Comicdom: Ανταπόκριση από το Φεστιβάλ Κόμικ της Αθήνας

Ο Σεπτέμβρης έχει μια γεύση πικρή και ανυπόφορη για πολλούς, μια «γεύση Δευτέρας». Είναι ο μήνας που ξεκινάει όχι ακριβώς την πρώτη του μέρα, αλλά όταν θα εισπνεύσεις τα καυσαέρια στο λιμάνι που θα αποβιβαστείς επιστρέφοντας από τις διακοπές, όταν θα καθαρίσεις το μπουκάλι του αντηλιακού από τα υπολείμματα κόκκων άμμου, πριν το βάλεις στο ντουλάπι του μπάνιου για το επόμενο καλοκαίρι και όταν θα αρχίσει να ξεθωριάζει το μαύρισμά σου.

Ευτυχώς αυτόν τον μετα-κόβιντ Σεπτέμβρη, σε μια Αθήνα που ψάχνει να βρει τον παλμό της, πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις που βοήθησαν αρκετούς από ‘μας να ξεφύγουμε από την «τα κεφάλια μέσα» θεώρηση των πραγμάτων. Αφορμή ολιγοήμερης συνάντησης στάθηκε και φέτος το φεστιβάλ Comicdom που γιόρτασε τα δεκαπέντε χρόνια παρουσίας του στα πολιτιστικά πράγματα της πόλης μετά από απουσία ενός έτους - απόρροια της συνθήκης της πανδημίας. Για να είμαι ειλικρινής δεν είχα συνειδητοποιήσει το πόσο αναγκαία είναι η αλληλεπίδραση σε φυσικό χώρο -στα πλαίσια ενός φεστιβάλ π.χ.- ανθρώπων με κοινά γούστα, αισθητικές αφετηρίες και χόμπι. Το κατάλαβα τις προάλλες, όταν ακολούθησα έναν φίλο στο κέντρο της πόλης για ένα ρεπορτάζ που έκανε: μπαίνοντας σε ένα δισκάδικο, ο ιδιοκτήτης μας είπε πως μετακομίζουν σε μεγαλύτερο χώρο. Εμείς σοκαριστήκαμε. Μεγαλύτερος χώρος; Μα γιατί; Το ίντερνετ διαλύει τα φυσικά καταστήματα. Ο δισκοπώλης ήταν απόλυτος: «αυτοί που συλλέγουν δίσκους έχουν ανάγκη την επαφή και την αλληλεπίδραση που η αγορά του ίντερνετ δεν τους παρέχει». Έτσι συμβαίνει και σε όλα τα πράγματα, που οι άνθρωποι που τα αγαπούν, έχουν τα χαρακτηριστικά κοινότητας. Έτσι συμβαίνει και με τα κόμικς.

Για ένα ολόκληρο τριήμερο η κομικσόφιλη αλτερνατίβα (και όχι μόνο) της πόλης, άνθρωποι ετερόκλητοι με ξεθωριασμένα μαυρίσματα και κοινή αγάπη για την ένατη τέχνη παρέλασαν από τους χώρους της πλατείας Κλαυθμώνος και της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. To artist alley και τα περίπτερα των εκδοτικών μεταφέρθηκαν φέτος στην πλατεία Κλαυθμώνος, προς αποφυγή του συγχρωτισμού, καθώς στις ώρες αιχμής η ατμόσφαιρα ήταν αποπνικτική στα προηγούμενα φεστιβάλ. Αυτό φυσικά και δεν πτόησε τους φαν. Το κλίμα, η ατμόσφαιρα της διοργάνωσης, ήταν όλα φανταστικά. Συναντήσεις με φίλους και γνωστούς, που μόνο στα πλαίσια των φεστιβάλ συναντιέσαι, γέλια, πλάκες, κοινή αγωνία για το τί θα πρωτοαγοράσεις και φέτος.

