Οδός Πανόρμου: Πάμε νησάκι;

Ξεκινάει η «ιερή» ώρα του καφέ. Μεσημέρι στα στενάκια Δουκίσσης Πλακεντίας και Αλέξη Παυλή. Οι lounge ήχοι καλύπτονται από το χτύπημα των ζαριών και από τις συζητήσεις για την επόμενη εξεταστική. Οι Αμπελόκηποι φοιτητοκρατούνται. Κατέχουν σταθερά τα πρωτεία στη ζήτηση κατοικιών για ενοικίαση σε φοιτητές. Η διασκέδαση στην Πανόρμου βρήκε μόνιμο target group...

Ενα target group που θεωρεί την περιοχή το «νησί» του, καθώς διασκεδάζει (κυρίως εκεί), κινείται, ψωνίζει, κατοικεί και τελικά καθορίζει το στιλ και τις τιμές της γειτονιάς. «Εμείς δεν προσφέρουμε μόνο διασκέδαση. Κάνουμε μποϊκοτάζ στην ακρίβεια» μου λένε στο Braff (210 6981.032). Εδώ σερβίρεται καφές ή ποτό δίπλα σε κακτάκια υπό τους ήχους των Calexico. Reggae, dub και λοιπά τζαμαϊκανά ακούσματα κυριαρχούν κάθε Πέμπτη, ενώ κάθε Σάββατο το σκηνικό γίνεται πιο indie. Στο πρόσφατα ανακαινισμένο Cupa Cupa (210 6922.488) συχνάζουν φοιτητές για καφέ, σπιτικό κέικ και δωρεάν ίντερνετ. Μοιάζει μικρό, αλλά στη μεγάλη μπάρα του όλοι οι καλοί χωράνε. Η Πανόρμου όμως έχει και κρυφά περάσματα. Όπως το πεζοδρόμιο που οδηγεί κατευθείαν στην καρδιά της... «Αγίας Φιάλης». Το Santa Botella (210 6981.032) από τις δέκα η ώρα το πρωί κινείται σε ήχους μαύρης φανκ με πολλές νότες από ροκ, ανάλογα με το κέφι. Ποτέ mainstream. Τα τραπεζάκια έξω είναι ιδανικά για καφέ και πιάτα από την αξιόλογη κουζίνα που σερβίρει, από σαλάτες μέχρι πίτσα μαργαρίτα και τάπας. «Μόλις βγει λίγο ήλιος γίνεται πανικός. Μοιάζει με νησί η περιοχή και έχω ακούσει κόσμο όλων των ηλικιών να λέει “πάμε στο νησάκι;”. Η κουζίνα ανοίγει στις τρεις το μεσημέρι και κλείνει στις έντεκα το βράδυ. Αυτό που δεν σταματά ποτέ είναι οι παραγγελίες δροσερών κοκτέιλ, σε όποιον όροφο κι αν βρίσκεσαι. Δίπλα το Alegria (210 6928.719) με πιο ευρύχωρη αυλή και ιδιαίτερο ντιζάιν, κυριαρχούν καναπέδες από βινύλιο, σκαλιστά σκαμπό σε στιλ μπαρόκ και χρυσές λεπτομέρειες στο μπαρ. Το Dunkel (2130 409.418), που άνοιξε τον περασμένο Νοέμβριο, έφερε άλλον αέρα στην περιοχή με τη διαφορετική αρχιτεκτονική αισθητική τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό – βιομηχανικά υλικά, minimal φωτισμός, φουτουριστική διακόσμηση. Από τα decks του έχουν περάσει πολλοί ραδιοφωνικοί παραγωγοί και ομάδες djs. Στη δυνατή μπάρα εντυπωσιακά κοκτέιλ - οτιδήποτε χρειαστείτε ρωτήστε τον Αλέξανδρο!

