Τι είναι το πρώτο Fun Palaces που ξεκινά στη Βικτώρια;

Ανταλλακτικά παζάρια, προβολές, γεύμα, παιχνίδια, χορός και μια έκθεση με φωτογραφίες και αφηγήσεις προσφύγων από το ευρωπαϊκό πιλοτικό πρόγραμμα του δήμου Αθηναίων Curing the Limbo, απαρτίζουν το πρώτο Fun Palace που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, την Κυριακή 6 Οκτωβρίου στον χώρο του Victoria Square Project, στην Πλατεία Βικτωρίας. Πρόκειται για μια γιορτή για όλη τη γειτονιά, με ελεύθερη είσοδο και συμμετοχή, με στόχο την προώθηση της δημιουργικότητας, της συνεργασίας και της διασκέδασης.

Η δράση “Fun Palaces in Athens!” είναι μέρος του Fun Palaces 2019. Μια πανευρωπαϊκή δωρεάν εκστρατεία που φέρνει τον πολιτισμό στην καρδιά της κοινότητας, και την κοινότητα στην καρδιά του πολιτισμού. Κάθε Fun Palace γιορτάζει τα μοναδικά χαρακτηριστικά της κάθε γειτονιάς και οργανώνεται από, για, και σε συνεργασία με την τοπική κοινότητα. Από το 2014, έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά 1.367 Fun Palaces στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε όλο τον κόσμο από 32.800 κατοίκους, με συμμετοχή 450.000 ατόμων. Σκοπός τους είναι να προωθήσουν τη συνεργασία, τη δημιουργικότητα και τη διασκέδαση, μέσω των οποίων δημιουργούνται γέφυρες επικοινωνίας και δεσμοί εντός της κοινότητας.

Η επιλογή της Βικτώριας ως την πρώτη γειτονιά για να διεξαχθεί το πρώτο Fun Palaces στην Αθήνα δεν αποτελεί ακριβώς έκπληξη. Ο Βασίλης Σταμογιάννης, συντονιστής των δράσεων συνΑθηνά δήμου Αθηναίων και η Κατερίνα Αποστολοπούλου Υπεύθυνη Επικοινωνίας συνΑθηνά εξηγούν. «Η Βικτώρια είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα γειτονιά της Αθήνας, καθώς βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, έχει μεγάλη ιστορία, συγκεντρώνει κατοίκους που έχουν ζήσει όλη τη ζωή τους εδώ και ταυτόχρονα είναι ένα σταυροδρόμι όπου συναντώνται και προσπερνούν περαστικοί και επισκέπτες. Δεδομένου ότι σε πολύ μεγάλο βαθμό έχει χαθεί η έννοια της γειτονιάς στην Αθήνα, σίγουρα είναι μία πρόκληση η διοργάνωση μιας γιορτής γειτονιάς, ειδικά σε ένα σημείο όπως η Βικτώρια. Παράλληλα όμως, σε προηγούμενη επίσκεψη του προγράμματος Curing the Limbo στη συγκεκριμένη γειτονιά, διαπιστώσαμε την ανάγκη που υπάρχει να συναντηθούν και να γνωριστούν οι κάτοικοι με τα τόσο διαφορετικά χαρακτηριστικά αυτής της τόσο ιδιαίτερης περιοχής. Ο πολυπολιτισμικός της χαρακτήρας συμβάλει στη γιορτινή διάθεση, εμπλουτίζοντας το πρόγραμμα με στοιχεία που ο καθένας μπορεί να βρει ενδιαφέροντα», αναφέρει ο Βασίλης Σταμογιάννης. Για την ομάδα του Victoria SquareProject η πολυπολιτισμικότητα της γειτονιάς της Βικτώριας, δεν αποτελεί τόσο κριτήριο, όσο κάτι απόλυτα φυσικό, καθώς οι άνθρωποι και οι ομάδες που θα συμμετέχουν είναι συνεργάτες τους εδώ και χρόνια στις διάφορες δράσεις τους, όπως το εργαστήριο αφρικανικών χορών. «Είμαστε ευτυχείς που βρισκόμαστε σε μία τόσο ενδιαφέρουσα γειτονιά με συνεχείς προσλαμβάνουσες που μας κάνουν να θεωρούμε δεδομένο όλο αυτό τον πλούτο πολιτισμών που βρίσκεται γύρω μας».

