20 στιγμιότυπα από την Ομόνοια των 90s

Ομόνοια. Η αληθινή καρδιά της Αθήνας. Ένας melting pot, σημείο συνάντησης και αντιθέσεων, η πλατεία που όλοι διασχίζουμε σε καθημερινή βάση. Δεν σημαίνει όμως ότι την γνωρίζουμε. Αυτή είναι η Ομόνοια, την διασχίζεις και την προσπερνάς και σπανίως κοντοστέκεσαι για να την γνωρίσεις καλύτερα. Ακόμα και σήμερα, με τα νέα και hip ξενοδοχεία της να ανοίγουν ξανά και τις νέον ταμπέλες να τρεμοπαίζουν, σου φαντάζει σκοτεινή, απόμακρη αλλά την ίδια στιγμή σαγηνευτική.

Στα μάτια ενός μαθητή στις αρχές και στα μέσα της δεκαετίας του ’90, οι πρώτες μας σαββατιάτικες αποδράσεις στην Ομόνοια (τα κομπιουτεράδικα της Στουρνάρη και η πλατεία Κάνιγγος με τα ουφάδικα και τα φροντιστήρια ήταν ένα ξεχωριστό κεφάλαιο) φάνταζαν σαν ένα coming of age ταξίδι στην ενηλικίωση και την περιπέτεια.

Κάνουμε ένα φλας μπακ με 20 στιγμιότυπα από εκείνη την εποχή και είμαστε σίγουροι ότι φέρνουν και σε εσάς δυνατές μνήμες. Εσείς τι έχετε να θυμηθείτε από την Ομόνοια της δεκαετίας του 1990;

Το σιντριβάνι και ο Δρομέας
Ταλαιπωρημένη πλατεία για δεκαετίες, με σχέδια και έργα που έμειναν στη μέση ή δεν ξεκινούσαν καν, με χαρά είδαμε να επιστρέφει το σιντριβάνι που μας είχε λείψει τόσο. Το σιντριβάνι, η πιο χαρακτηριστική εικόνα της Ομόνοιας, μαζί με το αμφιλεγόμενο γλυπτό του Βαρώτσου, ο υπέροχος Δρομέας, που έπρεπε να απομακρυνθεί από την πλατεία –λόγω εργασιών για το μετρό- για να καταλάβουμε την αξία του, είναι οι δύο εικόνες που έχουν κρατήσει οι περισσότεροι για την Ομόνοια. Αν την διασχίσεις από κοντά, θα ανακαλύψεις και άλλα πράγματα.

Η Ομόνοια της γεύσης
Πάνω στην Ομόνοια, σε δρομάκια και στοές γύρω της, πάντοτε υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν και να αντιστέκονται στο χρόνο μαγαζιά που κρατάνε ζωντανή την γευστική παράδοση της πόλης. Για σουβλάκι στον Λευτέρη τον Πολίτη, για φρέσκο γιαούρτι με μέλι και καρύδια στην «Στάνη», λουκουμάδες στου Κτιστάκη και ουζάκι στο μικρό καφενείο του Χάρη στη στοά Λυκούργου.

Μικροπωλητές και λούστροι
Ανέβαινες τις κυλιόμενες σκάλες από την ηλεκτρικό και πάντα θα αντίκριζες λούστρους με τα κασελάκια τους να γυαλίζουν τα παπούτσια των περαστικών της. Κουλουρτζήδες, καστανάδες, σαλεπιτζήδες, λαχειοπώληδες, μαριονετίστες και μπαλονάδες, κάποιους που πούλαγαν αυτά τα περίεργα gadgets της εποχής (όπως αυτό το πλαστικό παιχνίδι που έβαζες νερό, φυσούσες και ακουγόταν σαν…  κελάηδισμα πουλιών). Πολλούς από αυτούς τους βλέπεις και σήμερα

Παπατζήδες
«Εδώ παπάς, εκεί παπάς, πού είναι ο παπάς;» Μέχρι πριν λίγα χρόνια έβρισκες κάποιον παπατζή γύρω από την Ομόνοια, κυρίως στη γωνίες της Αγίου Κωνσταντίνου και της Παναγή Τσαλδάρη. Εξωτικό είδος που εξαφανίστηκε, ειδικά από την εποχή που ήρθαν τα «φρουτάκια», οι παπατζήδες έδιναν άλλο «χρώμα» στην πόλη με τα κόλπα και τα παιχνίδια με την τράπουλα, μαζί με τους δικούς τους τσιλιαδόρους και αβανταδόρους. Όλο και κάποιος πορτοφολάς θα παραμόνευε εκεί γύρω.

«Μαϊμού» αρώματα, γυαλιά ηλίου και ρολόγια
Στην Ομόνοια τριγυρνούσαν –και τριγυρνάνε ακόμα- κάθε λογής άνθρωποι της πιάτσας και hustlers που προσπαθούσαν να κάνουν το κομμάτι τους και να πουλήσουν «μαϊμού» αρώματα (όλοι οι 15χρονοι της εποχής έχουν γυρίσει στο σπίτι με αρωματισμένο νεράκι από την Ομόνοια ή το Μοναστηράκι), γυαλιά ηλίου γνωστής μάρκας και ρολόγια. Τις επόμενες δεκαετίες προστέθηκαν και τα πρώτα κινητά τηλέφωνα.

