Αθήνα: Το γαλανό του ουρανού είναι το χρώμα της ψυχής της

Παρατηρώ εδώ και καιρό μια ανησυχία για το κέντρο της Αθήνας. Μια γκρίνια για την τουριστική αξιοποίηση και έναν θρήνο για τα σινεμά που κινδυνεύουν λόγω αλλαγής χρήσης των κτιρίων τους. Παρόμοιο οδυρμό είχαμε και στο παρελθόν για τα δισκάδικα, τα γαλακτοπωλεία, τα στέκια, τις ταβέρνες, τα εμπορικά  που κλείνουν. Δηλαδή για χώρους που αλλάζουν χρήση αφού έχει αλλάξει ο τρόπος που βλέπουμε ταινίες, η μουσική πλέον πωλείται ηλεκτρονικά, το γάλα το αγοράζουμε από το super market, τα κουτούκια εκσυγχρονίζονται και γενικώς η πόλη αλλάζει διότι αλλάζουν και οι συνήθειες των κατοίκων και των επισκεπτών της. Αν η κοινωνία των πολιτών ήθελε, όλα θα έμεναν όπως παλιά. Αλλά δεν θέλει και είναι δημοκρατικό της δικαίωμα. Και καλά κάνει.

Μια επίσκεψη στα αντίστοιχα κέντρα των ευρωπαϊκών πρωτευουσών θα μας θυμίσει ότι οι συγκρίσεις καλό είναι να αποφεύγονται.

Δεν θυμάμαι ανάλογο μαζικό θρήνο για τους καταστροφείς που ρήμαξαν το κέντρο της Αθήνας, για τα κουφάρια του «Αττικόν» και του «Απόλλων» που έπεσαν θύματα του επαναστατικού ακτιβισμού του 2012 και έκτοτε αγνοείται η τύχη τους. Αλλά και για τα συχνά βίαια επεισόδια στο κέντρο που είχαν ως αποτέλεσμα να αποφεύγουν οι κάτοικοι του λεκανοπεδίου μια βόλτα σ’ αυτό για ψώνια ή διασκέδαση. Αντιθέτως υπάρχουν σοβαροί λόγοι που το Κέντρο δεν είναι πια ελκυστικό για τους ντόπιους. Η εικόνα της σκαμμένης επί τέσσερα χρόνια Πανεπιστημίου, οι ξεκάρφωτοι φοίνικες που επιτέλους αποσύρθηκαν, το στέκι της ντρόγκας πίσω από την Τριλογία, η επικίνδυνη τη νύχτα οδός Ρήγα Φεραίου, το εγκαταλελειμμένο κτίριο του Πολυτεχνείου, οι λαμαρίνες μπροστά από την Ακαδημία συνθέτουν ένα μωσαϊκό σοβαρών λόγων για να αποφεύγεις στο Κέντρο, αν δεν υπάρχει λόγος. Μια επίσκεψη στα αντίστοιχα κέντρα των ευρωπαϊκών πρωτευουσών θα μας θυμίσει ότι οι συγκρίσεις καλό είναι να αποφεύγονται. Κατάθλιψη.  

Ο τουρισμός όμως πάει καλά, πολύ καλά και γι’ αυτό είναι εδώ και καιρό στο στόχαστρο. Διότι επί της ουσίας αποτελεί το οξυγόνο της. Δεν φέρνει μόνο χρήμα, αλλά δημιουργεί ελκυστικούς χώρους για όλους, συντηρεί την κίνηση τις νύχτες, ανασκευάζει κτίρια που είχαν εγκαταλειφθεί, δίνει ζωή σε γειτονιές που είχαν ερημώσει, αναγκάζει την αστυνομία να έχει πιο έντονη παρουσία και τις δημοτικές αρχές να φροντίζουν την καθαριότητα. Με δύο λόγια αναζωογονεί γειτονιές που κινδύνευαν από την παρακμή και απομακρύνει το τριτοκοσμικό σύνδρομο. Και όλα αυτά ενοχλούν.

Ποιους; Μα όλους εκείνους που φαντάζονται τις μητροπόλεις ως θέατρα πολεμικών επιχειρήσεων των επαναστατημένων πολιτών εναντίον του συστήματος. Αλλά και εκείνους που λατρεύουν την πτώση και την παρακμή, τη φτώχια (των άλλων) και την εγκατάλειψη, τη διακοπή των εμπορικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων ως προανάκρουσμα ρήξης, επανάστασης, κοινωνικού μετασχηματισμού, αλλαγής καθεστώτος και δεν συμμαζεύεται. Σε πείσμα όλων αυτών, η Αθήνα με τα καλά και τα κακά της είναι ελκυστική στον τουρισμό. Πολλά από αυτά που μας απωθούν αρέσουν στους τουρίστες και έρχονται. Το Πάσχα άδειασε η Αθήνα από τους ντόπιους αλλά γέμισε με τουρίστες.

