Πώς η τεχνολογία βελτιώνει τα δίκτυα ύδρευσης & αποχέτευσης της Αθήνας

Από την αρχαιότητα ακόμα, οι άνθρωποι συνήθιζαν να χτίζουν τα χωριά και τις πόλεις τους σε περιοχές που υπήρχε άφθονο τρεχούμενο νερό το οποίο χρησιμοποιούσαν για πόση, πότισμα αλλά και διάφορες εργασίες. Σήμερα, στις σύγχρονες πόλεις βασιζόμαστε στα συστήματα διανομής νερού για να έχουμε το απαραίτητο για τη διαβίωσή μας νερό στο σπίτι και στα δίκτυα αποχέτευσης για να απομακρύνονται τα λύματα. Τα συστήματα διανομής νερού περιλαμβάνουν, ουσιαστικά, δεξαμενές, σωλήνες, αντλίες και βαλβίδες που πρέπει να σχεδιαστούν και να βελτιστοποιηθούν ώστε να λειτουργούν επαρκώς, παρέχοντας τους απαιτούμενους όγκους νερού στους καταναλωτές. Βέβαια, αυτά τα συστήματα δεν αρκεί να διανέμουν αποτελεσματικά το νερό, πρέπει να είναι και αξιόπιστα, γι’ αυτό ομάδες μηχανικών επωμίζονται το σχεδιασμό, τη λειτουργία και τη σωστή συντήρηση.

Στην Αττική, το έργο αυτό έχει αναλάβει η εταιρεία ΕΥΔΑΠ (Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Πρωτευούσης), η μεγαλύτερη εταιρεία στην Ελλάδα που δραστηριοποιείται στην αγορά του νερού. Εξυπηρετεί περισσότερους από 4 εκατ. πελάτες στον τομέα της ύδρευσης και 3,5 εκατ. πελάτες στον τομέα της αποχέτευσης. Η ΕΥΔΑΠ αναλαμβάνει επίσης τη μελέτη, κατασκευή, εγκατάσταση, λειτουργία, εκμετάλλευση, διαχείριση, συντήρηση, επέκταση και ανανέωση συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης, καθώς και την άντληση, αφαλάτωση, επεξεργασία, αποθήκευση, μεταφορά και διανομή πάσης φύσεως υδάτων. Παράλληλα πραγματοποιεί έργα και διαδικασίες συλλογής, μεταφοράς, αποθήκευσης, επεξεργασίας, καθώς και διαχείριση και διάθεση των προϊόντων της επεξεργασίας των λυμάτων.

Η τεχνολογία στα δίκτυα ύδρευσης

Η Αθήνα είναι από τις πιο πυκνοκατοικημένες πόλεις της Ελλάδας και οι ανάγκες των κατοίκων διαρκώς αυξάνονται. Είναι μόνο αναμενόμενο, η ΕΥΔΑΠ να αξιοποιήσει τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες για να εξελίξει και να διαχειριστεί σωστά τις λειτουργίες των δικτύων της. Δεδομένου ότι η Αττική χαρακτηρίζεται από έντονο εδαφικό ανάγλυφο, η ΕΥΔΑΠ παρέχει νερό σε περιοχές με υψόμετρο εδάφους από 0 έως και 600 μέτρα από το επίπεδο της θάλασσας. Επομένως, για να ελέγχεται καλύτερα η πίεση των αγωγών, δημιουργήθηκαν ζώνες πίεσης, δηλαδή εδαφικές περιοχές ανά 30 έως 40 μέτρα υψομετρικής διαφοράς, οι οποίες έχουν συγκεκριμένη πίεση. Το εύρος πιέσεων εντός των υδραυλικών ζωνών κυμαίνεται από 2 έως 12 atm με τη συντριπτική πλειοψηφία να κυμαίνεται στις 4-6 atm. Το δίκτυο ύδρευσης παρακολουθείται σε 24ωρη βάση από σύστημα τηλελέγχου – τηλεχειρισμού (SCADA) και από το 2020 προστέθηκαν 175 παροχόμετρα σε τροφοδοτικούς αγωγούς του δικτύου, 1.450 σταθμοί τηλεμετρίας και 110 σταθμοί SCADA ώστε να εξασφαλίζεται η καλύτερη διαχείριση του δικτύου.

Μέσω αυτών θα συλλέγονται αναλυτικά στοιχεία για την κατάσταση κάθε ειδικής παροχής με τηλε-προγραμματιζόμενο ρυθμό συλλογής και αποστολής των δεδομένων σε κεντρική υποδομή και θα χορηγούνται πληροφορίες καταναλώσεων και παροχών αναλυτικά και διαγραμματικά στους ειδικούς πελάτες διαδικτυακά. Το επενδυτικό πρόγραμμα της ΕΥΔΑΠ περιλαμβάνει την τοποθέτηση επιπλέον 300.000 νέων οικιακών υδρομετρητών προς αντικατάσταση υφιστάμενων παλαιότερης τεχνολογίας σε διάφορες περιοχές, με σκοπό τη μετάβαση στο έξυπνο δίκτυο (smartwaternetwork) και στις σύγχρονες τεχνολογίες. Ο ετήσιος ρυθμός αντικατάστασης του υφιστάμενου δικτύου ύδρευσης από την ΕΥΔΑΠ  γινόταν με ρυθμό 0,5%. Ωστόσο, με τα νέα έργα που πραγματοποιούνται τριπλασιάζεται ο ρυθμός αντικατάστασης δικτύου στο 1,5% με στόχο το 2%. 

