Desired Landscapes: Ένα ταξιδιωτικό περιοδικό από την Αθήνα

Την γραφίστρια-εκπαιδευτικό Νατάσσα Παππά την γνώρισα πριν κάποια χρόνια μέσα από τις πρώτες της περιηγήσεις στις εμπορικές στοές του κέντρου της Αθήνας. Το βιβλίο της «Εντός Στοάς – Αθηναϊκά Περάσματα», μία αυτοέκδοση του 2015, είναι το αποτέλεσμα αυτών των περιπάτων στους αστικούς λαβύρινθους της πόλης και μία από τις μοναδικές προσπάθειες χαρτογράφησης των εξόδων των στοών που βρίσκονται στο εμπορικό τρίγωνο. Ένα πραγματικά ιδιαίτερο ευρετήριο / εγχειρίδιο πόλης, μέσα από minimal design –με έπαινο στα βραβεία ΕΒΓΕ- και πολύ στοχευμένες πληροφορίες για τον επόμενο περίπατο που θα οργανώσεις.

Το Desired Landscapes («Επιθυμητά Τοπία» αν προσπαθήσουμε να το μεταφράσουμε στα ελληνικά) είναι το άλλο «παιδί» της Νατάσσας Παππά, ένα ανεξάρτητο αγγλόφωνο περιοδικό τσέπης που δεν περιορίζεται μόνο στην Αθήνα αλλά ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο. Αυτές τις ημέρες κυκλοφορεί το τέταρτο τεύχος, κομμάτι ενός παγκοσμίου κύματος νέων ανεξάρτητων περιοδικών και εκδόσεων και άλλη μία απόδειξη πως το χαρτί δεν πεθαίνει.

Η Νατάσσα Παππά μίλησε στην ATHENS VOICE για το νέο τεύχος του Desired Landscapes, τα ταξίδια και το design την εποχή της πανδημίας.
 

Πώς γεννήθηκε το περιοδικό Desired Landscapes;

Από μικρή κράταγα ημερολόγια, λίστες και χάρτες από τις βόλτες και τα ταξίδια μου. Νομίζω οι περισσότεροι το κάνουμε, όχι; Όταν μπήκα στον χώρο της γραφιστικής άρχισα να συνειδητοποιώ πώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει πραγματικό προϊόν, και κάπου εκεί άρχισα να ψάχνω αντίστοιχες εκδόσεις και αντικείμενα. Στην Αθήνα αυτό δεν ήταν και πολύ εύκολο, οπότε θα μπορούσε να με χαρακτηρίσει κανείς ως design tourist. Ταξίδευα για να ανακαλύπτω νέες πόλεις μέσα από το design και κάθε φορά επέστρεφα με ακόμα περισσότερα βιβλία και περιοδικά.

Ως graphic designer είχα έντονη περιέργεια για το πώς μπορεί να καταγραφεί η εμπειρία της πόλης και τι θα πρόσθετε αυτό ως πληροφορία. Έτσι στο μεταπτυχιακό ο καθηγητής μου με παρότρυνε να ξεκινήσω να γράφω για αυτές τις σκέψεις. Το Desired Landscapes λοιπόν, είναι το μέσο για ακριβώς αυτό. Συγκεντρώνει όλα αυτά που ανακαλύπτω σε τέτοια ταξίδια, γραμμένα από τους ανθρώπους που ασχολούνται με την έννοια της πόλης. Κάποιους τους γνώρισα σ’ αυτά τα ταξίδια, κάποιοι με κάλεσαν για να καταγράψω την πόλη τους, ενώ άλλους τους γνώρισα στην Αθήνα μας μέσα από τις περιηγήσεις που τρέχω.

Σε ποιους απευθύνεται το Desired Landscapes και γιατί προτίμησες το έντυπο από ένα digital περιοδικό;

Είναι κάπως αστείο, γιατί αν μου έκανες την ίδια ερώτηση πριν το lockdown μπορεί και να μη σε έπειθα. Έντυπο αντί για ψηφιακό, για να εξασφαλίζει την εμπειρία του offline χρόνου σε μια εποχή υπερπληροφόρησης, και ταυτόχρονα για να προσφέρει την εμπειρία του απτού αντικειμένου που θα κρατηθεί μέσα στη βιβλιοθήκη. Το φορμάτ είναι pocket-sized ώστε να βρίσκεται πάντα στο packing list ενός μινιμαλιστή ταξιδιώτη που πακετάρει μόνο τα απαραίτητα, και τα κείμενα είναι κυρίως μακροσκελή, για να διαβάζονται σε αργούς ρυθμούς.