Φυσικά και όλα χρειάζονται αλλά με μέτρο. Η μονοκαλλιέργεια «τουρισμός» αργά ή γρήγορα θα υποβαθμίσει την πόλη, θα απαξιώσει το τουριστικό προϊόν και θα επιφέρει αντίθετα αποτελέσματα. Σε πολλές  μεγάλες πόλεις, σε όλον τον κόσμο, με  εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο, υπάρχουν τα ίδια προβλήματα και οι κάτοικοι αλλά και οι τοπικές αρχές ανησυχούν και αναζητούν λύσεις. Και γι’ αυτό πρέπει να βρεθούν τρόποι όχι απλά να επιβιώσουν αλλά να τονωθούν οι μεικτές χρήσεις. Περισσότερα μικρά εμπορικά καταστήματα, περισσότερες κατοικίες, κίνητρα για επιστροφή κυρίως των νέων, αξιοποίηση μεγάλων κτιρίων που εγκαταλείφθηκαν, και βέβαια καθαριότητα, αισθητική και ασφάλεια. Αλλά αυτό θα προχωρήσει μόνο αν με κάποιο τρόπο αποκατασταθεί η τάξη στο Κέντρο. Αν παρθούν μερικές εμβληματικές πρωτοβουλίες που θα στείλουν το μήνυμα της αλλαγής.

Αν επιτέλους βρεθεί λύση για το κτίριο του «Αττικόν». Που ίσως μένει κουφάρι για να θυμίζει την εξέγερση κατά της λογικής. Αν μπει μια τάξη πίσω από την Τριλογία. Που ίσως συντηρείται  για να επαναφέρει διαρκώς το ερώτημα αν «μένουμε Ευρώπη». Αν τελειώσει επιτέλους η Πανεπιστημίου. Που ίσως μένει έτσι για να δείχνει ότι αυτός ο Δήμος απλά δεν μπορεί. Αν αποκτήσει η Αθήνα πραγματική Δημοτική Αστυνομία. Που ίσως δεν έχει για να διαιωνίζεται το μπάχαλο. Αν δοθούν σοβαρά κίνητρα για κατοικίες. Που ίσως δεν δίνονται γιατί δεν πιστεύουμε στην κοινωνία των πολιτών και τον σημαντικό ρόλο της στη λειτουργία της πόλης και γενικότερα στην υγεία της Δημοκρατίας. Το μόνο που δεν χρειάζεται είναι η μιζέρια. Ο θρήνος και ο οδυρμός για την εξέλιξη.

Η καθημερινή ζωή αλλάζει, όπως αλλάζουν η οικονομία, η τεχνολογία, οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, τα υλικά, τα καταναλωτικά προϊόντα, οι χρήσεις γης, οι μόδες, τα γούστα,  οι διατροφικές  συνήθειες, οι τρόποι διασκέδασης, το κλίμα, οι πολιτικές επιλογές, το σύνταγμα και οι νόμοι. Η κοινωνία εξελίσσεται, οι πολίτες και οι κυβερνήσεις αναζητούν νέους τρόπους βιώσιμης ανάπτυξης και βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου. Η ελεύθερη οικονομία και η φιλελεύθερη δημοκρατία των ανοικτών θεσμών επιτρέπουν σε όλα τα λουλούδια  ν’ ανθίσουν, πάντοτε στα πλαίσια  του σεβασμού των δικαιωμάτων και της καλής υγιεινής ζωής. Η ευζωία είναι ο στόχος. Και γι’ αυτό το κράτος πρέπει να είναι πάντοτε σε εγρήγορση ώστε να εγγυάται την ανθοφορία. Και αυτό επιτυγχάνεται μόνο με το δημοκρατικό διάλογο. Ας ανοίξει λοιπόν ένας ελεύθερος διάλογος με ευθύνη των ειδικών για τη νέα Αθήνα που θέλουμε και πώς θα την κατακτήσουμε. Ο θρήνος δεν μας ταιριάζει. Στην Ελλάδα ζούμε. Το γαλανό του ουρανού είναι και το χρώμα της ψυχής μας.