Βόλτα στην underground Ομόνοια μέσα από τα κλικς του Γιάννη Καλύβα

Μετά τις 5 τ' απόγευμα αρχίζει να σουρουπώνει - Σάββατο, ο ουρανός πάνω από το κέντρο της Αθήνας είναι συννεφιασμένος, δεν μοιάζει ωστόσο απειλητικός. Ο Γιάννης Καλύβας έχει περασμένη στον ώμο τη φωτογραφική μηχανή του, χαμογελά, είναι έτοιμος για την περιήγηση στις πιο σκληρές urban γωνιές του αθηναϊκού κέντρου.

-Τι σε εμπνέει στο κέντρο;
-Η Μενάδρου...
-Ωραία, πάμε στην Ομόνοια και τριγύρω.

Όσο ο ουρανός σκοτεινιάζει, τόσο σκοτεινιάζουν κι οι δρόμοι - μια νουάρ ατμόσφαιρα στο σημείο αυτό της αστικής μητρόπολης που χρειάζεσαι σκληρό στομάχι και γερά νεύρα, που στ' άκουσμα του και μόνο οι περισσότεροι αποθαρρύνονται, ένα αθηναϊκό καρτιέ που μαγνητίζει ελάχιστους.

Προχωράμε. Κοιτάμε πάνω-κάτω, δεξιά-αριστερά. Μικρά θαύματα ξεπροβάλλουν ανάμεσα σε κουρασμένα πεζοδρόμια και κορμιά που αφέθηκαν να κυλήσουν κατάχαμα ζαλισμένα από ουσίες. Μουσικές παντού, δυνατά μπιτ από τα μπαρ και τα καινούργια ξενοδοχεία στα όρια του Ψυρρή, αραβικοί ήχοι από τα μαγαζιά όσο μπαίνουμε στα ενδότερα. Μυρωδιές, έντονες. Ένα κράμα Μέσης Ανατολής με βρόμικα νερά που αναδίδουν μία αποφορά μπαγιάτικων ψαριών και πορτοκαλιών που μούχλιασαν. 

Νεαροί άνδρες κοντοστέκονται, κάποιοι αράζουν όρθιοι σε στύλους και περιμένουν ράθυμα, βλέμματα που σε κοιτάνε με περιέργεια: τι θέλει αυτός εδώ; Ο Γιάννης Καλύβας σηκώνει αδιάκοπα την κάμερα, αιχμαλωτίζει καρέ, μια πόλη σε κίνηση, δρόμοι που κυλάνε αργά, η ζωή κάτω από την Ομόνοια. Πινακίδες σε γλώσσες διαφορετικές, ελάχιστα ελληνικά, σε μία βιτρίνα γλυκά - σε ένα παραδίπλα κατάστημα ρούχα πάμφθηνα. Οι ιδιοκτήτες μεσόκοποι Έλληνες, «Πώς είναι η κατάσταση στην περιοχή;». «Όπως ήταν πάντα...». Χαμόγελα ψυχρά και καχύποπτα.

Ο Καλύβας είναι ερασιτέχνης φωτογράφος από το 2008 - μόνος του θέλησε να μάθει την τέχνη κι εμπιστεύτηκε το ένστικτό του. Έχει κάνει 11 εκθέσεις, κυρίως με θέμα το ποδήλατο στην πόλη. Στα πρώτα του βήματα, πατούσε κλικ κάνοντας πετάλι - σημάδευε το urban σκηνικό και τραβούσε καρέ εν κινήσει. Επιδιώκει να συλλάβει την κίνηση - όποτε βρει ευκαιρία, ενώ περπατάμε, πετάγεται στη μέση του δρόμου, φωτογραφίζει αχόρταγα οχήματα και πεζούς, οι εικόνες του είναι σαν στίχοι σε μπιτ ποίημα, είναι η απεικόνιση της σκιάς και της λάμψης του άστεως. «Το να φωτογραφίζω την πόλη είναι η ψυχοθεραπεία μου».

Η Β., που έχει έρθει μαζί μας, παρατηρεί ότι στα στενά που περισσεύουν οι αραβόφωνοι δεν υπάρχουν γυναίκες. Ομολογώ ότι δεν το είχα προσέξει, ήταν ένα σχόλιο που συγκράτησα ενώ απορροφούσα λαίμαργα κάθε εικόνα. Προχωρώντας τριγύρω από την Σοφοκλέους, την Ευρυπίδου, τη Γερανίου, τη Λυκούργου, την πλατεία Θεάτρου, διαπιστώνεις ότι βρίσκεσαι σε ένα παράλληλο αστικό σύμπαν, ένα τοπίο παλλόμενο, ταχύ και πολύχρωμο.

Μικρές στοές, κόσμος αράζει, πρόσωπα αλλότρια, από τουρίστες μέχρι επαρχιώτες, μα και παραδοσιακές φάτσες της Ομόνοιας - σκληρές, περίεργες, δυσερμήνευτες. Ο Γιάννης ζητάει από ένα βαρύθυμο 55αρη, που έχει αράξει σε ένα σουρεαλιστικό σκηνικό γεμάτο παλιές καρέκλες κάπου στη Σωκράτους, να του ποζάρει - ο τύπος μας κοιτάζει σαν να βλέπει εξωγήινους, αρνείται μονοκόμματα, δεν επιμένει κανείς. Η Β. παρατηρεί ότι τα μαγαζάκια στις στοές, που οι άγνωστοι αράζουν δίπλα από μπίρα και μεζέ είναι ψυχρά, τα λούζει ένα φως νοσοκομειακό, δεν θες να μείνεις για πολύ, μόνον για μία ανάσα στιγμιαία - η Ομόνοια είναι πέρασμα, με χαραγματιές στο κορμί της. Σαν γυναίκα που σε γοητεύει και σε απομαγεύει, ταυτοχρόνως.

Η Ομόνοια και οι γύρω δρόμοι μοιάζουν με φευγαλέο όνειρο μίας κουρασμένης νύχτας - διάσπαρτες εικόνες, σουρεαλιστικές, γρήγορες, δεν τις συγκρατεί η μνήμη διότι έσπευσες να περάσεις στο επόμενο σημείο, μα σαν ξυπνάς ξέρεις ότι διάνυσες μια ομιχλώδη απόσταση, ένα φως βαρύ κι ένα σκοτάδι πυκνό αναμείχθηκαν μαζί με οσμές, ευχάριστες, δυσάρεστες, ιδιαίτερες. Η Ομόνοια είναι μία διαρκής κατάσταση τράνζιτ.