Delivery στην Αθήνα: Έχει φύγει το παιδί

Το ντελίβερι έσωσε πολύ κόσμο αυτούς τους μήνες των περιορισμών και των απαγορεύσεων. Από μια ώρα και μετά τα μηχανάκια με το χαρακτηριστικό κουτί από πίσω είναι τα μόνα οχήματα που κυκλοφορούν στις γειτονιές. Κι ο ντελιβεράς, για πολλούς, είναι ο μόνος άνθρωπος που θα δουν από κοντά και θα πουν μια κουβέντα στη διάρκεια της ημέρας. Η ATHENS VOICE ζήτησε από ανθρώπους οι οποίοι εργάζονται ως ντελιβεράδες να μας διηγηθούν τις ιστορίες τους. Κάποιες είναι αστείες, κάποιες μπορεί να σε κάνουν να θυμώσεις, αλλά είναι όλες αληθινές και καθημερινές. Κι εσύ, κύριε, που διαμαρτύρεσαι ότι άργησε η παραγγελία σου, χαλάρωσε, έχει φύγει το παιδί, το λέει πια και το τραγούδι που ακούσαμε με την έλευση του 2021, ένας ύμνος για τον Αθηναίο ντελιβερά, σε μουσική και στίχους του Θέμου Σκανδάμη.

Ο Στάθης Δ. είναι 45 χρόνων και έχει δουλέψει πεντέμισι χρόνια ως διανομέας, σε σουβλατζίδικο, σε οδοντοτεχνίτη και τώρα σε ένα καφέ. Τι είναι αυτό που σου έρχεται πρώτα στο μυαλό για τη δουλειά σου; «Είναι μια δουλειά που έχει πίεση. Μπορεί να ξεκινήσεις και στην αρχή να είσαι ήρεμος, να είσαι ζεν, και χωρίς να το καταλάβεις να έχεις βρεθεί να τρέχεις σαν τον τρελό μέσα στους δρόμους». Πρόσφατα, τις μέρες του χιονιά, το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων της ΓΣΕΕ δέχτηκε περισσότερες από 80 κλήσεις από εργαζομένους, οι οποίοι κατήγγειλαν ότι υποχρεώθηκαν να βγουν να δουλέψουν με το ζόρι, σε συνθήκες που όχι να οδηγήσει κανείς μηχανάκι, αλλά ούτε και να περπατήσει με τα πόδια μπορούσε. Πολλοί αναγκάστηκαν να μεταφέρουν καφέδες, τυρόπιτες και πίτσες ακόμη και με τα πόδια για εκατοντάδες μέτρα, ενώ viral έγινε η φωτογραφία ενός διανομέα που είχε κολλήσει με το μηχανάκι του στο χιόνι κι ένας συνάδελφός του τον έσπρωχνε από πίσω για να ξεκολλήσει. Είναι η πίεση για την οποία μιλούσε νωρίτερα ο Στάθης, ο οποίος έχει κάμποσες ιστορίες να διηγηθεί, άλλες αστείες, άλλες τραγικές, αλλά όλες τους καθημερινές. «Να σου πω για τους πελάτες και τα φιλοδωρήματα; Είναι και το πρώτο που με ρωτάει όποιος γνωρίζω και του λέω ότι είμαι διανομέας. Γενικά οι πελάτες είναι όπως οι άνθρωποι και στη ζωή ακριβώς, μοιρασμένοι. Είναι κάποιοι πάρα πολύ ευγενικοί, ανοιχτοχέρηδες, που εκτιμάνε αυτό που κάνεις, που τους πας στην πόρτα του σπιτιού τους τον καφέ τους ή το φαγητό τους. Υπάρχουν και οι άλλοι οι οποίοι δεν καταλαβαίνουν, ίσως επειδή δεν έχουν κάνει αυτή τη δουλειά. Στην αρχή έδινα σημασία στον τρόπο συμπεριφοράς των πελατών αλλά όχι πια. Κοιτάω μόνο να κάνω εγώ σωστά τη δουλειά μου. Τα φιλοδωρήματα, λοιπόν. Από 10 σεντς μέχρι 5 ευρώ, εκεί κυμαίνονται. Αλλά μη νομίζεις ότι αφήνουν όλοι φιλοδώρημα, περίπου οι μισοί θα σου έλεγα, είναι πολλοί αυτοί που νομίζουν ότι το “πουρμπουάρ” είναι πόλη της Γαλλίας. Ίσως, όμως, θα είναι καλό να θυμούνται κι αυτοί ότι ο διανομέας έχει κι αυτός ένα σπίτι να συντηρήσει, οικογένεια, παιδιά να μεγαλώσει,  περιμένει και από αυτό, και από τα φιλοδωρήματα, για να ενισχύσει το εισόδημά του». Με το νόμο 4611/2019, από τις 20 Μαΐου 2019 οι εργοδότες είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν στους διανομείς: Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ), δηλαδή κράνος, μπουφάν μηχανής, αδιάβροχα, γάντια και ανακλαστικό γιλέκο. Επίσης, εταιρικό δίκυκλο ή 15% αποζημίωση για έξοδα συντήρησης δικύκλου (τουλάχιστον επί του βασικού μισθού, που για πενθήμερο 8ωρο αντιστοιχεί σε 97,50 ευρώ/μήνα). Ακόμη, τα έξοδα για βενζίνες, τα οποία καταβάλλονται εξτρά και δεν αφορούν την αποζημίωση 15% για τη συντήρηση του δικύκλου.