Ταξί
Η ουρά των ταξί ξεκινούσε πολλές φορές –ειδικά τα Παρασκευοσάββατα- έξω από το Rex και έφτανε μέχρι την Ομόνοια. Έπρεπε να είχες τεράστια υπομονή μέχρι να έρθει η σειρά σου (αν κάποιος δεν στην «έτρωγε») και όχι μόνο αυτό, έπρεπε να «βολεύει» και τον ταξιτζή η διαδρομή. «Να πάω την κοπελιά στην Κηφισιά και μετά να κατέβουμε από Εθνική για Χαϊδάρι; Μία μικρή παράκαμψη».

Ο Μίμης – Η Πηγή των Γυαλιών
Λίγα βήματα από την πλατεία Ομονοίας, στη γωνία Γλάδστωνος και Κάνιγγος (τώρα στην Γλάδστωνος 2), βρίσκεται από το 1962 ο Μίμης με τα κοκκάλινα γυαλιά ηλίου και τις απίθανες τιμές του. Όλοι είχαμε αγοράσει από ένα ζευγάρι.

Wendy’s και McDonald’s
Στα μέσα της δεκαετίας του ’90 κυριαρχούσαν οι δύο μεγάλες αλυσίδες fast food με υποκαταστήματα στην Ομόνοια, με τον τρίτο παίκτη, τα Goody’s, να βρίσκονται λίγο πιο πέρα στο Πολυτεχνείο και στην πλατεία Κάνιγγος και εξυπηρετούσαν τους φοιτητές και τα παιδιά των φροντιστηρίων. Σήμερα, σημάδια των καιρών και της κατάστασης της περιοχής, καμία μεγάλη αλυσίδα δεν βρίσκεται στην Ομόνοια και όλοι έχουν μεταφερθεί πιο ψηλά, στο Σύνταγμα. Βοήθησε και ο κεντρικός σταθμός του μετρό. 

Πανηγυρισμοί ομάδων
Η Ομόνοια γινόταν ο τόπος πανηγυρισμών μετά από κάθε μεγάλη νίκη της Εθνικής Ελλάδας («κάηκε» το 1993 στο 1-0 με τη Ρωσία και την πρόκριση  στο Μουντιάλ των Ηνωμένων Πολιτειών), του ευρωπαϊκού Παναθηναϊκού και της ΑΕΚ. Οι φίλοι του Ολυμπιακού πανηγύριζαν στο Φάληρο.

Σταθμός Ηλεκτρικού Ομόνοιας
Πριν τα εγκαίνια του Μετρό το 2000 και του σταθμού Συντάγματος, ο υπόγειος ηλεκτρικός σιδηρόδρομος εξυπηρετούσε και συνεχίζει να εξυπηρετεί μέχρι και σήμερα χιλιάδες επιβάτες σε καθημερινή βάση. Λίγο πιο «ταλαιπωρημένος» και βρώμικος, με συχνές καθυστερήσεις και τα κιτρινωπά πλακάκια του να σε απωθούν, η Ομόνοια ήταν η πιο κεντρική και πολύβουη γραμμή της πόλης. Όλοι από εκεί έβγαιναν και έμπαιναν, για Πειραιά ή για Κηφισιά.

Περιοδικά και εφημερίδες
Αν έβγαινες γύρω από την Ομόνοια την Παρασκευή ή κυρίως το Σάββατο βράδυ και πριν πάρεις το ταξί για το σπίτι, αγόραζες την αυριανή εφημερίδα που μόλις είχε φρεσκοτυπωθεί. Μία μικρή ιεροτελεστία μετά τα μεσάνυχτα. 



Εκλογές και πανηγυρισμοί κομμάτων
Κανείς δεν ξεχνάει τις μεγάλες προεκλογικές συγκεντρώσεις του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και του ΚΚΕ, τη δεκαετία του 1990, τα κορναρίσματα, τις σημαίες και τους πανηγυρισμούς των νικητών στην Ομόνοια. Εικόνες που δύσκολα θα ξαναδούμε.

Προεκλογική συγκέντρωση Βασίλη Λεβέντη
Αρχές της δεκαετίας του 1990, πριν το internet και τα social media, χιλιάδες σχολιαρόπαιδα είχαμε κατέβει αυθόρμητα από κάθε γειτονιά της Αθήνας στην οδό Χαλκοκονδύλη και την ιστορική πρώτη προεκλογική συγκέντρωση του Βασίλη Λεβέντη της Ένωσης Κεντρώων. Πώς συνέβη αυτό; Ακόμα να το εξηγήσω.

