Βόλτα στο νέο Πεδίον του Άρεως

Δεν μπορώ να αποφασίσω αν το νέο λόμπι του ξενοδοχείου «Παρκ» μού αρέσει ή όχι. Σίγουρα είναι ενδιαφέρουσα πρόταση. Έχει σχεδιαστεί για να βρίσκεται σε ανοιχτό διάλογο με το, κατά τα δυο τρίτα, έτοιμο Πεδίον του Άρεως, τη νέα μορφή του οποίου σχεδίασαν τα αρχιτεκτονικά γραφεία του Αλέξανδρου Τομπάζη και Χάρρυ Μπουγαδέλλη. Έχω παρκάρει πίσω από τη «Σφεντόνα», εκεί όπου έμενα πριν χρόνια, για χρόνια. Από τις γύρω πολυκατοικίες μυρίζει κυριακάτικο φαγητό. Οι δρόμοι άδειοι, στην Αλεξάνδρας τρέχουν κάτι παλαβοί. Περνάω απέναντι. Είναι κλειστή η είσοδος στο άγαλμα της Αθηνάς. Εκεί θα δημιουργηθεί ο ελαιώνας και δίπλα του, προς τα αριστερά, ο βοτανικός κήπος με τα εκατοντάδες δέντρα και φυτά, φυτεμένα σε σχήμα μινωικού λαβύρινθου. «Δεν θέλαμε να χαλάσουμε  κανένα ενδιαφέρον στοιχείο του παλιού πάρκου», μου λέει η αρχιτέκτων Σοφία Παρασκευοπούλου από το γραφείο του Τομπάζη. Περπατώ προς την Πατησίων, θα μπω από την είσοδο της Μαυρομματαίων, ενός από τους πιο όμορφους και απεριποίητους δρόμους της πόλης. Διακόσια εβδομήντα στρέμματα το πάρκο, ένας Θεός ξέρει τι ωραία θέα θα έχει η Ντενίση, η οποία είναι και γειτόνισσα.

«Είναι ένα “μη τυχερό” έργο, να σας πω την αλήθεια», μου είχε πει στο τηλέφωνο η υπερνομάρχης Αθηνών- Πειραιώς, Κωνσταντίνα Μπέη. Ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2008 αλλά μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2009 δεν είχε γίνει τίποτε. «Κάποιοι ιδιώτες με ιδιοτελή κίνητρα προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας με σκοπό να διακόψουν το έργο. Τελικά δικαιωθήκαμε. Δεν αναφέρομαι στους πολίτες, οι οποίοι στάθηκαν κριτικά απέναντί μας. Η συμβολή τους ήταν καταλυτική, ήταν αρωγοί. Αισθάνομαι δικαιωμένη, χαίρομαι που έγινε πλήρως αποδεκτή η φιλοσοφία του πάρκου: ανοικτό σε όλους, φιλικό προς το περιβάλλον και με σεβασμό στην ιστορική του αξία».

«Τον έχει και κυκλοφορεί ελεύθερος, κύριε. Είναι επικίνδυνος ο σκύλος», λέει ένας ηλικιωμένος επισκέπτης σε έναν από τους πολλούς υπαλλήλους σεκιούριτι που φυλάνε το πάρκο. Λίγο πιο πάνω, το λαμπραντόρ που απασχόλησε τον υπάλληλο παίζει με ένα μπουκάλι στο στόμα. Στα παγκάκια αράζουν μετανάστες, στο δρομάκι περπατούν οικογένειες που σπρώχνουν καροτσάκια. Λίγο πριν τη στρογγυλή πλατεία, οι συνταξιούχοι που είχαν πάντα το στέκι τους εκεί, παίζουν τάβλι. Στη μέση της πλατείας, ένα νέο μεγάλο σιντριβάνι – κυριαρχεί ο ευεργετικός ήχος του κελαρίσματος του νερού. Αισθάνομαι για ένα λεπτό ότι δεν είμαι σε πόλη, ο θόρυβος των αυτοκινήτων χάνεται. Μια σειρήνα θα με επαναφέρει.

Στρίβω προς τα αριστερά και περνώ κάτω από την αλέα με τις μουριές, το χειροποίητο στολίδι του κηπουρού που αποφάσισε να πλέξει τα κλαριά. Βλέπω το γιαπωνέζικης αισθητικής σπειροειδές ποτάμι. Η κατασκευή στεφανώνεται από τριανταφυλλιές, από εκείνες που είχαν οι γιαγιάδες μας στους κήπους τους. Τεράστιες, αρωματικές, πολύχρωμες. Περπατώ σε λευκό χαλίκι, οι φυλλωσιές των μεγάλων δέντρων αποκαλύπτουν πού και πού τον κυριακάτικο ήλιο. Εδώ, στο ροδώνα, είναι απολύτως ήσυχα. Καμία κόρνα δεν ακούγεται. Ένας σεκιουριτάς ρουφάει αργά το φραπέ του. Μου χαμογελάει. «Του χρόνου που θα έχουν ψηλώσει οι τριανταφυλλιές και θα έχουν πνίξει την πέργκολα, θα είναι τέλεια», μου λέει. Ούτως ή άλλως, η ελεγχόμενη βλάστηση εξασφαλίζει ανθοφορία όλον το χρόνο. Κάθε πράγμα στον καιρό του…