Ορισμός του Freestyle

Απέναντι είναι οι παλιοί της πιάτσας: το Ποτοπωλείο (210 6911.672) και το Marabou (210 6910.797). Ξύλο και μάρμαρο, στιλ που θυμίζει μπιραρία, freestyle μουσική από επιλεγμένους dj, ρακί και καθαρά ποτά. «Έχει πολύ καλές τιμές, ωραία μουσική και ατμόσφαιρα» διευκρινίζει φανατικός θαμώνας του Ποτοπωλείου. Στην ταράτσα του Marabou ο βασιλιάς είναι το mojito, αλλά και οι μεζέδες έχουν την τιμητική τους. Η μουσική, σα να έχει υπάρξει συμφωνία κυρίων στην περιοχή, είναι ίδια κι απαράλλαχτη. Funk, soul, jazz και λίγη δόση από latin. Δίπλα στους  παλιούς το φιλικό Kasbah (210 6927.447) με διακόσμηση έθνικ, διαμπερές, φωτεινό με τούβλινο τοίχο και κόκκινα φωτιστικά στην μπάρα. Κάθε βράδυ στα ντεκ διαφορετικός dj, αλλά η μουσική είναι κατά κύριο λόγο «μαύρη». Στο βάθος της Παυλή το Obi 1 (210 7008.109) με καλό ρακόμελο και κατεβαίνει πιο γλυκά το βράδυ. Ακριβώς από πάνω κρύβεται μια παλιά Αθήνα, με τα μαρμάρινα τραπεζάκια και τις ψάθινες καρέκλες του Σουρωδείον (210 6913.552). Αγνά αποστάγματα και μεζεδοτεχνήματα για γερά ποτήρια και εκλεκτικά στομάχια. Τσίπουρο με συνοδεία καραμελωμένο συκωτάκι με σύκα και κρεμμύδια, χοιρινό με κρασί και πράσο, κοτόπουλο με μέλι και θυμάρι, λουκάνικα στο πήλινο. Ένα κλικ δίπλα το σκηνικό αλλάζει. Μακριά από τη λαοθάλασσα της Παυλή, βρίσκεται ένα κλασικό δίπατο σπίτι με χτιστό μαγγανοπήγαδο με τρεχούμενο νερό, πλατανομουριές και παρτέρια που φιλοξενεί το Saxo (210 6980.324). Δεν έχει καμία σχέση με την τζαζ. Εδώ ακούς από εναλλακτική ροκ σκηνή μέχρι funk και πίνεις κοκτέιλ από κανονική γαλλική σαμπάνια και όχι οποιονδήποτε άλλο αφρώδη οίνο.

Κι αν πεινάς

Το σκηνικό με τις ταράτσες συνεχίζεται στη Δουκίσσης Πλακεντίας. Τα μπαρ γίνονται μεζεδοπωλεία μετά μουσικής και ταχυφαγεία με ντελίβερι. Από τα πιο καινούργια στέκια της Πανόρμου, με καθημερινές δόσεις Ιταλίας είναι το Pasta με... Νου (210 6984.846). Φωτεινά χρώματα, λευκά τραπεζάκια με καρό τραπεζομάντiλα και χαλαρή μουσική υπόκρουση. Η πίτσα γίνεται με την ιταλική παραδοσιακή ζύμη, τα ζυμαρικά είναι φρέσκα. Ένα μενού γεμάτο συνταγές από τη mamma Italia. Το διώροφο Πολυστάφυλλον (210 6994.076) με ελληνική κουζίνα και πέτρινη διακόσμηση, φρέσκο ψάρι και καλό χωριάτικο κρέας. Απέναντι ακόμα ένα προσκύνημα του γύρου, το Σουβλιστό Πορτοκάλι (210 6911.760) με διακόσμηση εμπνευσμένη από Ρόι Λιχτενστάιν. Δίπλα, το παραδοσιακό Eπί Tης Πανόρμου (210 6928.719) με το κλασικό κοκκινιστό μοσχαράκι της «μαμάς», χοιρινό κότσι ή τις κρέπες κολοκυθιών. Παντρεύει την ελληνική παράδοση με ανατολίτικες γεύσεις. Το πιο ζουμερό μπιφτέκι της Αθήνας είναι απλά το Simply Burgers (210 6994.949). Τα κρέατα είναι φρέσκα, η σαλάτα κομμένη στο χέρι και οι σάλτσες δεν έχουν ίχνος συντηρητικών. Η νύχτα φεύγει, η μέρα έρχεται, κι ο φούρνος του Ανδριώτη ανοίγει. Πεϊνιρλί Ιωνίας ή τυρόψωμο γεμιστό με ανθότυρο κι άνηθο από το 2001. «Δεν υπάρχει τίποτα κατεψυγμένο εδώ» μας διαβεβαιώνει ο Σπύρος Ανδριώτης. Η εργασία ξεκινάει στις έξι παρά τέταρτο το πρωί και σταματάει στις 17.30 το απόγευμα. «Όλα είναι της ώρας. Είμαστε λίγο ρομαντικοί εμείς. Δεν βαριόμαστε και δεν βιαζόμαστε» προσθέτει ο Σπύρος και εκμυστηρεύεται ότι την τέχνη την έμαθε από τον πεθερό του.  

