Χειμώνας στον Παρνασσό

Μια πλατεία να κρυφτείς

Η πλατεία Αγίου Γεωργίου Καρύτση είναι μία μικρή, προστατευτική χούφτα στην καρδιά της Αθήνας. Περνάς τα καμένα της Σταδίου, Απόλλων, Αττικόν, λαμαρίνες και κουρέλια λινάτσες εκεί που πρώτα κάναμε ουρές στις Νύχτες Πρεμιέρας… και στρίβεις δεξιά στη Χρήστου Λαδά για να βρεθείς μέσα στην αναπαυτική, μικρή πλατεία. Στα στενά της στεγάζει μικρά café μπαρ που εμπνέουν την αίσθηση του καλού ποτάδικου, ίσως γιατί έχουν ανοίξει στα πόδια μιας πάλαι ποτέ δημοσιογραφικής γειτονιάς, εκεί που βρίσκονταν τα ιστορικά γραφεία του Οργανισμού Λαμπράκη. Ακόμα και το παλιό ΤΑΙΣΥΤ, ασφαλιστικό ταμείο δημοσιογράφων περιοδικού τύπου, ΕΤΑΠ ΜΜΕ τώρα, επέστρεψε εκεί, στο παλιό του κτίριο, ευάερο και ευήλιο να βλέπει από τα παράθυρα των ορόφων του τα καμένα, κούφια ερείπια του Αττικόν.

Συναντήσεις στη Χρήστου Λαδά

Τα πρωινά, η Χρήστου Λαδά πλημμυρίζει με τη ζεστασιά της ευωδιάς του γνωστού τυροπιτάδικου, ένα από τα καλύτερα του κέντρου, χωμένο ανάμεσα στη βιτρίνα με τα οπτικά, τα διπλοπαρκαρισμένα, το φορτωμένο περίπτερο για survivors της πλατείας και το ιστορικό θέατρο Μουσούρη ακριβώς δίπλα. Συχνά τα απογεύματα ξεπροβάλλουν ηθοποιοί της εκάστοτε παράστασης από την πίσω πόρτα του θεάτρου. Μπορεί να δεις τον Πέτρο Φιλιππίδη ντυμένο Φον Δημητράκη ή άλλους κλασικούς ήρωες της εποχής που η πλατεία ήταν κέντρο συναντήσεων, να βγαίνει για να τσεκάρει – τυρόπιτα, τσιγάρο, καφές, κίνηση ταμείου.

Την ίδια ώρα τα μπαρ ανταλλάσσουν θαμώνες και μουσικές. Μετά από ένα peak στο κοινό των χίπστερς τα τελευταία χρόνια, η πλατεία έχει σταθεροποιηθεί τώρα σε ένα πιο σίγουρο, κεφάτο, καλλιτεχνικό κόσμο που θέλει να πιει σωστά και ήρεμα. Σινεφίλ συναντήσεις των τεσσάρων στο Black Duck, συζητήσεις, εκθέσεις και θεματικές βραδιές. Μικρά, σφιχτά, όρθια ραντεβού για στρέιτ ποτά τις πρώτες βραδινές ώρες στο Toy. Ξαφνικά ένα pop-up store μπορεί να ζωντανέψει τις στοές και τις πιο ράθυμες ιεροτελεστίες καφέ-long-play στα τραπεζάκια της πλατείας, ενώ ο όγκος του μεσαιωνικού ναού ανάμεσά τους δείχνει στέρεος, αλώβητος και δημιουργεί βολικές, απάνεμες καβάτζες με τις εσοχές του.

Η επιβλητική Αίθουσα Συναυλιών του μεγάρου, χωρητικότητας 500 θέσεων, ξεχωρίζει για την τέλεια ακουστική της

Ο ναός της οικογένειας Καρίκη

Ο Ναός Αγίου Γεωργίου Καρύτση ανήκε στη γνωστή αθηναϊκή οικογένεια Καρίκη ή Καρύτση επί Τουρκοκρατίας. Οι ενορίτες, μετά την επανάσταση, ανέθεσαν την ανακατασκευή του ερειπωμένου ναού στον αρχιτέκτονα Λύσανδρο Καυταντζόγλου ο οποίος την ίδια εποχή είχε αναλάβει και την ανοικοδόμηση της Αγίας Ειρήνης στην οδό Αιόλου. Ακολουθήθηκε ένα αυστηρός, βυζαντινός ρυθμός με ρωμανικές επιρροές με μοναδικό «νεωτερισμό» τον κεντρικό πυλώνα από γκρίζο μάρμαρο που στέφεται από ένα λευκό καμπαναριό.

