορεί να είναι λιγότερο από 50% από αυτό που αντιστοιχεί στις σημερινές προτάσεις της κυβέρνησης.

Είναι επιτακτική η ανάγκη για συνεργασία όλων των κομμάτων και της κοινωνίας για εξεύρεση αποτελεσματικών λύσεων στην διαχείριση των απορριμμάτων γιατί σε λίγο θα μας πνίξουν τα σκουπίδια μας, αφού πολύ σύντομα δεν θα έχουμε που να τα πάμε.