Μια νέα τροπή

Η Πανόρμου, όπως πολλές γειτονιές στην Αθήνα, τα ’χει όλα. Το λιμάνι τα βγάζει πέρα μια χαρά. Ωστόσο, κάποιες μονοκατοικίες παραμένουν εγκαταλελειμμένες, πόρτες σφραγισμένες με λουκέτα, σπασμένα παράθυρα. Ένα αυτοκίνητο άλλης εποχής, χωρίς πινακίδες, αγνώστου προελεύσεως και περασμένο με ταινία της Εθνικής Τράπεζας. Οι πρώην προσφυγικές κατοικίες περιμένουν προφανώς να αποκτήσουν ζωή, να μετατραπούν σε μπαρ, φαγάδικο ή μήπως κάτι άλλο; Το δημοτικό συμβούλιο ενέκρινε κατά πλειοψηφία νέα πολεοδομική μελέτη για την περιοχή του παλαιού προσφυγικού συνοικισμού Γηροκομείου. Η τροποποιημένη μελέτη έχει εισηγητικό χαρακτήρα. Θα κατατεθεί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και σε δύο χρόνια από την ψήφιση του προεδρικού διατάγματος προβλέπονται αλλαγές στο σημερινό τοπίο της παραλίας.

Ο αντιδήμαρχος Πολεοδομίας Νίκος Αβραμίδης εξηγεί γιατί υιοθετήθηκε η απόφαση. «Η τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου σε αυτό το κομμάτι της Πανόρμου προήλθε έπειτα από αίτημα των κατοίκων. Εδώ κι ένα χρόνο οι κάτοικοι υποστηρίζουν ότι η παρουσία των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος έχει αλλάξει την όψη και τη λειτουργία της γειτονιάς. Οι σύλλογοι κατοίκων ζητούν την πλήρη απαγόρευση λειτουργίας των καταστημάτων. Πολλές είναι οι γειτονιές της Αθήνας που έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Όπου ανοίγει ένα μπαρ, το οποίο λειτουργεί καλά, δημιουργείται μια πιάτσα, ένα στέκι νεολαίας. Η τροποποίηση για την Πανόρμου καθορίζει μεταξύ άλλων: ειδικούς όρους δόμησης, νέες χρήσεις γης. Δηλαδή καθορίζει τι μπορεί και τι δεν μπορεί να λειτουργεί. Μετατρέπει τα καφέ ή μπαρ οχλούσης δραστηριότητας (μουσική, συνάθροιση κόσμου) σε παραδοσιακά καφενεία, καφετέριες, ζαχαροπλαστεία, εστιατόρια, μπιραρίες. Γενικά σε πιο ήπιες χρήσεις από τις τωρινές. Η τροποποίηση εξηγεί ότι κάθε μία από τις ομάδες χρήσεων δεν επιτρέπεται να καταλαμβάνει ποσοστό μεγαλύτερο του 20% της συνολικής επιφάνειας του οικιστικού συνόλου. Η τροποποίηση έχει εισηγητικό χαρακτήρα και το προεδρικό διάταγμα θα βγει από το ΥΠΕΚΑ. Οι καταστηματάρχες που πλήττονται έχουν το δικαίωμα των ενστάσεων για να πουν την άποψή τους. Ως δήμος προσπαθήσαμε να βρούμε μια χρυσή τομή. Δεν θέλαμε να κλείσουμε όλα τα καταστήματα, ειδικά τώρα με την οικονομική κρίση. Αλλά δεν μπορούσαμε να αφήσουμε την υφιστάμενη κατάσταση, η οποία δημιουργεί προβλήματα. Έγινε διαβούλευση, ακούστηκαν όλες οι απόψεις και το δημοτικό συμβούλιο προσπάθησε να βρει μια ενδιάμεση λύση. Η απόφαση δίνει δύο χρόνια περιθώριο για να προσαρμοστούν οι καταστηματάρχες στις χρήσεις που θα επιτρέπει το προεδρικό διάταγμα. Οι κάτοικοι αντέδρασαν θετικά. Η απόφαση πλησιάζει τα δικά τους θέλω. Οι καταστηματάρχες αντιδρούν, αλλά πρέπει να καταλάβουν ότι πρέπει να βρεθεί μια ενδιάμεση λύση».

