Bird watching στην Αθήνα: Ένα χόμπι για να κοιτάζουμε ψηλά

Bird watching στην Αθήνα. Μπορεί μια φυσιολατρική δραστηριότητα να παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον ακόμα και στην καρδιά αυτής της πόλης, σε σημεία που υπάρχει βλάστηση, όπως για παράδειγμα ο Λυκαβηττός; Κι όμως υπάρχουν σημεία στην Αθήνα που είναι γεμάτα φτερουγίσματα, πούπουλα και χαμηλές πτήσεις χαρίζοντας στον παρατηρητή στιγμές ηρεμίας και χαράς. Για αυτή τη ξεχωριστή δραστηριότητα, μιλά στην ATHENS VOICE η συντονίστρια επικοινωνίας και ενημέρωσης της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας κ. Ρούλα Τρίγκου, στρέφοντας με τον πιο ξεχωριστό τρόπο τη ματιά μας στον εναέριο χώρο των πουλιών.

Τι θα χρειαστεί κανείς για να κάνει ερασιτεχνικά bird watching;
Η παρατήρηση πουλιών είναι ένα χόμπι που απευθύνεται σε άτομα κάθε ηλικίας και μπορεί να γίνει παντού, όπως και τα ίδια τα πουλιά που είναι πανταχού παρόντα. Βασικά «εργαλεία» για κάθε παρατηρητή πουλιών είναι ένας οδηγός αναγνώρισης πουλιών (έντυπα ή ψηφιακά) και ένα ζευγάρι κιάλια. Επίσης, ένα μπλοκάκι και στυλό/μολύβι για να σημειώνει τις παρατηρήσεις του/της. Προαιρετικά, βοηθάει να έχουμε μαζί μας φωτογραφική μηχανή ή το κινητό μας ώστε να φωτογραφίσουμε κάποιο είδος πουλιού ή να ηχογραφήσουμε τη φωνή του ώστε να απευθυνθούμε μετά σε κάποιον ειδικό για την αναγνώρισή του π.χ. στην Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία. Κατά την παρατήρηση πουλιών χρειάζεται να είμαστε όσο πιο αθέατοι γίνεται οπότε όταν βγαίνουμε για βόλτα στη φύση προς αναζήτηση πουλιών δε φοράμε ρούχα με έντονα χρώματα ή υφάσματα που κάνουν θόρυβο, ενώ γενικότερα η παρουσία μας θα πρέπει να είναι όσο πιο διακριτική γίνεται.

Ποια ώρα της ημέρας ενδείκνυται για να ασχοληθεί κανείς με το bird watching;
Οι καλύτερες ώρες της ημέρας είναι νωρίς το πρωί που τα πουλιά έχουν πιο έντονη δραστηριότητα, αλλά και το σούρουπο πριν κουρνιάσουν. Τις μεσημεριανές ώρες η δραστηριότητα των πουλιών μειώνεται, ειδικά τις ζεστές ημέρες του καλοκαιριού. Ωστόσο, σε περιοχές όπως ο Εθνικός Κήπος που έχει πολλές «δροσερές» θέσεις ακόμα και μια μεσημεριανή βόλτα επιφυλάσσει φτερωτές εκπλήξεις. Βεβαίως να μην ξεχνάμε ότι καλό είναι να επιλέγουμε ημέρες με κατάλληλες καιρικές συνθήκες, χωρίς δυνατό άνεμο ή βροχή.

Ποια είδη πουλιών μπορεί κανείς να εντοπίσει στον Εθνικό Κήπο; Είναι διαφορετικά από αυτά που μπορεί ας πούμε να δει στον Λυκαβηττό;
Και στις δύο περιοχές έχουν καταγραφεί περισσότερα από 100 είδη πουλιών, τα περισσότερα από τα οποία είναι κοινά είδη, ενώ κατά τη μετανάστευση (άνοιξη/φθινόπωρο) έχουμε αρκετές ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις. Συχνοί κάτοικοι του Εθνικού Κήπου είναι Κοτσύφια, παπαδίτσες όπως ο Καλόγερος, η Γαλαζοπαπαδίτσα και ο Αιγίθαλος, Μαυροτσιροβάκοι, Κίσσες, Σπίνοι, Κοκκινολαίμηδες και άλλα μικροπούλια, φυλλοσκόποι, ο Γκιώνης, ενώ την προσοχή τραβούν οι Πράσινοι Παπαγάλοι και οι Μυοψιττακοί (οι επισκέπτες από τους τροπικούς που πλέον φωλιάζουν σε ελεύθερη κατάσταση στα πάρκα της πόλης). Ο Εθνικός Κήπος είναι μια περιοχή με πυκνή βλάστηση με αποτέλεσμα να φιλοξενεί είδη πουλιών που προτιμούν αυτά τα ενδιαιτήματα, ενώ ο Λυκαβηττός έχει πιο αραιή δασική βλάστηση με αποτέλεσμα να απαντούν εκεί είδη που προτιμούν τις ανοιχτές ή βραχώδεις περιοχές όπως το Βραχοκιρκίνεζο (το πιο κοινό γεράκι στις πόλεις) και η Βουνοσταχτάρα, αλλά και δασικά είδη πουλιών όπως ο Σπίνος.