Τι ακριβώς είναι το πρόγραμμα Curing The Limbo; Πρόκειται για ένα πιλοτικό πρόγραμμα ένταξης με στόχο τη δημιουργία ενός δυναμικού και καινοτόμου μοντέλου ένταξης μέσω του οποίου οι πρόσφυγες (αναγνωρισμένοι με άσυλο) παρακολουθούν μαθήματα ελληνικών, αγγλικών, δημιουργικής έκφρασης και νέων τεχνολογιών, συμμετέχουν σε ειδικά σεμινάρια για τη στέγαση και την αγορά εργασίας στην Αθήνα και σε συνεδρίες επαγγελματικής συμβουλευτικής προσαρμοσμένες στο προφίλ τους, ενώ αποκτούν πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή κατοικία. Διασυνδέονται με ομάδες ενεργών πολιτών και μετέχουν σε δράσεις στις γειτονιές της Αθήνας. «Γίνονται ουσιαστικά οι νέοι κάτοικοι της πόλης», συνεχίζει ο κ. Σταμογιάννης, «Μαζί λοιπόν, οι πρόσφυγες και η πόλη βγαίνουν από το στάδιο της αδράνειας, δραστηριοποιούνται, συνεργάζονται και συνυπάρχουν».

Στο πρώτο Fun Palace την Κυριακή, παρουσιάζεται η κινητή έκθεση “Αθήνα, η νέα μου γειτονιά” με φωτογραφίες και αφηγήσεις των συμμετεχόντων προσφύγων του Curing the Limbo από τη ζωή τους στην Αθήνα. Η έκθεση εγκαινιάστηκε με μια μεγάλη υπαίθρια γιορτή του προγράμματος στο Εμπορικό Τρίγωνο τον Ιούνιο 2019, ενώ για όλο τον Αύγουστο παρέμεινε ανοιχτή στο κοινό στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης.

Όπως τονίζουν οι άνθρωποι του σνΑθηνά η έννοια της κοινότητας έχει εξασθενίσει σημαντικά στις γειτονιές της Αθήνας όπως και σε όλες τις μεγάλες πόλεις. Δράσεις σαν το Fun Palaces, όπως και το συνΑθηνά εν γένει, επιχειρούν να αναθερμάνει το αίσθημα του «ανήκειν» στη γειτονιά, φέρνοντας κοντά κατοίκους, φίλους και δραστήριες ομάδες με ένα «χαλαρό» τρόπο ώστε να δημιουργηθούν οι βάσεις για συνδιαμόρφωση της γειτονιάς σε αυτό το διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.

Η παρουσία του Victoria Square Project στην περιοχή της Βικτώριας, η οποία επιλέχθηκε και για το πρώτο Fun Palaces επί ελληνικού εδάφους έρχεται σε πλήρη αρμονία όπως λέει και η ίδια η ομάδα του VSP, «Η Βικτώρια είναι μία πολύ δυναμική περιοχή, με ιδιαίτερη ιστορία και συμβολική σημασία για την ταυτότητα της Αθήνας. Αποτελεί ένα σταυροδρόμι πολιτισμών και κουλτούρας, που διαμορφώνουν την κοινωνική ζωή και το δημόσιο χώρο της. Η σύμπραξή μας είναι μία ακόμη ευκαιρία προώθησης του πολιτισμού στην καρδιά της κοινότητας, να περάσουμε μια δημιουργική μέρα όλοι και όλες μαζί στον πεζόδρομο της Ελπίδος. Πιστεύουμε σε δράσεις που ενεργοποιούν τον δημόσιο χώρο και φέρνουν τους ανθρώπους πιο κοντά με έναν οργανικό και άμεσο τρόπο. Θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν χώρο ανοιχτό σε όλους, μια πλατφόρμα δημιουργικότητας και κοινωνικής αλληλεγγύης με στόχο την καλλιτεχνική δημιουργία και την ανταλλαγή ιδεών και μία τέτοια πρωτοβουλία είναι ακόμη ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση».