Απευθύνεται σε όποιον αγαπάει τις πόλεις και θέλει να ταξιδέψει μέσα από το πρίσμα της εικόνας τους. Μπορεί να γνωρίσει για παράδειγμα τον χαρακτήρα της Νέας Υόρκης μέσα από την ανάλυση του εμβληματικού I ♥ NY του Milton Glazer. Ή να κάνει ένα ταξίδι στον χρόνο βλέποντας πώς εξελίχθηκε το αγαπημένο κίτρινο αθηναϊκό περίπτερο (τεύχος 04). Και όταν τελικά θα ταξιδέψει σε εκείνη την πόλη, να έχει μια παραπάνω πληροφορία που θα είναι ίσως και το «σημείο εισόδου» του ταξιδιού του.
 

Μόλις κυκλοφόρησε το τέταρτο τεύχος. Τι διαβάζουμε σε αυτό το τεύχος; Δύσκολη «αποστολή» να το ολοκληρώσετε εν μέσω πανδημίας και καραντίνας;

Το τεύχος που μόλις βγήκε γράφτηκε στην πρώτη καραντίνα. Πριν καταλάβω καλά-καλά τι συμβαίνει, προσπάθησα να δω την καραντίνα σα μια ευκαιρία να συνεργαστώ με άτομα που άλλοτε δε θα είχαν χρόνο να συμμετάσχουν. Αυτό λειτούργησε σε έναν βαθμό για το κομμάτι του editorial, αλλά σύντομα η καραντίνα έφερε έξτρα πίεση σε πιο τεχνικά κομμάτια της παραγωγής. Ευτυχώς τελικά τα καταφέραμε, και τώρα οι ιστορίες μας ταξιδεύουν σε άλλες πόλεις.

Για τη θεματολογία, η αρχική σκέψη ήταν να μην αναφερθούμε καθόλου σε αυτή την νέα πραγματικότητα, μιας και τότε έμοιαζε προσωρινή. Τελικά όμως, το τεύχος έχει επηρεαστεί σε έναν βαθμό και σήμερα χαίρομαι για αυτήν τη στροφή. Στην ενότητα του «City Guide» η Εύα Βασλαματζή επισκέπτεται νοητικά το Βίλνιους της Λιθουανίας διαβάζοντας τα πρακτικά ενός τηλεπαθητικού πειράματος από το 1935. Ο Ben Cullen Williams αναρωτιέται για το τι σημαίνει χώρος, άρα και ταξίδι, καθώς περιμένει σε ένα Zoom lobby. Ενώ η Εύη Σουγκάρα μελετά την ιδέα του ξενοδοχείου στην αρχή του αιώνα όπου ξεκίνησε να διαγράφεται η έννοια του μαζικού τουρισμού.

Πόσο έχει αλλάξει η ζωή σου τον τελευταίο χρόνο; Ίσως έχει δημιουργηθεί ένα νέο τοπίο εκεί έξω, στους δρόμους της Αθήνας και άλλων μεγαλουπόλεων;

Πρακτικά δεν έχει αλλάξει πολύ, αν εξαιρέσεις το γεγονός ότι γράφω, διδάσκω, σχεδιάζω, και χορεύω, όλα μέσα από μια οθόνη. Το Desired Landscapes ήταν εξαρχής μια ιδέα που ήθελα να μπορεί να λειτουργήσει ανεξαρτήτου βάσης, οπότε όλο το σκεπτικό στηρίζει την ιδέα του home office και του one-person company, αλλά θα προτιμούσα αυτό να αντισταθμίζεται και με λίγα ταξίδια.

Μου λείπουν οι βόλτες που έκανα στην πόλη μας – το οποίο ακούγεται κάπως παράδοξο, μιας και τώρα είναι η εποχή που το μόνο που μοιάζει να επιτρέπεται είναι το περπάτημα. Και σίγουρα οι περιηγήσεις που οργανώνω, που μόλις είχαν κάνει άνοιγμα και στο εξωτερικό. Γενικά οι περιηγήσεις έπαιζαν πολύ σημαντικό ρόλο. Ήταν αυτό που έδενε όλα αυτά τα διαφορετικά που κάνω. Την εκπαίδευση με την συγγραφή και τελικά την άμεση επαφή με τον κόσμο.

Και ναι, η Αθήνα μετατρέπεται σε μια άλλη πόλη, συνέβαινε από πριν αυτό άλλωστε, απλά τώρα ίσως να γίνεται πιο αισθητό. Αλλά αυτό που με απασχολεί περισσότερο είναι ότι ταυτόχρονα αλλάζει και η σχέση που έχουμε εμείς με την ιδέα της πόλης. Οι νέες πόλεις είναι τα σπίτια μας. Σχεδιάζουμε τον εσωτερικό χώρο με σκοπό να καλύψει τις έως τώρα ανάγκες μιας μικρής πόλης και μένει να ανακαλύψουμε ποιος θα είναι ο νέος ρόλος των πόλεων.
 

