Εσύ ξέρεις την ιστορία του Μεγάρου Λυκιαρδόπουλου;

Πάνω από 80 έργα ζωγραφικής και γλυπτικής γνωστών ελλήνων καλλιτεχνών κάνουν για τρεις μέρες μια στάση στην Image Gallery, που στεγάζεται στο υπέροχο Μέγαρο Λυκιαρδόπουλου (Αμαλίας 36), πριν φύγουν για το ταξίδι τους στο Λονδίνο όπου θα δημοπρατηθούν από τον οίκο Bonhams στις 17 Απριλίου, στο πλαίσιο του Greek Sale.

Πρόκειται για ένα «πανόραμα της ελληνικής τέχνης του 19ου και 20ού αιώνα», με εκπληκτικά έργα, σε προσιτές τιμές εκτίμησης. Βολανάκης, Τσαρούχης, Εγγονόπουλος, Μυταράς, Σάμιος, Ακριθάκης, Φασιανός, Γαϊτης, Παπαλουκάς, Κόντογλου είναι ενδεικτικά μερικά από τα ονόματα των καλλιτεχνών που κοσμούν αυτές τις τρεις μέρες τις αίθουσες του ισογείου και του πρώτου ορόφου του Μεγάρου.

Στον δεύτερο όροφο, μία εκπληκτική εικαστική έκθεση με 47 φωτογραφίες (πορτραίτα) τραβηγμένες από τον Βαγγέλη Κύρη σε ταξίδια των 20 τελευταίων ετών, τυπωμένες πάνω σε καμβά, μοιάζουν με πίνακες ζωγραφικής και αποκτούν τρισδιάστατη μορφή από τα υπέροχα κεντήματα του Anatoli Georgiev.

Οι δύο αυτές εκθέσεις εγκαταλείπουν την Πέμπτη το βράδυ τις αίθουσες του Μεγάρου.

Αυτό όμως παραμένει στη θέση του, όμορφο και λαμπερό, περιμένοντας τους επόμενους επισκέπτες του.

Χτίστηκε για ιδιωτική κατοικία της οικογένειας του εφοπλιστή από την Κεφαλονιά Νικολάου Λυκιαρδόπουλου (1866-1963), μεταξύ των ετών 1926-1933, στη Λεωφόρο με τις πιπεριές, (ή «Δενδροστοιχίες» ή σκέτο «Πιπεριές»), όπως λεγόταν παλιά η Λεωφόρος Αμαλίας, αγαπημένος τόπος περιπάτου των Αθηναίων, γνωστός και ως «νυφοπάζαρο». Η γειτνίαση με τα Ανάκτορα, τον Βασιλικό Κήπο, τους στύλους του Ολυμπίου Διός και η θέα προς την Ακρόπολη και Λυκαβηττό, είχε προσελκύσει πολλούς επιφανείς Αθηναίους να χτίσουν εκεί τα μέγαρά τους, τα περισσότερα εκ των οποίων, δυστυχώς, δεν υπάρχουν πια.

Το Μέγαρο χτίστηκε βάσει των σχεδίων του ταλαντούχου αρχιτέκτονα από την Κωνσταντινούπολη, Κωνσταντίνου Κυριακίδη ο οποίος, αν και απρόσκλητος, κατάφερε και συμμετείχε στον κλειστό διαγωνισμό που είχε προκηρύξει ο Ν. Λυκιαρδόπουλος για την εκπόνηση των σχεδίων και αναδείχθηκε ο νικητής.

Το πενταώροφο κτίριο, το οποίο φάνταζε σαν «ουρανοξύστης» ανάμεσα στα άλλα κτίρια της περιοχής, προκάλεσε εκείνη την εποχή μεγάλες αντιδράσεις. Θεωρήθηκε ότι ανορθώθηκε με ασέβεια μπροστά από την ανατολική πλευρά της Ακρόπολης, παρεμποδίζοντας τη θέα προς αυτή και χαρακτηρίστηκε ως «σύμβολο υπεροψίας» τόσο από τον τύπο όσο και από αρχιτέκτονες της εποχής.

Το Μέγαρο Λυκιαρδόπουλου αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα ενός εκμοντερνισμένου εκλεκτικισμού, με στοιχεία από το πνεύμα της γαλλικής Ecole des Beaux Arts και της Art Deco, και ήταν η πρώτη ιδιωτική κατοικία που διέθετε ασανσέρ το οποίο ήταν γαλλικής κατασκευής. Όλη η παλιά αριστοκρατική Αθήνα πέρασε μέσα από τους επιβλητικούς ψηλοτάβανους χώρους των σαλονιών με τα μαρμάρινα τζάκια, την εκλεπτυσμένη διακόσμηση στους τοίχους, στα ταβάνια και τις πόρτες με τα χειροποίητα διακοσμητικά τζάμια.

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στο Μέγαρο αυτό μοιράζονταν συσσίτια ενώ στους διάφορους χώρους του εύρισκαν καταφύγιο και κρυψώνα όσοι καταδιώκονταν από την Γκεστάπο.

Κατά τη διάρκεια των ετών το κτίριο ενοικιάστηκε σε εταιρείες και οργανισμούς. Το 1984, στον τρίτο όροφο του κτιρίου στεγάστηκε η συλλογή του εβραϊκού μουσείου. Ο πρώτος όροφος είχε φιλοξενήσει τη βιβλιοθήκη του ΟΗΕ και ίσως αυτή να ήταν ο στόχος όταν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 τοποθετήθηκε μία βόμβα στην είσοδο του κτιρίου και η έκρηξή της προκάλεσε την καταστροφή ενός μεγάλου μέρους της μαρμάρινης σκάλας.

Το 2008, ο Νικόλαος Φ. Λυκιαρδόπουλος, πρώτος δισέγγονος του Ν. Λυκιαρδόπουλου έκανε την απαραίτητη ανακαίνιση της οικογενειακής κατοικίας, με απόλυτο σεβασμό στην υψηλή αισθητική του μεσοπολέμου που διέκρινε το κτίριο.

Εντοιχισμένες βιτρίνες, υπέροχα έπιπλα των παλαιών κατοίκων του κτιρίου, ιδιαίτερα φωτιστικά και ωραίοι πολυέλαιοι δημιουργούν όλα μαζί μία ζεστή ατμόσφαιρα, όπου βασιλεύει μία αρχοντιά και μία πολυτελής απλότητα. Στην εξωτερική όψη του Μεγάρου δεσπόζει η επιβλητική, βαριά σιδερένια πόρτα της κεντρικής εισόδου με τους διακοσμητικούς ρόδακες καθώς και τα μπαλκόνια με τα περίτεχνα μοτίβα.

Από το 2009 το Μέγαρο λειτουργεί ως χώρος ειδικών εκδηλώσεων (εκθέσεις, δεξιώσεις, επαγγελματικές παρουσιάσεις, συνέδρια κ.ά.) καθώς επίσης και καλλιτεχνικών εκθέσεων που οργανώνονται από την Image Gallery, η οποία στεγάζεται εκεί.

 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Γιοχάλας Θανάσης, Τόνια Καφετζάκη, ΑΘΗΝΑ. Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία. Εκδ. ΕΣΤΙΑ, Αθήνα, 2012.
2. Φλέσσα-Εμμανουήλ Ελένη, Μαρμαράς Β. Εμμανουήλ. 12 Ελληνες Αρχιτέκτονες του Μεσοπολέμου. Εκδόσεις, ΠΕΚ (ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ), 2005
3. Amalias 36, έντυπο υλικό.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΠΗΓΗ

www.jewishmuseum.gr/istoria-tou-mousiou