Προσπερνώ την πινακίδα «απαγορεύεται η είσοδος» και μπαίνω στον περιφραγμένο χώρο, εκεί όπου βρίσκονται τα αγάλματα των ηρώων του 1821, τους οποίους θέλησαν να τιμήσουν με τη δημιουργία του πάρκου το 1934. Οι υπάρχοντες φοίνικες έχουν μεταφυτευθεί στο μέσο της «Λεωφόρου των Ηρώων». Φαίνεται πως θα είναι ένα όμορφο πάρκο. Συνολικά έχουν τοποθετηθεί περισσότερα από 12.000 νέα δέντρα και περισσότερα από 80.000 φυτά χαμηλής βλάστησης, ευθύνη του κηποτέχνη-γεωπόνου Ανδρέα Μπαρμπούτση. Έχει αφαιρεθεί η αντιαισθητική και πυρίμαχη άσφαλτος, έχει γίνει μελέτη συστήματος ποτίσματος, το δίκτυο έργο ηλεκτροδότησης είναι υπόγειο, τα έργα για τα όμβρια ύδατα είναι επαρκή. «Δημιουργήσαμε μηχανισμό αφαλάτωσης για τα νερά της γεώτρησης», συμπληρώνει η κυρία Παρασκευοπούλου καθώς μου εξηγεί για τη διαδικασία κομποστοποίησης που δημιουργεί φυσικό λίπασμα για τον κήπο. Οι περισσότερες διαδρομές είναι χωμάτινες, αυτό που λένε οι landscape αρχιτέκτονες νέας κοπής «πατημένο χώμα», το οποίο δεν λερώνει τα πόδια των δρομέων, ενώ οι υπόλοιπες είναι υπενδεδυμένες με μαρμαροκυβόλιθους. Στη βιοκλιματική μελέτη του Μάνθου Σανταμούρη σημειώνεται ότι το μικροκλίμα βελτιώνεται. Αυτό σημαίνει ότι η θερμοκρασία πέφτει ως και δύο βαθμούς το καλοκαίρι. Δροσιά.

Στη μεγάλη αλάνα που άλλοτε έπαιζαν μπέιζμπολ οι αμερικανοτραφείς, γίνονται ακόμη έργα. Στα δεξιά, το θέατρο «Παρκ», το παλιό κτίριο Οικονομίδη απαλλάχθηκε από τη μάντρα και τους, αισθητικής της αντιπαροχής, σοβάδες. Αποκαλύπτεται ένα ενδιαφέρον κτίριο του μεσοπολέμου, το οποίο θα γίνει κλειστό θέατρο ενώ θα λειτουργεί καφέ και βιβλιοπωλείο. Κοιτάζει προς τον Λυκαβηττό, η θέα είναι απίθανη. Στην ευθεία του ματιού βρίσκεται το σιντριβάνι-πηγή για το ποταμάκι, το οποίο, καθώς περνά ανάμεσα από τα πλατάνια, ρέει προς το παλιό σιντριβάνι με τους βράχους. Το γκαζόν, ανθεκτικό και πυκνό. Τα πλατάνια θα μεγαλώσουν και σταδιακά θα προσφέρουν τη μεγάλη σκιά τους.

Τρεις πιτσιρικάδες τρέχουν με τα σανίδια τους προς το άγαλμα του Κωνσταντίνου. Το Πεδίον του Άρεως θεωρείται από το νόμο δασική περιοχή, κάτι σαν την Πίνδο. Έτσι, παρόλο που στο αρχικό σχέδιο Τομπάζη είχε προβλεφθεί πάρκο σκέιτ, το οποίο θα κατασκευαζόταν δίπλα από το άγαλμα της Αθηνάς, τελικά δεν δόθηκε άδεια από το δασαρχείο. Λίγο πιο κάτω, εκεί που ήταν το τσιμεντένιο ανοιχτό θέατρο «Αλίκη», θα δημιουργηθεί μια πλαγιά με γκαζόν, με πλάτη στη λεωφόρο Αλεξάνδρας και θέα προς μια ξύλινη εξέδρα, η οποία προορίζεται για ξάπλες και πικνίκ. Καθώς νυχτώνει, ο γαλακτερός φωτισμός συνδυάζεται με τις πορτοκαλί λάμπες της πόλης και το αποτέλεσμα είναι αρμονικό. Δεν θα είναι σαν το βιεννέζικο Μπελβεντέρε ή το νεοϋρκέζικο Σέντραλ Παρκ. Θα είναι το δικό μας. Δεν ξέρω αν είναι πλέον ικανοποιημένοι οι κάτοικοι, προσωπικά όμως, ως πρώην γείτονας, είμαι ενθουσιασμένος. Εννιά τα εκατομμύρια που λένε ότι δαπανήθηκαν, η ημερομηνία περαίωσης ολοένα τεντωνόταν. «Τον Νοέμβριο θα είναι έτοιμο στο 100%», δηλώνει η υπερνομάρχης. «Θα πρέπει να περιέλθει στην ευθύνη του Δήμου, ο οποίος διαθέτει το αναγκαίο προσωπικό: κηπουρούς, τεχνικούς, φύλακες», συνεχίζει. Το πάρκο φυλάσσεται από ιδιωτική ασφάλεια ενώ προτείνονται εθελοντές φύλακες: γείτονες που αναλαμβάνουν να ρίχνουν μια ματιά στο πάρκο. Οι βάνδαλοι δεν ταιριάζουν στο νέο πάρκο. 

Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο πάρκο Λεωφορεία του ΗΣΑΠ, τρόλεϊ, υπεραστικά λεωφορεία και ηλεκτρικός σιδηρόδρομος (σταθμός Βικτώρια) εξυπηρετούν την περιοχή (όπως λένε και οι τηλεφωνήτριες των ραδιοταξί). Εξυπηρετούνται: Κυψέλη, Πολύγωνο, Εξάρχεια, Νεάπολη, Αμπελόκηποι, Πατήσια, Γκύζη, Λυκαβηττός.

 papadopoulos.dimitrios@gmail.com