Ο αρχαιότερος πολιτιστικός σύλλογος

Και ακριβώς απέναντι, στο νούμερο 8 της πλατείας, στέκει ένα υπέροχο κτίριο γεμάτο μουσικές, τέχνες, ιδέες και ιστορία. Καθαρό, κομψό, επιβλητικό, ένα ατόφιο κομμάτι της νεοκλασικής Αθήνας: ο αρχαιότερος πολιτιστικός σύλλογος της πόλης, ο Φιλολογικός Σύλλογος «Παρνασσός». Ο Σύλλογος ιδρύθηκε στις 24 Ιουνίου 1865 από τα τέσσερα παιδιά του νομισματολόγου Παύλου Λάμπρου, Μιχαήλ, Σπυρίδωνα, Κωνσταντίνο και Διονύσιο με σκοπό την πνευματική, κοινωνική και ηθική βελτίωση του λαού. Σύντομα απέκτησε φήμη και κύρος Ακαδημίας η οποία λειτουργούσε κατά τμήματα διοργανώνοντας επίσης διάφορες εκδηλώσεις και διαγωνισμούς. Η πρώτη έδρα του Παρνασσού βρισκόταν στην οικία του πατέρα των ιδρυτών ενώ από την 1η Νοεμβρίου του 1891 ως σήμερα ο Φιλολογικός Σύλλογος βρίσκεται στο Μέγαρο της πλατείας Αγίου Γεωργίου Καρύτση.

Αν και οι ιδρυτές του δεν ήταν παρά γυμνασιόπαιδες, ο Σύλλογος απέκτησε φήμη χάρη στην κοινωνική θέση της οικογένειας. Με παρέμβαση του ίδιου του Παύλου Λάμπρου, το 1872, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος αποδέχθηκε τη θέση του επίτιμου προέδρου. Στην εδραίωση του Συλλόγου συνέβαλαν, ήδη από πολύ νωρίς, με την οικονομική τους ενίσχυση φορείς της Πολιτείας, νομικά πρόσωπα και εξέχουσες προσωπικότητες. Στα μέσα του εικοστού αιώνα, το 1951, τα ενεργά μέλη έφθαναν τα 1.010. Από την ίδρυσή του, πριν από 145 χρόνια, ως σήμερα, στα μέλη του «Παρνασσού» και του Διοικητικού του Συμβουλίου συγκαταλέγονται πλήθος διακεκριμένων προσωπικοτήτων (εστεμμένοι άρχοντες, πρόεδροι και πρωθυπουργοί της Ελλάδας και άλλων χωρών, πατριάρχες και αρχιεπίσκοποι, πολιτικοί, ακαδημαϊκοί, καθηγητές Πανεπιστημίου, επιστήμονες, επιχειρηματίες, λογοτέχνες, ποιητές, ηθοποιοί, ζωγράφοι, μουσικοί). Σήμερα τα τακτικά μέλη του Παρνασσού είναι 480.

Lia Hide, Μαρίκα Παπάζογλου, Idra Kane: Κορίτσια με σμόκιν στον «Παρνασσό»

To μέγαρο του «Παρνασσού»

Το ιστορικό τριώροφο, ανεγέρθηκε το 1890 σε εκπονηθέντα σχέδια και επίβλεψη του Ιφικράτη Κοκκίδη, συνταγματάρχη του μηχανικού, και συγκαταλέγεται στα κορυφαία διατηρητέα κτίρια των Αθηνών που ξεχωρίζουν για την κλασική και αριστοκρατική τους αρχιτεκτονική. Ιστορικά έπιπλα και αντικείμενα, όμορφοι ανάγλυφοι και ζωγραφισμένοι διάκοσμοι, υπέροχοι πολυέλαιοι κοσμούν τις αίθουσές του. Η περιήγησή στους χώρους του κτιρίου αυτού είναι ένα ζωντανό ταξίδι στην Αθήνα του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Εκεί, εξάλλου, έχουν φιλοξενηθεί πλήθος καλλιτεχνικών, επιμορφωτικών αλλά και κοσμικών εκδηλώσεων.

