Το πρώτο πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής στη Γλυφάδα με δωρεάν μαθήματα

«Αυτοσχέδιοι αγώνες επίδειξης με αυτοκίνητα και μηχανές. 368 παραβάσεις και 12 συλλήψεις», γράφει η λεζάντα στο κεντρικό δελτίο των 8 της Κυριακής και χωρίς να διαβάσω πού αναφέρεται, καταλαβαίνω πως πρόκειται για την Παραλιακή. Όχι επειδή έχω κάποια μαντική ικανότητα, αλλά επειδή αυτή η λεωφόρος στα drifts, τις σούζες και τις κόντρες, έχει τα πρωτεία. Δυστυχώς αυτή η ατέλειωτη ευθεία, εκτός από την επιτομή του Californication με φόντο τους φοίνικες και θέα τη θάλασσα, έχει γίνει η «Χάρυβδη» πολλών ανθρώπων και ειδικότερα νέων.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτός ο δρόμος που έχει τη «φήμη». Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) τα τροχαία δυστυχήματα αποτελούν την 1η αιτία θανάτου για τους νέους 15-29 ετών. Από την άλλη, το Παγκόσμιο Σχέδιο για τη Δεκαετία Δράσης για την Oδική Aσφάλεια 2021-2030 αποτελεί έναν φιλόδοξο στόχο για τη μείωση των θανάτων και τραυματισμών από τροχαία ατυχήματα κατά 50% έως το 2030. Επισημαίνει ότι μπορούν να προληφθούν μεταξύ άλλων (π.χ. την επανεξέταση ολόκληρου του συστήματος μεταφορών) με την υιοθέτηση σωστής οδηγικής συμπεριφοράς.

Νέο πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής στη Γλυφάδα

Μία τέτοια πρόταση είναι το νέο πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής της Γλυφάδας. Αυτό το σύγχρονο οικοδομικό τετράγωνο(Επαμεινώνδα-Ηφαίστου-Δημελά-Ποσειδώνος), που είναι σε λειτουργία από τον Μάιο, αποτελεί μία προσομοίωση του οδικού δικτύου, με φωτεινούς σηματοδότες και τα βασικά σήματα της Τροχαίας, απευθυνόμενο στους μικρούς μας φίλους. Ποιο όχημα έχει προτεραιότητα στον κυκλικό κόμβο; Τι πρέπει να κάνουμε όταν δούμε την μπλε πινακίδα με το βέλος; Ποιοι περνούν από τις διακεκομμένες λευκές γραμμές του δρόμου (ενν. διάβαση); Τα παιδιά μαθαίνουν με τον πιο βιωματικό, απλό και κατανοητό τρόπο να κινούνται σε ένα περιβάλλον μικρογραφίας της πραγματικής πόλης τόσο ως συνειδητοί οδηγοί όσο και ως προσεκτικοί πεζοί. «STOP, STOP, πρέπει να σταματήσεις!», ακούω το κοριτσάκι (συνοδηγός) να λέει στον συνομήλικο οδηγό της «άσπρης BMW», καθώς o Γιώργος Παπανικολάου, Δήμαρχος Γλυφάδας, μας ξεναγεί στον χώρο.

Σε αυτό το μίνι οδικό δίκτυο, τα παιδιά μπορούν να έρθουν με το πατίνι, το ποδήλατό ή το αυτοκινητάκι τους και να απολαύσουν ατέλειωτες κούρσες, πάντα τηρώντας τον Κ.Ο.Κ. «Επειδή διαπιστώσαμε ότι δεν είναι πάντα εύκολο για έναν γονιό να φορτώσει ένα ή δύο αυτοκινητάκια ή ποδήλατα στο αμάξι, ο Δήμος μας διαθέτει στα παιδιά 40 σύγχρονα ηλεκτρικά αμαξάκια», αναφέρει ο κ. Παπανικολάου όσο περιμένουμε να ανάψει ο «Γρηγόρης» για τους πεζούς.