Η πρώτη ένταση έγινε από τον Σταύρο Ντίντα. Είναι από τους πρώτους ιδιοκτήτες καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος στην Παυλή: «Θέμα όχλησης; Καθημερινά μαζεύονται δεκάδες άνθρωποι σε αυτό το δρόμο. Τι θα κάνουν; Δεν θα μιλήσουν; Όταν ζεις στην Πανόρμου δεν μπορείς να διατείνεσαι ότι ενοχλείσαι από ομιλίες, τη στιγμή που το ηχόμετρο στο δρόμο μόνο λόγω των αυτοκινήτων πιάνει τα 80 και πλέον ντεσιμπέλ. Πιστεύω ότι τα μπαρ είναι ο εύκολος στόχος. Κι αυτό γιατί πίσω από αυτό το κυνηγητό κρύβονται κατασκευαστικές εταιρείες. Ζήτησαν να ανέβει ο όρος δόμησης, θέλουν να απαξιώσουν τα μπαρ ή να τα κλείσουν. Να κατεβάσουν την τιμή των ακινήτων για να τα αγοράσουν μπιρ παρά από τους ιδιοκτήτες. Εδώ και δύο χρόνια εισπράττουμε μόνο μηνύσεις και αυτόφωρα. Ποτέ δεν ήρθε κάποιος να μας πει “παιδιά, ενοχλείτε”. Αυτό μεταφράζεται σε οικονομική εξόντωση. Η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου λέει ότι θα μείνει το 20% των μαγαζιών υγειονομικού χαρακτήρα. Γίνεται προσπάθεια να μας κλείσουν χωρίς να μας αποζημιώσουν. Είμαστε 15 με 17 μαγαζιά. Το 20% σημαίνει ότι θα μείνουν το πολύ τρία οικήματα. Με τι κριτήρια θα κλείσουν τα υπόλοιπα; Για την ηχορύπανση υπάρχουν νόμοι. Εάν ο δήμος δεν έχει ελεγκτικό μηχανισμό, τι φταίμε εμείς; Μετά τις ενστάσεις θα απευθυνθούμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Εγώ, για παράδειγμα, έχω άδεια που ανανεώνεται από το 1981, το Ποτοπωλείο από το 1997. Σε αυτόν που έδωσαν άδεια πέρυσι τι θα πουν; Να το κλείσει; Ποιος του την έδωσε την άδεια; Άνοιξε ο άνθρωπος ένα μαγαζί γιατί είδε μια πιάτσα ανθούσα. Όλοι μας ψάχνουμε μια χρυσή τομή. Αυτό που θέλουμε είναι να παραμείνουμε εδώ για να συζητάμε. Εάν μας διώξουν θα ψάχνουν τη χρυσή τομή με τους μεσίτες».  

Στον αντίποδα των ιδιοκτητών μπαρ, οι κάτοικοι. Η αντιπρόεδρος του 7ου Δημοτικού Διαμερίσματος και γέννημα θρέμμα Αμπελοκήπων Τζίνη Γεννηματά υποστηρίζει ότι η απόφαση δεν είναι τέλεια, αλλά προς τη σωστή κατεύθυνση. «Αυτό που ενοχλεί τους κατοίκους είναι ο υπερπληθυσμός των αυτοκινήτων και η υπερσυγκέντρωση των μπαρ. Είναι διαφορετικό στην περιοχή σου να υπάρχουν τρία τέσσερα μπαρ και άλλο 22 σε ένα οικοδομικό τετράγωνο. Έχουν εκμεταλλευτεί κάθε χώρο. Όντως, βλέπουμε ότι αυτά τα μπαρ δίνουν δουλειά και είναι δύσκολο να πεις “τα κλείνω, φύγετε όλοι”. Ζητούμε να γίνουν σωστοί επαγγελματίες. Από όλη αυτή την κατάσταση έχει χαθεί η λογική, τι είναι νόμιμο και τι παράνομο. Η μουσική πρέπει να είναι στα 80 ντεσιμπέλ. Αν θέλουν να αμφισβητήσουν το νόμο που διέπει όλα τα μαγαζιά της Ελλάδας είναι άλλο θέμα. Το καινούργιο ρυμοτομικό αντιμετωπίζει το πρόβλημα του υπερπληθυσμού με ρύθμιση που ορίζει ότι τα μπαρ θα καταλαμβάνουν το χώρο ανά 20%. Κι εγώ διαφώνησα με ορισμένα σημεία της νέας μελέτης, αλλά την ψήφισα γιατί υπόσχεται να μηδενίσει αυτή την κατάσταση. Εγώ θα προτιμούσα να κρατηθούν δύο τρία κτίσματα κι όλο αυτό να γίνει ένα ωραίο πάρκο με πεζοδρόμιο. Αυτά τα δύο τρία σπίτια να ανήκουν στο δήμο, ας γίνουν μια ωραία βιβλιοθήκη, για παράδειγμα. Να νοικιάζει ο δήμος ένα κυλικείο για να πίνουμε καφέ. Ο δήμος θα πάρει αυτό το χώρο με απαλλοτρίωση και οι εμπλεκόμενοι θα αποζημιωθούν. Αν δεν μπορεί να γίνει αυτό ας ενσωματωθεί η όλη περιοχή στον αστικό ιστό. Με λίγα λόγια, να γίνουν πολυκατοικίες. Δεν θα γίνουν μεγαθήρια. Για οριστική λύση στο πρόβλημα, χωρίς να είμαστε συνέχεια με το ηχόμετρο στο χέρι, θα πρέπει τα προσφυγικά να ενσωματωθούν στον αστικό ιστό. Ό,τι έγινε με όλη την περιοχή των Αμπελοκήπων, που ήταν μια προσφυγική συνοικία».