Από τα πρώτα χρόνια του Συλλόγου άρχισε να σχηματίζεται από διάφορες δωρεές ένας πρώτος πυρήνας της περίφημης Βιβλιοθήκης του, η οποία αριθμεί περισσότερους από 70.000 τόμους. Το 1947 ιδρύεται επίσημα και η Πινακοθήκη του Συλλόγου, η οποία σήμερα αριθμεί 259 έργα Ελλήνων καλλιτεχνών. Στις Σχολές του «Παρνασσού» σήμερα φοιτούν δωρεάν περισσότεροι από 200 αλλοδαποί και 800 Έλληνες και σπουδάζουν ελληνική γλώσσα, ελληνικό πολιτισμό, ξένες γλώσσες, χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, βυζαντινή μουσική κ.ά. Η «Νυκτερινή Σχολή Απόρων παίδων» του «Παρνασσού» στεγάζεται σε άλλο, παρόμοιου αρχιτεκτονικού κάλλους κτίριο, επί των οδών Θεμιστοκλέους και Καντακουζηνού 2, κοντά στην πλατεία Κάνιγγος.

Αντώνης Γιαμβιάς

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός» Α. Γιαμβιάς μιλά στην A.V.

Με ποιους τρόπους προσαρμόζεται το μουσικό προφίλ του Παρνασσού στη σύγχρονη πραγματικότητα;

Ο Παρνασσός, εκτός από την κλασική μουσική, την όπερα, τη βυζαντινή, την παλαιά μουσική και τις συζητήσεις, ανοίγεται και σε συναυλίες τζαζ, world, ηλεκτρονικής και ethnic μουσικής. Εδώ έχουν παίξει η ορχήστρα Musica Vitae υπό τη διεύθυνση του Christian Lindberg, καθώς επίσης και η Καμεράτα, η ΚΟΑ, η Ορχήστρα των Χρωμάτων και οι χορωδίες της ΕΡΤ και Rosarte. Παράλληλα, ο Παρνασσός δίνει τη δυνατότητα σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες (ΑΜΕΑ, ανεργους, φοιτητές κ.λπ.) να παρακολουθούν τις εκδηλώσεις του με πολύ χαμηλό εισιτήριο και πολλές φορές εντελώς δωρεάν.

Μιλήστε μας για αυτό το νέο κύκλο συναυλιών, τα κριτήρια και τις προσδοκίες σας.

Είμαστε πολύ χαρούμενοι για τη νέα αυτή συνεργασία με τη MINOS - EMI/Universal που μας έδωσε την ευκαιρία για 7 συναυλίες με τους πιο καταξιωμένους Έλληνες δημιουργούς, μουσικούς και τραγουδιστές. Επίσης είμαστε πολύ χαρούμενοι γιατί συνεργαστήκαμε με ανθρώπους υψηλού επαγγελματικού επιπέδου. Ελπίζουμε να παγιωθεί αυτή η συνεργασία με αντίστοιχες ενέργειες και στο μέλλον.

Με ποιους άλλους τρόπους μπορεί να διευρυνθεί το κοινό στο οποίο απευθύνεται ο Παρνασσός;

Ο Παρνασσός δυστυχώς δεν έχει οικονομική βοήθεια από κάποιον άλλο φορέα πλην των δικών του πόρων και την οικονομική αρωγή ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει η δυνατότητα να λειτουργήσει κάποιο τμήμα δημοσίων σχέσεων ούτε η δυνατότητα κάποιας ευρύτερης προβολής ώστε να ενημερώνεται το κοινό για τις δραστηριότητές μας. Επίσης δεν υπάρχει η δυνατότητα μετακλήσεως καλλιτεχνών διεθνούς κύρους. Άρα το οικονομικό αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στο να διευρυνθεί το κοινό στο οποίο απευθύνεται.

Ο Παρνασσός βρίσκεται στο κέντρο μίας έντονης δραστηριότητας – χωροταξικά και πολιτιστικά. Το κέντρο της πόλης δοκιμάζεται, πολλές φορές άγρια, από τις σύγχρονες συνθήκες: από πολιτισμική ρύπανση, μέχρι φωτιές και καταστροφές. Πώς στέκεται –και προφυλάσσεται– απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα;

Κυριολεκτικά, με τη βοήθεια του Θεού! Θυμάμαι πριν 3 χρόνια που καιγόταν το ΑΤΤΙΚΟΝ, το έβλεπα από την τηλεόραση και είπα στη γυναίκα μου ότι ήρθε ή ώρα του Παρνασσού… Η φωτιά σταμάτησε γύρω στα 30 μέτρα από το κτίριο. Ο Παρνασσός είναι μεν στο ιστορικό κέντρο αλλά σε ένα δρομάκι λίγο απόμερο, εκτός μεγάλων λεωφόρων και δρόμων, σε μια πλατεία που τα τελευταία χρόνια έχουν ανοίξει πολλά όμορφα μπαρ και εστιατόρια και αυτό το αποδεικνύει ο ωραίος κόσμος που συχνάζει εκεί. Πιστεύω ότι στο άμεσο μέλλον θα δοθεί η ευκαιρία να αναδειχτεί η πολιτιστική κληρονομιά της Αθήνας, μέρος της οποίας αποτελεί και ο Παρνασσός.