Δωρεάν μαθήματα στο πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής της Γλυφάδας

Τη σωστή οδική συμπεριφορά έρχονται να συμπληρώσουν τα δωρεάν 30λεπτα μαθήματα κυκλοφοριακής αγωγής που παρέχονται καθημερινά τις απογευματινές ώρες από εκπαιδευτικούς προσχολικής αγωγής και γυμναστές σε παιδιά από 1,5 (Σουμάχερ από κούνια) έως 10 ετών – ανάλογα τη σωματοδομή τους. «Δωρεάν και πάντα δωρεάν. Είναι μία ακόμη σημαντική κοινωνική αποστολή του Δήμου. Δεν βρίσκουμε νόημα στο να σκεφτόμαστε χρηματικά» αναφέρει ο Δήμαρχος. Ωστόσο, δεν έχει τόσο σημασία το ότι πρόκειται για μια δωρεάν υπηρεσία, άλλωστε στην Ελλάδα πολλά είναι τα αγαθά χωρίς πληρωμή – μέχρι στιγμής τουλάχιστον. Το σημαντικότερο είναι η ποιότητα αυτής της παροχής, η οποία ομολογώ (όσο υποτιμητικό και αν ακούγεται για τη χώρα μας) είναι επιπέδου εξωτερικού.

Αρχικά, τα παιδιά ενημερώνονται για κόμβους, διασταυρώσεις, φανάρια, διαβάσεις, σήματα, έπειτα περιηγούνται στον χώρο ως πεζοί για να τα δουν από κοντά και τέλος περνούν στην πρακτική. «Όσο διαρκεί το μάθημα, περνάμε επίτηδες από διαβάσεις για να μάθουμε στους μελλοντικούς οδηγούς να αναπτύσσουν την αξία του αλληλοσεβασμού με τους πεζούς. Δείχνουμε στα παιδιά πως όταν ο ένας σέβεται τον άλλον, όλα είναι πολύ καλύτερα» λέει ο κ. Παπανικολάου. «Είναι απίστευτο πως προσαρμόζονται και πειθαρχούν τα μικρά παιδιά. Μας συγκινεί να τα βλέπουμε να προσαρμόζονται με έναν τρόπο που μερικοί γονείς μας λένε μακάρι κάτι ανάλογο να είχατε φτιάξει και για εμάς» συνεχίζει

Από τη φετινή σχολική χρονιά θα γίνονται οργανωμένες σχολικές ξεναγήσεις. Το πάρκο θα επισκέπτονται κατά τις εκπαιδευτικές ώρες (1 ή 2) και παιδιά δημοσίων και ιδιωτικών σχολείων της Γλυφάδας με συνοδεία των δασκάλων τους και θα συμμετέχουν στα δωρεάν μαθήματα – μία παροχή δυνατή και σε μαθητές άλλων Δήμων. «Είμαστε σε διαβούλευση με το Υπουργείο Παιδείας για την ακριβή υλοποίησή του. Ενδεχομένως να υπάρχει και πρωτύτερη ενημέρωση και προετοιμασία στις τάξεις» αναφέρει ο Δήμαρχος.

Σημειώνεται ότι είναι το πρώτο πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής που διαθέτει δικά του υπερσύγχρονα αυτοκίνητα και παρέχει δωρεάν μαθήματα σε όλα τα παιδιά (όχι μόνο σε δημότες ή οργανωμένα σε σχολεία).

Ασφάλεια των μικρών οδηγών

Το πάρκο αυτό είναι το «αγχολυτικό» πολλών γονιών σε σχέση με τη σωματική ακεραιότητα των παιδιών τους. Εδώ που τα λέμε, τα περισσότερα πάρκα είναι εκτεθειμένα σε δρόμους όπου περνούν πολλά αμάξια και δη με ανεξέλεγκτη ταχύτητα. «Αυτό που πρώτα απαντάμε σε κάθε οικογένεια είναι το εξής: Εδώ μπορείτε να έρθετε με το ποδήλατο, το πατίνι ή το αυτοκινητάκι του παιδιού σας και να απολαύσετε όλοι μαζί το παιχνίδι χωρίς κινδύνους. Έχω και εγώ μικρά παιδιά και αντιλαμβάνομαι πώς αισθάνονται». Όσο είναι ανοιχτό το πάρκο, υπάρχει παντού προσωπικό του Δήμου για να παρέμβει οποιαδήποτε στιγμή π.χ. εάν ένα παιδί τρέχει πολύ με το ηλεκτρικό αμάξι. Στην τελευταία περίπτωση, μπορεί να παρέμβει και ο γονέας ακινητοποιώντας το, καθώς μπορεί να προμηθευτεί το ειδικό κοντρόλ που χειρίζεται το αμάξι – ενδείκνυται για τα παιδιά πολύ μικρής ηλικίας. Τέλος, όπως μας ενημερώνουν, τα αυτοκινητάκια συντηρούνται πολύ τακτικά. «Αυτή την ανακούφιση και τη χαρά των γονιών την εισπράττουμε πολύ έντονα και μας δίνει και εμάς κουράγιο για τη συνέχεια» συμπληρώνει.