Πώς είδες την Αθήνα να αλλάζει τα τελευταία χρόνια –πριν την πανδημία- και να γίνεται σαν ένας από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς; Τι βλέπει ένας επισκέπτης στην πόλη μας και τι τον έλκει;

Ανάλογα τον επισκέπτη, αλλά νομίζω οι περισσότεροι μαγεύονται από το πόσο απρόβλεπτη είναι αυτή η πόλη. Ξεκινάνε με μια ιδέα για το πώς θα περάσουν τη μέρα τους, και καταλήγουν τελείως εκτός πλάνου.
 

Διδάσκεις γραφιστική. Πώς «μεταφράζεται»-συνδυάζεται η γραφιστική και το design με το ενδιαφέρον σου για την αστική κουλτούρα και την πόλη;

Η εμπειρία του να κινείσαι σε μια πόλη και συνεχώς να ανακαλύπτεις νέα στοιχεία είναι μια πλούσια διαδικασία. Το Εντός Στοάς, όπως και το Desired Landscapes, με έναν τρόπο ασχολούνται με την καταγραφή αυτού. Ξεκίνησαν με γραφιστικά κίνητρα – όπως για παράδειγμα το ότι ήθελα να σχεδιάσω έναν χάρτη για τις στοές της Αθήνας – αλλά στην πορεία εξελίχθηκαν σε ερευνητικά έργα με το κείμενο να παίζει κύριο ρόλο.

Με το Εντός Στοάς, κατέληξα να καταγράφω την ανώνυμη τυπογραφία που υπήρχε στην Αθήνα, ως απάντηση στην αγαπημένη ερώτηση των γραφιστών για το αν «υπάρχει ελληνικό ντιζάιν». Τώρα με το Desired Landscapes, όλο αυτό το σκεπτικό επεκτείνεται και εκτός Ελλάδας, όπου μέσα από το πρίσμα της γραφιστικής «διαβάζουμε» τον χαρακτήρα ή την πρόσφατη ιστορία πόλεων. Στο τελευταίο τεύχος για παράδειγμα η Deema Alghunaim αναλύει τα λογότυπα δύο εμπορικών κέντρων στο Κουβέιτ, που συμβολίζουν την χρήση της γης εκεί πριν κτιστούν αυτά.
 

Πόσο σημαντική είναι η οπτική επικοινωνία και ταυτότητα σε μία σύγχρονη πόλη;

Σύνθετο ερώτημα. Η οπτική επικοινωνία είναι προφανώς απαραίτητη και βοηθητική στα πρακτικά κομμάτια, όπως για παράδειγμα η σήμανση για τον προσανατολισμό. Αλλά υπάρχει και το άλλο άκρο όπως αναφέρεις, ο σχεδιασμός μιας οπτικής ταυτότητας για μια πόλη, ή το σύνολο ανεξάρτητων γραφιστικών εφαρμογών που τελικά (ανεπιτήδευτα) συντελούν στον ορισμό του χαρακτήρα μιας πόλης. Νομίζω είναι τόσο σημαντική όσο απαιτείται από την κάθε εποχή. Και σίγουρα ζούμε σε μια εποχή που ίσως η οπτική επικοινωνία καταλήγει να είναι η ίδια η πόλη, ή το άκρως αντίθετο, να είναι απόλυτα απούσα από την πόλη γιατί πολύ απλά αυτό το επίπεδο πληροφορίας υπάρχει πλέον στα κινητά μας.

Να περιμένουμε νέα projects σύντομα ή ακόμα και τις πρώτες περιηγήσεις της χρονιάς;

Την επόμενη εβδομάδα (22–31 Μαρτίου) θα έχουμε το Virtual Launch του τέταρτου τεύχους του Desired Landscapes στο Instagram. Για 6 μέρες, κάποιοι από τους συντελεστές του τεύχους θα επεκταθούν στις ιδέες που ανέλυσαν στα κείμενά τους, δείχνοντας αδημοσίευτο υλικό.

Οι περιηγήσεις έχουν πλέον μετατραπεί σε virtual, και γίνονται μόνο κατόπιν συνεννόησης και με σενάριο ειδικά σχεδιασμένο για την εκάστοτε περίσταση. Συνήθως πρόκειται για Πανεπιστήμια. Ετοιμάζουμε και μία virtual περιήγηση για το ευρύ κοινό, αλλά σε τέτοια αβέβαιη εποχή δε θα τολμήσω να αποκαλύψω ημερομηνίες.

desired-landscapes.com
@desiredlandscapes