Bicycle City

Τα ποδήλατα κυκλώνουν σιγά σιγά την Αθήνα. Στα βόρεια προάστια οι δήμοι δανείζουν δωρεάν ποδήλατα και οι πρώτοι ποδηλατόδρομοι ήδη λειτουργούν. Μήπως ήρθε η ώρα να «απαντήσει» και το κέντρο;

Το κέντρο της πόλης μού θυμίζει φαβέλα έτοιμη να εκραγεί, σε πλήρη αντίθεση με την εικόνα του «αθηναϊκού Μπέβερλι Χιλς» που αντικρίζω. Πηγαίνω να δω ωραίους, μεγάλους ποδηλατόδρομους και κάτοικους που δανείζονται από το δήμο τους δύο ρόδες για να μετακινούνται άνετα και με ασφάλεια, σε μια πόλη που το να κυκλοφορείς με ποδήλατο είναι σα να παίζεις ρώσικη ρουλέτα.

Παρκάρω με σχετική δυσκολία –απ’ ό,τι φαίνεται στην καταπράσινη Νέα Ερυθραία οι ποδηλατόδρομοι έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν δουλειά– και βρίσκω τον Ευθύμιο Μπακογιάννη, συγκοινωνιολόγο-πολεοδόμο, επιστημονικό συνεργάτη της «Μονάδας Βιώσιμης Κινητικότητας» του ΕΜΠ, κάτοικο της περιοχής και επιστημονικό σύμβουλο της (απελθούσας) δημάρχου. Ξεκινάμε τη βόλτα από τον πιο πρόσφατο ποδηλατόδρομο, αυτόν στη λεωφόρο Παπανδρέου – όνομα και πράγμα, αφού καταλήγει στο σπίτι του πρωθυπουργού. «Ο συγκεκριμένος υπάρχει εδώ και 1½ χρόνο, έχει μήκος 1,5 χλμ. και χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα «Θησέας» του Υπουργείου Εσωτερικών». Ωραία. Επισκέπτες του «είδους» του έχει; «Καταρχάς δεν θα τον έλεγες ακριβώς ποδηλάτοδρομο, αλλά πεζοποδηλατόδρομο, ενώ τις Κυριακές τον λες κανονική παιδική χαρά. Η αλήθεια είναι ότι στην περιοχή έλειπε μια διαδρομή περιπάτου. Με τον ποδηλατόδρομο διακόπηκε η διαμπερής κυκλοφορία των αυτοκινήτων και μαζί της και η πρόθεση για ανεξέλεγκτο παρκάρισμα. Επίσης τους ποδηλατόδρομους τους χρησιμοποιούν πεζοί, μαμάδες με καροτσάκια και ΑΜΕΑ, κάτι που μόνο αρνητικό δεν το λες». Μια βόλτα στην… ποδηλατούπολη (η Ν. Ερυθραία διαθέτει 8 χλμ. ποδηλατικών διαδρομών) σε πείθει ότι όλα δουλεύουν ρολόι, υπάρχουν ειδικά φωτάκια για τη νύχτα, εξαιρετική σήμανση, ποδηλατοστάσια έξω από σχολεία, σταθμούς και πάρκα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι στη βόλτα μας δεν εντοπίσαμε και μερικούς κάφρους που είχαν παρκάρει τα πανάκριβα αυτοκίνητά τους καταμεσής της διαδρομής.

Αλλά εγώ επιμένω: πολλά ποδήλατα δεν βλέπω. «Τα 600 που διαθέτουμε ως δήμος έχουν φύγει όλα, ενώ πρόσφατα δώσαμε άλλα 150. Τα χρησιμοποιούν οικογένειες, μαθητές, και νεαρά ζευγάρια για βόλτες τα Σ/Κ». Ο δανεισμός ποδηλάτου από μια τοπική αρχή εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στη Ν. Ερυθραία και ύστερα ακολούθησαν οι δήμοι Κέρκυρας και Ναυπάκτου. Ταυτόχρονα με τη Ν. Ερυθραία κάτι αντίστοιχο συνέβη και στο Δήμο Παλαιού Ψυχικού. «Με τα χρήματα που περίσσεψαν από το Γ΄ ΚΠΣ για την κατασκευή ποδηλατόδρομων, παραγγείλαμε σε ένα ελληνικό εργοστάσιο 200 πρότυπα ποδήλατα με τις ειδικές προδιαγραφές ασφαλείας που πρέπει να έχουν τα ποδήλατα πόλης» λέει ο Παντελής Ξυριδάκης, αναπληρωτής αντιδήμαρχος και υποψήφιος τώρα δήμαρχος με μια ανεξάρτητη κίνηση. «Στο Π. Ψυχικό τα ποδήλατα παραχωρούνται δωρεάν για 1 χρόνο στους δημότες χωρίς να απαιτείται εγγύηση. Το όλο παιχνίδι είναι ότι για να πάρεις το ποδήλατο πρέπει να υπογράψεις στη δήλωση ότι θα τηρήσεις έναν όρο: δεν θα χρησιμοποιήσεις καθόλου το ΙΧ σου στη διάρκεια αυτού του χρόνου. Όχι βέβαια ότι βάζουμε και τη δημοτική αστυνομία να παρακολουθεί αν όντως τηρείται η συμφωνία… Οι άνθρωποι που πήραν τα ποδήλατα είναι οι «ζουμερές» ηλικίες, δηλαδή νέοι που εργάζονται και μετακινούνται συχνά». Στη Ν. Ερυθραία, πάλι, τα ποδήλατα μπορούν να τα χρησιμοποιούν οι δημότες για διάστημα από 1 εβδομάδα έως 6 μήνες καταβάλλοντας στην παραλαβή € 75 ως εγγύηση (επιστρέφονται αν επιστραφεί και το ποδήλατο σώο).