Σημείο συνάντησης για μικρούς και μεγάλους

Το έργο αυτό δεν απευθύνεται μόνο σε δημότες. Αντιθέτως, έρχονται από πολύ μακρινές περιοχές, όπως Αίγινα και Καματερό. Σημειώνεται ότι όταν η ζήτηση για μαθήματα είναι τεράστια, προτεραιότητα δίνεται στους κατοίκους Γλυφάδας. Η επιτυχία όμως αυτού του πάρκου έγκειται στο ότι δεν απευθύνεται αποκλειστικά σε παιδιά. Είναι ένας όμορφος χώρος, με πολλές γωνιές πρασίνου (δέντρα, θάμνους, λουλούδια) και ευρύχωρα ξύλινα τραπέζια με ενσωματωμένους πάγκους, κατάλληλος για να περνούν οι γονείς/συνοδοί την ώρα τους εξίσου ευχάριστα. Μάλιστα, είναι τέτοιος ο αριθμός των τραπεζιών και έτσι τοποθετημένα, ώστε να μη χάνουν τα παιδιά ποτέ από τα μάτια τους – γιατί όσο ασφαλές και αν είναι το μέρος, η αγωνία των γονιών σε έναν βαθμό παραμένει. «Στόχος είναι να θέλει όλη η οικογένεια να ξαναέρθει την επόμενη ημέρα. Νομίζουμε ότι σε σημαντικό βαθμό τα έχουμε καταφέρει» προσθέτει ο κ. Παπανικολάου.

Μεγάλη Επισκεψιμότητα

Σε αυτό το πάρκο η εκπαίδευση γίνεται παιχνίδι. Για αυτόν τον λόγο έως τώρα έχουν έρθει χιλιάδες παιδιά. Σκεφτείτε μόνο ότι το επισκέπτονται κατά μέσο όρο 120 παιδιά την ημέρα για να παρακολουθήσουν το μάθημα και πόσα ακόμη για να παίξουν μόνα τους με το όχημά τους ή στον παιδότοπο που υπάρχει στην έκταση. «Θέλαμε να φτιάξουμε έναν χώρο που θα τον βλέπουν τα παιδιά και θα θέλουν να μπουν μέσα να τον εξερευνήσουν. Να είναι  γεμάτος με εικόνες και πράγματα που αρέσουν σε αυτά και στις οικογένειές τους. Δεν μας ενδιαφέρει να πληρούμε μόνο τις βασικές προδιαγραφές, αλλά να βάζουμε πολλή φαντασία και πολλή αγάπη, και νομίζουμε ότι σε αυτόν τον χώρο αυτό το καταφέραμε. Γι’ αυτό και όταν ο καιρός είναι καλός το πάρκο είναι γεμάτο» αναφέρει ο Δήμαρχος. «Μερικές φορές χρειάζεται να φέρουμε κανονικό τροχονόμο», προσθέτει γελώντας.

Φορείς και άτομα που αναμείχθηκαν

«Σε κάθε ανάπλαση, συμμετέχει μεγάλη ομάδα και περνάει ο καθένας για να κάνει τα δέοντα» εξηγεί ο Δήμαρχος. Οι δαπάνες για την υλοποίηση του πάρκου έχουν συγχρηματοδοτηθεί από το Πράσινο Ταμείο (χρηματοδότηση περίπου 600.000 ευρώ). Χρησιμοποιήθηκαν πολλά βιοκλιματικά υλικά και προστέθηκε πολύ πράσινο. «Ενώ ανησυχούσαμε ότι αυτές τις πράσινες γωνίες θα τις χαλάνε οι επισκέπτες, βλέπω ότι υπάρχει ένα καλό επίπεδο σεβασμού. Δεν μπορώ να σας πω ότι δεν υπάρχουν εικόνες που μας στεναχωρούν, π.χ. πεταμένα αντικείμενα, πατημένοι θάμνοι κ.λπ., αλλά κατά βάση χαιρόμαστε που όλα λειτουργούν αρμονικά μέχρι τώρα» τονίζει ο Δήμαρχος.  Ανάμεσα σε όσους αναμείχθηκαν ήταν η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου, το τμήμα Αθλητισμού, η Πολεοδομία που εξέτασε όλα τα χωροταξικά ζητήματα, η ανάδοχος εταιρία που επίσης λειτούργησε εξαιρετικά, οι γεωπόνοι και οι προμηθευτές πρασίνου.