Οι παρατηρητές της Αθήνας εκπλήσσονται συνήθως από τα ευρήματά τους; Προσθέτουν στις σημειώσεις τους συχνά νέα είδη πτηνών;
Συνέχεια βρίσκουμε εκπλήξεις, ιδιαίτερα κατά τη μετανάστευση που παρατηρούνται ασυνήθιστα είδη ή σε μη αναμενόμενο ενδιαίτημα. Σπάνιοι ή παραπλανημένοι επισκέπτες δίνουν κάθε χρόνο το παρών στους αστικούς βιότοπους της πόλης, όπως ο Κιτρινοφυλλοσκόπος που αν και σπάνιο είδος για τη χώρα μας φαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια έχει τακτική παρουσία στην Αθήνα και τις παρακείμενες περιοχές. Μέχρι σήμερα, στην Αθήνα (κέντρο) έχουν καταγραφεί περισσότερα από 150 είδη πουλιών και βέβαια η λίστα αυτή αυξάνεται συνεχώς!

Το bird watching είναι μια ενασχόληση που δημιουργεί μια αίσθηση ηρεμίας; Τι συναισθήματα δημιουργούνται στον παρατηρητή;
Η παρατήρηση πουλιών είναι ένα παράθυρο σε έναν ολόκληρο κόσμο. Τα πουλιά είναι εκπληκτικά πλάσματα και παρουσιάζουν μια μεγάλη ποικιλομορφία, τόσο στα χαρακτηριστικά όσο και στη συμπεριφορά τους. Παρατηρώντας τα πουλιά και προσπαθώντας να τα προσεγγίσεις γίνεσαι ένα με τη φύση, ηρεμείς και «χάνεσαι» σε έναν αλλιώτικο κόσμο ο οποίος βρίσκεται δίπλα μας αλλά για τους περισσότερους περνά απαρατήρητος. Τι θα ήταν οι πόλεις μας χωρίς τα κελαηδήματα των πουλιών; 

Ποια εποχή ενδείκνυται για bird watching στην Αθήνα;
Όλες οι εποχές του χρόνου είναι κατάλληλες για την παρατήρηση πουλιών. Ιδιαίτερα η άνοιξη, που τα πουλιά φωλιάζουν είναι εξαιρετική εποχή για παρατήρηση πουλιών, αλλά και ο χειμώνας ή το φθινόπωρο επιφυλάσσουν πολλές εκπλήξεις μιας και επισκέπτονται τους αστικούς βιότοπους είδη πουλιών από άλλες περιοχές, βρίσκοντας σε αυτούς ένα πιο ζεστό μέρος για να διαχειμάσουν.

 

[[{"fid":"973328","view_mode":"default","fields":{"format":"default","alignment":"","field_file_image_alt_text[und][0][value]":"Κίσσα","field_file_image_title_text[und][0][value]":"Κίσσα","field_text[und][0][value]":"Κίσσα © Χρήστος Σάλλας / Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία"},"type":"media","field_deltas":{"5":{"format":"default","alignment":"","field_file_image_alt_text[und][0][value]":"Κίσσα","field_file_image_title_text[und][0][value]":"Κίσσα","field_text[und][0][value]":"Κίσσα © Χρήστος Σάλλας / Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία"}},"link_text":null,"attributes":{"alt":"Κίσσα","title":"Κίσσα","class":"media-element file-default","data-delta":"5"}}]]

 

Υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο χόμπι;
Η παρατήρηση πουλιών είναι μία από τις πιο ραγδαία αναπτυσσόμενες φυσιολατρικές δραστηριότητες παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, ο αριθμός των παρατηρητών πουλιών αλλά και των ερασιτεχνών φωτογράφων άγριας φύσης αυξάνεται συνεχώς πράγμα που συντελεί στην «ανακάλυψη» νέων ειδών πουλιών για την ελληνική ορνιθοπανίδα.

Πόσοι ερασιτέχνες παρατηρητές υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου ανά τον κόσμο και πόσοι στην Ελλάδα;
Στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 16 εκατομμύρια κάνουν έστω και περιστασιακά παρατήρηση πουλιών. Στην Βρετανία οι παρατηρητές πουλιών ανέρχονται σε περισσότερο από τρία εκατομμύρια (η Βρετανική Ορνιθολογική Εταιρεία –RSPB- έχει πάνω από 1 εκ. μέλη), οπότε μιλάμε για δεκάδες εκατομμύρια παγκοσμίως. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι είναι λίγες χιλιάδες (μαζί με ερασιτέχνες φωτογράφους).