Μινιόν
Στις 19 Δεκεμβρίου 1980 το αγαπημένο πολυκατάστημα της Αθήνας καταστράφηκε μετά από ανεξιχνίαστο μέχρι σήμερα εμπρησμό. Την ίδια περίοδο και άλλα πολυκαταστήματα Ελλήνων επιχειρηματιών (Κατράντζος, Δραγώνας, Κλαουδάτος) κάηκαν κάτω από περίεργες συνθήκες. Όπως φαίνεται, κάποιοι ήθελαν να αλλάξει ο χάρτης της αγοράς. Το Μινιόν λειτούργησε ξανά μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1990, προσφέροντας αξέχαστες στιγμές σε γονείς και παιδιά. Ήταν το πρώτο πολυκατάστημα της Αθήνας με κυλιόμενες σκάλες, με τον 7ο και 8ο όροφο αφιερωμένους στα παιδιά (παιχνίδια, πισίνα με μπαλάκια, αναψυκτήριο, ηλεκτρονικά παιχνίδια, εκδηλώσεις).

Μαγαζιά με σπαθιά και ρουλέτες
Γύρω από την Ομόνοια υπήρχαν κάποια μαγαζιά (κάποια στέκουν μέχρι σήμερα) που πούλαγαν απομιμήσεις όπλων, αεροβόλα, μαχαίρια, σπαθιά σαμουράι, μέχρι είδη καπνού, χαρτιά, ρουλέτες, σημαίες, περικεφαλαίες, όλα στον ίδιο χώρο. Κοίταζα τη βιτρίνα με τους φίλους μου αλλά ποτέ δεν είχαμε μπει μέσα.  

Εμπορικές στοές της Ομόνοιας
Οι εμπορικές στοές τη δεκαετία του 1990 συνέχιζαν να είναι μικροί ζωντανοί οργανισμοί και κοινότητες, αλλά με τον ερχομό του 2000 άρχισε η σταδιακή παρακμή τους. Απομεινάρια ενός «ένδοξου» παρελθόντος, κάποια εποχή έσφυζαν από ζωή με μικρά μαγαζιά με ρούχα, γραμματόσημα και γκραβούρες, καφενεία, γραφεία συνδικάτων, αδελφοτήτων, πολιτιστικών συλλόγων και σωματείων. Γνωστές στοές: Ειρηνοδικείου, Ομόνοιας, Λυκούργου, Τρικούπη (Πιγκουίνου), Φέξη. Μπορείτε να τις επισκεφτείτε και σήμερα αλλά η εικόνα τους ίσως σας στεναχωρήσει.

Δισκοπωλεία
Metropolis, Rock City στη Σωκράτους, Το Δισκάδικο της Αθηνάς, το ιστορικό δισκάδικο Τζίνα με τις πρώτες κυκλοφορίες των Active Member (με μεγάλη ιστορία και στο λαϊκό τραγούδι), το βραχύβιο Virgin Megastore στη Σταδίου, όλα τους γύρω από την Ομόνοια, μαζί με άλλες παλαιότερες «τρύπες» σε στοές για να καλύψουν τις μουσικές μας ανάγκες. Όταν το CD ήταν βασιλιάς από τα τέλη των 90s και μετά.

Κασσετεμπορική
Ουρές ατελείωτες στο μικρό μαγαζάκι στη στοά Φιξ στην Ομόνοια για να αγοράσεις άγραφες κασέτες (πάντα 90αρες) και αργότερα κούτες με άδεια CD και DVD. Έπαιρνες μάλιστα και αριθμό για να μην χάσεις τη σειρά σου, λες και πήγαινες σε δημόσιο υπηρεσία. Αν και μικρότερο τώρα, είναι ακόμα ανοιχτό.

Το περίπτερο δίπλα στα Everest
Κλασικό σημείο συνάντησης, ενώ για κάποια εποχή αυτό μεταφέρθηκε έξω από το δισκοπωλείο Metropolis στην Πανεπιστημίου (οι ακόμα παλαιότεροι περίμεναν έξω από το φαρμακείο του Μπακάκου). Δεν θυμάμαι γιατί, ίσως είχε γίνει πολύ «σκοτεινή» η Ομόνοια κάποια εποχή. Μέχρι να έρθει το ραντεβού σου, έψαχνες για το τελευταίο τεύχος του Pixel ή του USER.

Κινηματογράφοι σεξ και πορνοπεριοδικά
Δεν τους είχα επισκεφτεί ποτέ και έτσι δεν έχω να μοιραστώ κάποια βιώματα. Πέρναγες από έξω όμως και το μάτι πάντα έπεφτε στις αφίσες και στις φωτογραφίες, ενώ έβλεπες κάποιους μεσήλικες και ηλικιωμένους να μπαίνουν μέσα με κατεβασμένο καπέλο και γιακά όρθιο για να μην τους αναγνωρίσει κάποιος. Τα μισά περίπτερα της Ομόνοιας πουλούσαν πορνοπεριοδικά και περιοδικά με αγγελίες γνωριμιών, εποχή που internet είχε μόλις το 1% του πληθυσμού της Ελλάδας. Καλώς ήρθατε στο ελληνικό Deuce!