Πόσο σημαντικό θεωρεί η ομάδα του Victoria Square Project που οι εν λόγω πρωτοβουλίες συμβαίνουν με τη στήριξη του Δήμου Αθηναίων; «Ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι ιδιαίτερα σημαντικός στη στήριξη πολιτιστικών πρωτοβουλιών και δράσεων, καθώς αφορά άμεσα τις ίδιες τις γειτονιές και τη χάραξη μιας πιο συνολικής πολιτικής και την ανταλλαγή και αναπαραγωγή καλών πρακτικών. Είχαμε την ευκαιρία να συνεργαστούμε με τον δήμο Αθηναίων μέσα από διάφορες δράσεις μας στο παρελθόν, οι οποίες στήριξαν και στηρίχθηκαν από την κοινότητα της Βικτώριας. 

Μερικά σημαντικά παραδείγματα είναι οι δράσεις μας στα πλαίσια της “Αθήνα Πρωτεύουσα Βιβλίου 2018”, μέρος της οποίας ήταν η δημιουργία και έκδοση της σχολικής εφημερίδας “Βικτώρια Post” σε συνεργασία με το 2ο Γενικό Λύκειο Αθηνών, η έκθεση «Αυτό που δεν βλέπουμε, μας κοιτάζει» και οι παράλληλες δράσεις που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, και συγκεκριμένα του προγράμματος «Άνοιγμα στην πόλη». Ελπίζουμε να συνεχιστεί αυτή η συνεργασία με ακόμη περισσότερες δράσεις για τη γειτονιά μας!».

Ίσως μέσα στα χρόνια της κρίσης κάποια χαρακτηριστικά της γειτονιάς χάθηκαν και κινήσεις σαν το Fun Palaces φαίνεται να θέλουν να την ενισχύσουν. Ο Βασίλης Σταμογιάννης πιστεύει πώς όντως οι περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες των δήμων έπαιξαν ρόλο στην αποδυνάμωση της αίσθησης της γειτονιάς, όπως και η εσωστρέφεια των ατόμων εξαιτίας των οικονομικών δυσχερειών, συνεπώς είναι σημαντικό να ενισχυθεί η χρηστικότητα του δημοσίου χώρου και οι ευκαιρίες αλληλεπίδρασης των κατοίκων. Η ομάδα του Victoria Square Project επισημαίνει επίσης το φόβο που φώλιασε στις γειτονιές μαζί με την κρίση, «Οι γειτονιές εξελίσσονται συνεχώς με πολλά στοιχεία τους να έχουν αποδυναμωθεί ή χαθεί ήδη πολύ πριν την κρίση. Η κρίση σίγουρα συνοδεύτηκε από το φόβο που μπήκε πολύ έντονα μέσα στις γειτονιές, ιδιαίτερα προς τους μετανάστες και πρόσφυγες που ζουν εδώ. Παράλληλα, όμως η αλληλεγγύη που έδειξαν οι πρωτοβουλίες των κατοίκων των ίδιων γειτονιών, ήρθε να το ισορροπήσει».

