«Αλκυονίδα» και «Στούντιο» για πάντα

Εξαιτίας της μικρής διάρκειας του «Σινέ Art» της οδού Πατησίων, η «Αλκυονίδα» και τα «Στούντιο» (μαζί με τον «Δαναό») υπήρξαν οι χαρακτηριστικότεροι χειμωνιάτικοι κινηματογράφοι τέχνης στην Αθήνα, κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Η «Αλκυονίδα» κράτησε το διάστημα 1969-1992, το πρώτο «Στούντιο» της οδού Τρικόρφων τη σύντομη περίοδο 1967-1973 και το δεύτερο «Στούντιο» της οδού Σταυροπούλου το πολύ μακρότερο διάστημα 1972-2005.

Τα σινεμά αυτά, που είχαν ανοίξει τον πρώτο (και πολύ δύσκολο) καιρό της χούντας, ταυτίστηκαν με το τότε αντιδικτατορικό κίνημα και, στη συνέχεια, με τo γενικότερο κλίμα της μεταπολίτευσης, την κινηματογραφική ποιότητα, το σινεμά των δημιουργών, τα σημαντικά αφιερώματα και τη διαμόρφωση μιας πολυάριθμης γενιάς σινεφίλ, ενώ υπήρξαν και η αιτία που ένας μεγάλος αριθμός νεαρών θεατών αποφάσισε να ακολουθήσει επαγγελματική πορεία στον κινηματογράφο.

Δύσκολα θα βρεθεί Αθηναίος ή Αθηναία της γενιάς μου, αλλά και πιο μικροί/-ές, που να μην έχει δει σ’ ένα τουλάχιστον από τα δυο αυτά σινεμά Μπάστερ Κίτον, Φορντ, Αγγελόπουλο, Αϊζενστάιν, Φάμπρι, Ταβιάνι, Γουέλς, Παζολίνι, Ρενέ, Φασμπίντερ, Δαμιανό, Κουροσάβα, Βάιντα, Πέκινπα, Βερτόφ, Τριφό, Κόπολα, Κούνδουρο, Φελίνι, Βερτμίλερ και τόσους άλλους σπουδαίους σκηνοθέτες που διαμόρφωσαν την αισθητική μας.

Αλλά τόσο η «Αλκυονίδα», όσο και το «Στούντιο», ήρθε η στιγμή που κλείσανε. Οι καιροί είχαν αλλάξει: κυριάρχησε σταδιακά η τηλεόραση, υποχώρησε –μέσα στις υπερβολές της– η πολιτικοποίηση, ήρθαν το βίντεο, το ίντερνετ και το ντιβιντί, άλλαξε η εθνολογική σύνθεση του πληθυσμού στις περιοχές των δύο κινηματογράφων, άλλαξαν σε μεγάλο βαθμό και τα γούστα του κοινού προς το ελαφρότερο. Η «Αλκυονίδα» έγινε θέατρο, το «Στούντιο» χώρος συγκέντρωσης κάποιας προτεσταντικής εκκλησίας.

Μέχρι που τώρα η «New Star» του ρέκτη Βελισσάρη Κοσσυβάκη πήρε τη μεγάλη απόφαση: ενοικίαση, ανακαίνιση και επαναλειτουργία των δύο χώρων. Η «Αλκυονίδα» ήδη λειτουργεί, το «Στούντιο» ξεκινάει όπου να ’ναι. Καμιά αμφιβολία για την ποιότητα, για το επίπεδο της κοινωνικής προσφοράς, για τη σημασία του ανοίγματος και σε άλλες τέχνες και άλλου τύπου εκδηλώσεις: όλοι οι εραστές του καλού σινεμά και της μέσω της Τέχνης καλλιέργειας δεν μπορούν παρά να χαίρονται. Κι επιπλέον, οι δύο αυτοί πόλοι θα συμβάλουν στο ξαναζωντάνεμα δύο περιοχών του ευρύτερου κέντρου που πολύ το έχουν ανάγκη: της Βικτώριας και της πλατείας Αμερικής.

Είδα την καινούργια «Αλκυονίδα» από κοντά, τη φωτογράφησα. Κυριαρχεί τώρα το κόκκινο χρώμα (ενώ η παλιά είχε μπλε γράμματα), σαν να θέλει να αναβιώσει μια παλιά, οιονεί επαναστατική κατάσταση. Και θα φωτογραφήσω/περιγράψω/προβάλλω και το «Στούντιο» με ανάλογο τρόπο, μόλις τελειώσει η ανακαίνισή του. Οι παλιές αγάπες δεν ξεχνιούνται. Αναρωτιέμαι ωστόσο αν το συναίσθημα (του Κοσσυβάκη, του Φύσσα, του οποιουδήποτε) είναι επαρκές καύσιμο για να ξαναζήσουν τέτοια σινεμά στη σημερινή πόλη.

Σαν Αθηναίος, φίλος της σκοτεινής αίθουσας μέχρι το μεδούλι και συγγραφέας του ιντερνετικού βιβλίου «Τα σινεμά της Αθήνας 1896-2013» (που φιλοξενείται στην εφημερίδα μας: https://tinyurl.com/os8xqqa), εύχομαι η κίνηση να πετύχει. Γιατί η επένδυση είναι μεγάλη και το διπλό αυτό εγχείρημα πολύ φιλόδοξο. Αξίζει να διαδοθεί η καλλιτεχνική ποιότητα, διεμβολίζοντας τον «πολιτισμό» των πρωινάδικων και του κουτσομπολιού, του φανατισμού και της ημιμάθειας.

Από την άλλη μεριά οι καιροί είναι δύσκολοι και η κρίση κάθε άλλο παρά υποχωρεί. Κι εκφράζω τον ενδοιασμό μου για το αν θα μπορέσει το εγχείρημα να μακροημερεύσει. Πόσα καλά σινεμά δεν κλείσανε (π.χ. «Φιλίπ», «Αλφαβίλ», για να μείνω μόνο στα πρόσφατα) ή αναγκάστηκαν ν΄ αλλάξουν χαρακτήρα (π.χ. «Ίλιον», έστω πρόσκαιρα), ώστε να μπορέσουν να διατηρηθούν.

Όμως αντίθετα, η εμπειρία που μας φέρνει η «Τιτάνια» (του ίδιου φιλμικού τροφοδότη), ο «Μικρόκοσμος», το «Ιντεάλ», η «Έλλη», το «Άστυ», ο «Δαναός», το επανακάμψαν «Πτι Παλαί» και βέβαια η «Λαΐς»/«Ταινιοθήκη» λένε ότι ναι, είναι δυνατό να διατηρείται το ποιοτικό επίπεδο και ταυτόχρονα να αυτοσυντηρείται το σινεμά.

Σε κάθε περίπτωση, εύγε «New Star», εύγε Βελισσάρη Κοσσυβάκη.

Info: «Αλκυονίδα New Star Art Cinema», Ιουλιανού 42-46, Βικτώρια, 210 8220008, 210 8220023

«Στούντιο» Κ. Σταυροπούλου 33 & Σπάρτης, πλατεία Αμερικής (τηλ. ακόμα δεν έχει ανακοινωθεί)

d.fyssas@gmail.com