Οι μουσικές του «Παρνασσού»

Η επιβλητική Αίθουσα Συναυλιών του μεγάρου, χωρητικότητας 500 θέσεων, ξεχωρίζει για την τέλεια ακουστική της. Τον Φεβρουάριο του 2009, ολοκληρώθηκε μεγάλης κλίμακας ανακαίνιση του κτιρίου και ιδιαίτερα της Αίθουσας Συναυλιών (κλιματισμός, νέος φωτισμός, επέκταση της σκηνής, ανακαίνιση πατώματος, βοηθητικοί χώροι κ.λπ.) με αυτοχρηματοδότηση και με δωρεά του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος».

Οι συναυλίες που προσφέρει σήμερα ο «Παρνασσός», υπό τη καθοδήγηση του καλλιτεχνικού διευθυντή Αντώνη Γιαμβριά, είναι συναυλίες υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου οι οποίες έχουν γίνει πόλος έλξης για εκατοντάδες φιλόμουσους ακροατές. Στον προγραμματισμό των συναυλιών δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στους νέους ταλαντούχους μουσικούς, οι οποίοι στον «Παρνασσό» κάνουν τις πρώτες τους εμφανίσεις και βρίσκουν ένα φιλόξενο χώρο, αλλά και σε συνεργασίες με καλλιτεχνικούς φορείς από την Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως το Φεστιβάλ Αθηνών, την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, την Ορχήστρα των Χρωμάτων, τα Μουσικά Σύνολα του Δήμου Αθηναίων, τον Διεθνή Διαγωνισμό Τραγουδιού Belvedere (Αυστρία), τα Μουσικά Σύνολα της περίφημης Φιλαρμονικής του Βερολίνου κ.ά.

Η φετινή σεζόν ξεκίνησε με τη συνεργασία του «Παρνασσού» με τη Minos-EMI για μία σειρά συναυλιών που φέρνουν ένα νέο αέρα στην πάντα κυρίαρχη αίγλη του Συλλόγου. Η λάμψη και η κομψότητα του χώρου και η κλασική «καρδιά» του κέντρου της πόλης έδωσαν αφορμή να στηθεί ένα πρόγραμμα πραγματικά διαχρονικής «αθηναϊκής αισθητικής». Μία προσπάθεια να γεφυρωθούν οι ήχοι και οι εποχές αυτής της πόλης για να μπορέσει να αγαπήσει ξανά την ταυτότητά της.

Οι συναυλίες ξεκίνησαν τον Ιανουάριο με τον Κωνσταντίνο Βήτα, τον πιανίστα Μίλτο Λογιάδη και τον Χρήστο Ζερμπίνο και συνεχίζονται: 8/2 - Μαργαρίτα Ζορμπαλά, «Παιχνίδια του Χρόνου». Μία αυτοβιογραφική διαδρομή στο μουσικό της ταξίδι σε Ελλάδα, Ρωσία, Ισπανία και Κύπρο. 10/2 - Ευριδίκη, «Η Edith, ο Εlvis και ό,τι αγαπώ - Το Μπλε Ταξίδι». Θεατρική προσέγγιση τραγουδιών σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου. 18/2 - Μαρία Φαραντούρη, «Πιάνο - Φωνή». Mια μεγάλη ερμηνεύτρια και ένας σπουδαίος μουσικός στο πιάνο, ο Τάκης Φαραζής. Μαζί και το μουσικό σχήμα Carousel. 24/2 - Νένα Βενετσάνου, «Les Exotiques». Μελοποιημένα ποιήματα με αύρα Μεσογείου, και γαλλικά τραγούδια από Παπαθανασίου μέχρι Μπορίς Βιαν. 26/2 - Idra Kane, Lia Hide, Μαρίκα Παπάζογλου. «Κορίτσια με σμόκιν». Τρία κορίτσια από τον κόσμο της ποπ αναδομούν τραγούδια αγαπημένων τους αντρών: από Sting και Marvin Gaye, μέχρι David Bowie και Smiths. Μαζί τους, μεγάλη γυναικεία ορχήστρα μουσικών.

Info: Πλ. Αγίου Γεωργίου Καρύτση 8, 210 3221917 - Τιμές εισιτηρίων € 12, 16, 20. Όλες οι συναυλίες ξεκινούν στις 20.30, www.facebook.com

panikoval500@gmail.com