Δράσεις σαν το Fun Palaces είναι ικανές να βοηθήσουν στην εξάλειψη προκαταλήψεων απέναντι στις διαφορετικές κοινότητες που προσπαθούν να ενσωματωθούν στις αθηναϊκές γειτονιές; Η Κατερίνα Αποστολοπούλου από το συνΑθηνά και η ομάδα του Victoria Square project απαντούν αισιόδοξα. «Όλες οι δράσεις που χαρακτηρίζονται από εξωστρέφεια, συνδιαλλαγή στο δημόσιο χώρο και διάθεση συνεργασίας συμβάλλουν στην εξάλειψη όλων των ειδών των προκαταλήψεων, αφού φέρνουν κοντά ανθρώπους και καλλιεργούν νέους, μεταξύ τους, δεσμούς. Πολύ συχνά, πίσω από τα διαμερίσματά μας, πίσω από τα γραφεία ή πίσω από τα παρμπρίζ των αυτοκινήτων έχουμε στέρεες απόψεις για διάφορα θέματα, που γρήγορα διαλύονται όταν βρεθούμε σε μια ζωντανή συνάντηση και συνδιαλλαγούμε ισότιμα με τους συνανθρώπους μας. Πόσο μάλλον όταν αυτό γίνεται με διασκεδαστικό τρόπο, όπως όταν βρισκόμαστε, καλή ώρα, σε μια γιορτή. Πιστεύω πως στην ελληνική κουλτούρα κρύβεται βαθιά χαραγμένο το αίσθημα της αλληλεγγύης και η αναθέρμανση της γειτονιάς έχει τη δύναμη να το πυροδοτήσει προς θετικές κατευθύνσεις ως προς την ενσωμάτωση των διαφορετικών πολυσυλλεκτικών ομάδων της πόλης μας. Άλλωστε, όλες και όλοι σε ομάδες και κοινότητες της πόλης ανήκουμε και προσπαθούμε με κάποιο τρόπο να ενταχθούμε» (συνΑθηνά). «Δράσεις σαν το Fun Palaces συμβάλλουν στην κατανόηση του “άλλου”, του “ξένου” και στη συνειδητοποίηση ότι οι γειτονιές της πόλης διαμορφώνονται από τους κατοίκους της, οι οποίοι αλλάζουν, φεύγουν παίρνοντας ή έρχοναι φέρνοντας τα δικά τους πολιτισμικά στοιχεία. Η ένταξη των νέων κατοίκων μίας πόλης μέσα στις συνήθειες της και τον τρόπο ζωής των γειτονιών της, είναι μία διαδικασία που χρειάζεται χρόνο. Πρόκειται για μία συνεχή και δυναμική διαδικασία στην οποία και ο πολιτισμός και η τέχνη οφείλουν να παρεμβαίνουν ενάντια στις προκαταλήψεις και όσων προεκτάσεων συνεπάγονται αυτών, που εν μέρει δημιουργούνται εξαιτίας ακριβώς αυτού το φόβου προς τον “άλλο” προς το “ξένο”. Δεν ξέρουμε λοιπόν εάν μπορούμε να εξαλείψουμε τις προκαταλήψεις, σίγουρα προσπαθούμε» (VSP). 

Info: Fun Palaces Κυριακή 6 Οκτωβρίου, 11 πμ - 11 μμ, Ελπίδος 13, Βικτώρια, Αθήνα

Το πρόγραμμα του Fun Palaces Περιλαμβάνει:

Ανταλλαγή βιβλίων (11 πμ - 6 μμ), Ανταλλαγή ρούχων (2 μμ - 6 μμ ), Κοινωνικό τραπέζι (1:30 μμ - 3:30 μμ) Διαδραστικό εργαστήριο «διαλογισμού-χορού» με την ομάδα χορού “J'irai danser sur vos murs-I will go dancing on your walls” (3:30 μμ - 5 μμ), Προβολή ταινίας «Μαύρη Γάτα, Άσπρος Γάτος» του Emir Kusturica (7 μμ - 9 μμ), Αφρικανικοί χοροί με την ομάδα των Ubuntu! (9 μμ - 11 μμ), Έκθεση Curing the Limbo «Αθήνα, η νέα μου γειτονιά»  στο υπόγειο του VSP (11 πμ- 10:30 μμ) (Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή στο κοινό έως και το Σάββατο 12 Οκτωβρίου. Ώρες προσέλευσης: Τρίτη - Σάββατο 11:15 πμ - 7:00 μμ)