«Είδες την νέα έκδοση της Fantagraphics με έγχρωμα κόμικς του Breccia;», «Το δεύτερο Τσοντοκόμικ το πήρες;», «Πώς το λένε εκείνο το ταλαντούχο παιδί που κάνει αυτά τα φανταστικά queer comics; Steve Stivaktis νομίζω;». Έπειτα τρέξιμο να προλάβουμε τις ομιλίες στην ελληνοαμερικανική: Να παρακολουθήσεις αυτήν για την πολιτική γελοιογραφία ή εκείνη για το επαναλανσάρισμα ηρώων που «σκοτώνει» τα κόμικς; Αυτά είναι διλήμματα ζωής. Επιστροφή στην Κλαυθμώνος, με την ψυχή στο στόμα, για να προλάβουμε δυο-τρεις κομίστες να μας υπογράψουν τα αντίτυπα που έχουμε κουβαλήσει από το σπίτι. Ξανά στην Ελληνοαμερικανική για να δούμε καλύτερα την έκθεση του Βασίλη Λώλου, τιμώμενου καλλιτέχνη του φετινού Comicdom και ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες με μεγάλη καριέρα στις ΗΠΑ και βραβεία Eisner και Harvey (τα όσκαρ των κόμικς) στο ενεργητικό του.

Το βράδια ξαποσταίνουμε για μπίρες σε κάποιο μπαρ του κέντρου ή των Εξαρχείων. Και πάλι συζητήσεις: για κομίστες, για κόμικς, για νέες εκδόσεις. Είναι τόσο μεγάλη η εγχώρια σκηνή και η διεθνής παραγωγή, που πραγματικά είναι αδύνατον να τα προλάβεις όλα. Ξαποσταίνουμε προσπαθώντας να αποβάλλουμε τη βουή του φεστιβάλ και με μυαλό που να μην κινείται στους ρυθμούς της synth pop από τα 80s που έπαιζε όλη μέρα στην Κλαυθμώνος να αφομοιώσουμε τι είδαμε στις φοβερές εκθέσεις. Η έκθεση για τα 100 χρόνια των Τσέχικων κόμικς μας ενθουσίασε. 30 μοναδικά πάνελ που σε ταξιδεύουν στην εξέλιξη του τσέχικου κόμικς από την απαρχή της ίδρυσης της Τσεχοσλοβακίας, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα χρόνια του Κομμουνισμού και την Άνοιξη της Πράγας μέχρι το σήμερα. Μια αναδρομή σε μια σπουδαία ευρωπαϊκή σχολή κόμικς που μας είναι σχεδόν άγνωστη. Στα highlights της εν λόγω έκθεσης, τα έργα καλλιτεχνών όπως ο «βασιλιάς των τσέχικων κόμικς» Kaja Saudek, ο σημαντικός Jaroslav Weigel και φυσικά ο ρομαντικός και ιδιοφυής Jaroslav Foglar που με τα σχέδιά του υμνούσε τα ρομαντικά σημεία της Πράγας και ακροβατούσε μεταξύ μοναξιάς και εξύμνησης της στενής φιλίας μεταξύ νεαρών ανδρικών χαρακτήρων. Τέλος η πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση για τη διαδρομή και διαμόρφωση της ποπ κουλτούρας από ένα από τα πλέον επιτυχημένα κόμικ στριπ όλων των εποχών: τα Στρουμφ. Παράλληλα η εν λόγω έκθεση, φέρνοντάς μας σε επαφή με τους 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης που έχουν θέσει τα Ηνωμένα Έθνη, μας καλεί να δούμε τα Στρουμφ ως πρεσβευτές για τον καθαρισμό των ωκεανών.

Το τριήμερο περνάει αστραπή και το βράδυ της Κυριακής βρίσκει όλους τους συμμετέχοντες να προσπαθούν να τακτοποιήσουν ψυχαναγκαστικά στις βιβλιοθήκες τους τα νέα αποκτήματα: κατά είδος και φορμάτ εκτύπωσης. Αυτά είναι τα φεστιβάλ, μας είχαν λείψει και τα είχαμε ανάγκη. Τόσοι μυημένοι στις πολύχρωμες σελίδες, τις ίδιες μέρες, στο ίδιο μέρος, αλλά και τόσοι αμύητοι. Γιατί μπορεί τα κόμικς να έχουν κατακλύσει ολοκληρωτικά την ποπ κουλτούρα, αλλά το ευρύ κοινό δεν τα διαβάζει. Τα φεστιβάλ όμως είναι εδώ για να κάνουν τις συστάσεις, για να διεκδικήσουν τον απαραίτητο χώρο σε αυτό που αποκαλούμε ένατη τέχνη και για να γεμίσουν κουτάκια μπύρας την Κλαυθμώνος. Στα επόμενα!