Σχέδια για το μέλλον

«Θέλαμε πρώτα να ξεκινήσει να λειτουργεί το πάρκο, να δούμε πώς θα αξιοποιήσουμε όλες τις δυνατότητες και μετά να προχωρήσουμε σε άλλες ενέργειες» λέει ο Δήμαρχος. Σε επόμενη φάση θα ακολουθήσει και νέος κύκλος μαθημάτων κυκλοφοριακής αγωγής με ποδήλατα για παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας. Υπάρχει και το ενδεχόμενο συνεργασίας με φορείς που κάνουν πιο οργανωμένα μαθήματα κυκλοφοριακής αγωγής, όχι όμως για τα μικρά παιδιά. Ακόμη, υπάρχει ένα αναξιοποίητο μέρος που φιλοδοξούν να φτιαχτεί ένας ειδικός κλειστός χώρος που θα γίνονται παρουσιάσεις και συζητήσεις και θα λειτουργεί συμπληρωματικά για να εμπλουτιστεί η προσπάθεια – ενδεχομένως να έχει και Led προσομοιωτές οδήγησης σε ψηφιακούς δρόμους. Μαζί με εταιρίες που θα δώσουν χορηγίες, ο Δήμος Γλυφάδας σκέφτεται να φτιάξει ένα πρατήριο για καύσιμα ή ηλεκτρική φόρτιση. «Πολύ σύντομα θα εισαχθούν και άλλες καινοτομίες, γιατί φιλοδοξούμε αυτός ο χώρος να είναι σημείο αναφοράς για πολλές γενιές παιδιών» ολοκληρώνει. Συμπληρώνω πως μία πρόβλεψη για παιδιά ΑμεΑ είναι κάτι που λείπει από το πάρκο αυτό, ώστε να μπορούμε να κάνουμε λόγο για πραγματική συμπερίληψη.

Συσχέτιση με τροχαία ατυχήματα

Ατυχήματα και δυστυχήματα στη Βουλιαγμένης, drift και κόντρες στην Ποσειδώνος, έφηβοι χωρίς δίπλωμα. Ο Δήμαρχος απαντά: «Δυστυχώς βλέπουμε να χάνονται ζωές καθημερινά σε όλη την Ελλάδα από τροχαία ατυχήματα και από κακή εν γένει οδηγική συμπεριφορά. Ασφαλώς μας επηρεάζει όλους. Κεντρικές αρτηρίες, όπως η Ποσειδώνος και η Βουλιαγμένης (εκεί αναπτύσσονται μεγάλες ταχύτητες) και όλο το μήκος της Ριβιέρας στη Νότια Αττική, έχουν επικινδυνότητα. Είναι δεδομένο ότι όλα αυτά έπαιξαν ρόλο στην προσπάθειά μας (ενν. το πάρκο), η οποία είναι πρόληψης και όχι αντιμετώπισης. Δεν είναι όμως μόνο τα ατυχήματα. Το πάρκο εκφράζει την ανάγκη που έχουμε όλοι να μπορούμε να λειτουργούμε πιο υπεύθυνα ως πολίτες σήμερα και αύριο». Σε σχέση με το αν έχουν γίνει και άλλες κινήσεις από τον Δήμο, απαντά: «Είναι πολύ σύνθετο θέμα. Αρμόδια είναι η Περιφέρεια Αττικής και το Υπουργείο Μεταφορών και μετά ο Δήμος. Έχουν γίνει από κοινού προσπάθειες. Εξετάζουμε πώς θα βρούμε λύσεις και πώς θα μπορέσουμε να ενισχύσουμε την οδική ασφάλεια σε συγκεκριμένα σημεία και διασταυρώσεις, αλλά φαίνεται ότι είναι ακόμη πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν από κοινού». Θα συμφωνήσω με το τελευταίο.

Ακούγοντας όλα αυτά, βλέποντας την πειθαρχία των παιδιών –όχι επειδή πρέπει, αλλά επειδή το θέλουν–  και έχοντας στο μυαλό μου εικόνες ατυχημάτων ως αποτέλεσμα κακής οδηγικής συμπεριφοράς, σκέφτηκα ότι η κυκλοφοριακή αγωγή πρέπει να γίνει υποχρεωτικό μάθημα στην εκπαίδευση και γιατί όχι να συνδυαστεί με πρακτική εφαρμογή σε τέτοια πάρκα –  την ίδια σκέψη κάνει και ο Δήμαρχος. Ίσως τελικά να μην υπάρχουν επικίνδυνοι δρόμοι αλλά επικίνδυνοι άνθρωποι, και αυτό είναι κάτι που πρέπει να αλλάξει. Ποιος είναι ο πιο κατάλληλος να φέρει την αλλαγή, αν δεν είναι τα παιδιά;

 *Τα μαθήματα κλείνονται ηλεκτρονικά με προκράτηση.