Στο ερώτημα τώρα αν αυτές οι κινήσεις έχουν αυξήσει τη χρήση του ποδηλάτου στους παραπάνω δήμους, ο κος Μπακογιάννης απαντάει: «Δεν είναι ψέμα ότι περιμέναμε περισσότερη κίνηση. Στη Ν. Ερυθραία όπου οι κάτοικοι έχουν πολλά έσοδα θεωρούν ότι το ποδήλατο δεν αντικατοπτρίζει το στάτους τους(!). Ο ποδηλατόδρομος τους αρέσει κυρίως αισθητικά», ενώ ο κος Ξυριδάκης λέει ότι κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στο Π. Ψυχικό, τονίζοντας όμως ότι η αλλαγή συμπεριφοράς από τους κατοίκους απαιτεί το χρόνο της.

Όσο για τους παραπάνω ποδηλατόδρομους, αποτελούν μέρος ενός υπερτοπικού δικτύου (το μεγαλύτερο στην Αττική, μήκους 18 χλμ. – χρηματοδοτήθηκε από το Γ΄ ΚΠΣ) που εκτός από τη Ν. Ερυθραία και το Π. Ψυχικό περιλαμβάνει ακόμα το Χαλάνδρι, την Εκάλη και τα Βριλήσσια. Σα να λέμε: θες ποδηλατάδα; Μετανάστευσε στα Β.Π. «Αυτή είναι η αλήθεια: η μεγαλύτερη ανάγκη υπάρχει στο κέντρο της Αθήνας και εκεί πρέπει να πέσει και το βάρος  της κατασκευής ποδηλατόδρομων. Όμως τα έργα προχωράνε αργά, αφού μόνο για τις αδειοδοτήσεις χρειάζεται τουλάχιστον ένας χρόνος και ατελείωτες εγκρίσεις (κανονιστική απόφαση δήμου, κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, περιβαλλοντική αδειοδότηση κοκ.). Επίσης σε πάνω από 40 περιοχές οι μελέτες έχουν ολοκληρωθεί αλλά οι δήμοι δεν έχουν τους πόρους για να τις υποστηρίξουν. «Δεδομένου ότι η Ευρώπη χρηματοδοτεί την Πράσινη Ανάπτυξη, πιστεύω ότι θα υπάρξουν σχετικά μέτρα στο ΕΣΠΑ» λέει ο κος Μπακογιάννης.

Προς το παρόν, διαδρομές για ποδήλατο εκτός Β.Π. υπάρχουν στην Ελευσίνα και στη Βούλα (κατασκευάζονται τώρα). Μέχρι το τέλος Οκτωβρίου αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί και η μελέτη για το κομμάτι του ποδηλατόδρομου «Φάληρο- Γκάζι» , ενώ το τμήμα «Γκάζι- Κηφισιά» αναμένεται να δημοπρατηθεί στα τέλη του 2011. Η υπουργός περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη ισχυρίζεται ότι αυτό το έργο είναι από τα πιο βασικά της στοιχήματα στο πρόγραμμα «Αθήνα 2014», όμως η τελική χρηματοδότησή του στην παρούσα οικονομική κατάσταση παραμένει ζητούμενο, όπως και το γεγονός ότι το έργο είναι εξαιρετικά πολυσύνθετο – πώς π.χ. η διαδρομή θα περάσει επιτυχώς από προβληματικά σημεία όπως η Ομόνοια;

Σε πρώτη φάση ας αγοράσουμε ένα σπαστό ποδηλατάκι, που είναι και βολικό, και ας βγούμε έξω να συναντήσουμε την κοινότητα των ποδηλατών, γιατί όσα περισσότερα ποδήλατα τόση περισσότερη πίεση στους οδηγούς των αυτοκινήτων. Το ποδήλατο μπορεί να βοηθήσει τη… ζούγκλα να γίνει πιο βιώσιμη. Τέλος, σημείωσε το www.podilates.gr, στο οποίο μπορείς να μαθαίνεις όλα τα νέα της κοινότητας (πού θα μάθεις ποδήλατο, πού θα αγοράσεις φθηνά, πού θα επισκευάσεις, ραντεβού για ποδηλατοπορείες κοκ.) και κυρίως έναν οδηγό επιβίωσης με τις ασφαλείς διαδρομές της Αθήνας.

Μην (ξε)χάσεις

BICYCLE FILM FESTIVAL

Στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης από τις 11 έως τις 14 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά στην Αθήνα το διεθνές πολιτιστικό φεστιβάλ με κεντρικό θέμα το ποδήλατο, μ’ ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πρόγραμμα που περιλαμβάνει προβολές, ποδηλατοβόλτες, ποδηλατικούς αγώνες, BMX επιδείξεις, ανοιχτές συζητήσεις, parties, συναυλίες και μια εικαστική έκθεση με θέμα και έμπνευση το ποδήλατο. Το φεστιβάλ ξεκίνησε από τη Νέα Υόρκη πριν από 10 χρόνια και πλέον ταξιδεύει κάθε χρόνο σε περισσότερες από 30 χώρες. Η ATHENS VOICE θα είναι εκεί ως χορηγός επικοινωνίας.

● Mεταμεσονύχτιες ποδηλατοβόλτες διοργανώνουν οι Freeday (από το Friday+free+day) κάθε Παρασκευή στην Αθήνα με αφετηρία την πλατεία Ασωμάτων. Συχνά οι συμμετέχοντες ξεπερνούν τους 1.000. Η δράση εξαπλώνεται και σε άλλες γειτονιές.

● Η ομάδα Local Athens διοργανώνει συχνά ποδηλατικούς αγώνες. Μείνε σε επαφή στο localathens.blogspot.com.