Έλεγχος και συντήρηση δικτύου αποχέτευσης  

Απαραίτητο για τη ζωή, το καθαρό νερό είναι ένας από τους σημαντικότερους φυσικούς πόρους στον πλανήτη. Τα λύματα, τα οποία είναι βασικά χρησιμοποιημένο νερό, είναι επίσης πολύτιμος πόρος, ειδικά με τις επαναλαμβανόμενες ξηρασίες και την έλλειψη νερού σε πολλές περιοχές του κόσμου. Ωστόσο, τα λύματα περιέχουν πολλές επιβλαβείς ουσίες και δεν μπορούν να απελευθερωθούν ξανά στο περιβάλλον μέχρι να επεξεργαστούν κατάλληλα. Έτσι, η σημασία της επεξεργασίας των λυμάτων είναι διπλή: να αποκατασταθεί η παροχή νερού και να προστατευθεί ο πλανήτης από τις τοξίνες.

Η Βιώσιμη Ανάπτυξη της Αττικής είναι σταθερά συνδεδεμένη με την υπεύθυνη και αποτελεσματική διαχείριση των λυμάτων. Η ΕΥΔΑΠ μεριμνά για τη συλλογή και επεξεργασία των λυμάτων στοχεύοντας στην προστασία των φυσικών πόρων, τη χρήση σύγχρονων μεθόδων κυκλικής οικονομίας και τη συνεχή αναβάθμιση της ποιοτικής ζωής των πολιτών, με ένα υπόγειο δίκτυο που εκτείνεται από τον Άγιο Στέφανο μέχρι τη Σαλαμίνα και από τη Βάρκιζα μέχρι τη Μάνδρα. Η επεξεργασία των λυμάτων των περιοχών αρμοδιότητας ΕΥΔΑΠ που σήμερα διαθέτουν δίκτυο αποχέτευσης, γίνεται στα τρία Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) στην Μεταμόρφωση Αττικής (ΚΕΛΜ), στη νήσο Ψυττάλεια (ΚΕΛΨ) και στο Θριάσιο Πεδίο (ΚΕΛΘ).

Η ΕΥΔΑΠ χρησιμοποιεί Κινητές Μονάδες Τηλεοπτικού Ελέγχου υψηλής τεχνολογίας προκειμένου να ελέγχει και να εντοπίζει τις βλάβες και βυτιοφόρα οχήματα υψηλής πίεσης σε περίπτωση που υπάρχει ανάγκη απόφραξης ή καθαρισμού αγωγών. Παράλληλα, η NoDigTechnology μέσω Οχημάτων Τηλεοπτικής Επιθεώρησης εξοπλισμένων με ρομποτικά μηχανήματα διευκολύνει τις επισκευές χωρίς να δημιουργεί προβλήματα στην περιοχή αφού δεν υπάρχει η ανάγκη εκσκαφής. Η αποκατάσταση και ανακατασκευή τμημάτων των αγωγών και η συντήρηση του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού των αντλιοστασίων αποτελεί καθημερινή προτεραιότητα στη λειτουργία της ΕΥΔΑΠ. Τέλος, χρησιμοποιούνται εκτεταμένα σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα:

• Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Στόλου Οχημάτων Συνεργείων Άμεσης Επέμβασης Βλαβών (e-TRACK).

•Εισαγωγή και επεξεργασία δεδομένων που προκύπτουν από τις επεμβάσεις των συνεργείων στην εφαρμογή Portal Αποχέτευσης.

• Πιλοτική Εφαρμογή on line Ενημέρωσης της εφαρμογής Βλαβών του Portal Αποχέτευσης από στοιχεία πεδίου.

• Αμφίδρομη Διασύνδεση Συστημάτων e-TRACK και Portal Αποχέτευσης για άμεση προώθηση σημάτων στα οχήματα όλων των Τομέων.

• Εισαγωγή, επεξεργασία και ανάλυση χωρικών δεδομένων δικτύου σε GIS περιβάλλον.

• Σύνταξη και μελέτη στατιστικών αναλύσεων με βάση τα προαναφερθέντα στοιχεία και τα δεδομένα του Κέντρου Παραπόνων 1022 στην εφαρμογή Portal Αποχέτευσης.

• Παρακολούθηση της λειτουργίας αντλιοστασίων με συστήματα Τηλεχειρισμού – Τηλεμετρίας (SCADA). Πρόκειται για σύστημα το οποίο παρακολουθεί, ελέγχει και εξασφαλίζει την αυτοματοποιημένη λειτουργία των αντλιοστασίων μέσω στάθμης λυμάτων.