Δουλειά με ένα ένσημο την ημέρα

«Είναι σπάνιο κάποιος διανομέας να εργάζεται με καθεστώς σταθερής απασχόλησης, με τον μήνα, που λέμε. Οι περισσότεροι είναι με την ώρα, που κι αυτό κυμαίνεται ανάλογα με τη δουλειά, από 3 έως και 4,50 ευρώ την ώρα. Και πληρώνεσαι κάθε φορά στο τέλος της βάρδιάς σου. Αλλά οι πιο πολλοί είναι είτε “μαύροι”, είτε με ένα ένσημο την ημέρα», λέει ο Στάθης.

Στην κουβέντα μας και ο Γιώργος Στεφανάκης, πρόεδρος του σωματείου Επισιτισμού - Τουρισμού Αττικής: «Να ξεκαθαρίσουμε πρώτα ότι οι διανομείς είναι μια ειδικότητα που εξυπηρετεί πολλούς κλάδους. Είναι οι κούριερ, οι διανομείς στον επισιτισμό, τώρα τελευταία στις επιχειρήσεις με e-shop, συν τις πλατφόρμες delivery. Οι καταγγελίες που δεχόμαστε είναι για τη μη καταβολή δεδουλευμένων, για τη μη καταβολή του ποσοστού του εργοδότη για τη συντήρηση του οχήματος, για ανασφάλιστη εργασία. Συνήθως οι διανομείς δηλώνονται ότι εργάζονται 4-5 ώρες την εβδομάδα, αλλά στην πραγματικότητα δουλεύουν πολύ περισσότερο. Ή είναι δηλωμένοι για τετράωρη καθημερινή απασχόληση και δουλεύουν 8, 10 και 12 ώρες τη μέρα. Και κανείς δεν ξέρει πόσοι είναι πραγματικά. Η εκτίμηση του σωματείου είναι ότι στην Αττική, στον επισιτισμό, δηλαδή στη διανομή καφέ και φαγητού, εργάζονται περίπου 5.000 άνθρωποι. Έχουμε ζητήσει επανειλημμένως από το υπουργείο Εργασίας να μας πει αναλυτικά πόσοι είναι οι διανομείς, οι ωρομίσθιοι, οι μειωμένης απασχόλησης, οι πλήρους απασχόλησης, για να έχουμε μια εικόνα, αλλά δεν έχουμε καμία απάντηση. Είναι πολλά τα θέματα που θα πρέπει να λυθούν. Δεν υπάρχει ρύθμιση που να επιβάλλει την απαγόρευση της εργασίας σε καιρικές συνθήκες που “ευνοούν” τα εργατικά ατυχήματα. Την ημέρα του χιονιά ένας διανομέας τραυματίστηκε στο κέντρο της Αθήνας και είναι ακόμη στο νοσοκομείο. Το 2020 περισσότεροι από 15 εργαζόμενοι είχαν ατυχήματα και χρειάστηκε να νοσηλευτούν σε νοσοκομείο, ενώ το 2019 είχαν σημειωθεί 7 θάνατοι σε όλη την Ελλάδα. Αλλά τι να λέμε, εδώ δεν λύνονται ούτε τα αυτονόητα, ούτε το θέμα της χιλιομετρικής απόστασης που μπορεί να καλύψει ένας διανομέας. Το καλοκαίρι είχαμε καταγγελίες από εργαζόμενους στη Γλυφάδα να μεταφέρουν πίτσες και σουβλάκια μέχρι το Λαγονήσι και την Αγία Μαρίνα. Μέχρι πού να φτάσει ένα παπάκι;».

Άργησες, πάλι άργησες

«Κοίτα, δεν είναι καθόλου εύκολη η δουλειά», λέει ο Στάθης. «Ο καιρός παίζει πολύ μεγάλο ρόλο. Αν βρέχει, ειδικά το βράδυ, μπορεί να πέσεις και να χτυπήσεις. Αν κάνει κρύο είναι πολύ δύσκολα, κι επίσης αν κάνει πολλή ζέστη. Ειδικά τα καλοκαίρια με τη ζέστη κυκλοφορείς στην πόλη σαν ζαλισμένο κοτόπουλο. Υπάρχει και το άγχος. Μπορεί το αφεντικό να μη σου πει με λόγια ότι καθυστέρησες να πας την παραγγελία, αλλά κάποιες φορές το καταλαβαίνεις από τη συμπεριφορά, το βλέπεις στο βλέμμα, σε κοιτάει και διαβάζεις στα μάτια του “άργησες, αργείς”. Υπάρχουνε, βέβαια, κι εκείνοι που σου λένε ότι άργησες κι εσύ δεν έχεις αργήσει, αλλά θέλουν να στείλουν κι άλλες, κι άλλες παραγγελίες, όσες μπορούν περισσότερες».