Βόρειοι & Nότιοι

Αν μένεις στην Κηφισιά, πας σχολείο στο Κολέγιο και το Σάββατο κάνεις clubbing στην «Αυτοκίνηση», δεν χρειάζεται ποτέ να μάθεις τι συμβαίνει κάτω απ’ τη διασταύρωση Κηφισίας-Αλεξάνδρας (για την ακρίβεια, δεν θες και να μάθεις – νομίζεις ότι όταν περάσεις τη διασταύρωση θα σε ρουφήξει η μαύρη τρύπα). Απ’ την άλλη, αν μένεις στo Περιστέρι, πας στο πρώτο δημόσιο και το βράδυ βγαίνεις στο «Domus», δεν ανεβαίνεις ποτέ την Κηφισίας γιατί δεν σε συνδέει τίποτα με αυτή τη λεωφόρο. Ή τουλάχιστον έτσι γινόταν κάποτε και οι φυλές της Αθήνας δεν συναντιούνταν ποτέ.
Για να είμαστε ακριβείς, την εποχή που μιλάμε ανάμεσα στους «φλώρους» και στους «άλλους» υπήρχαν τόσο πολλές φυλές που η Αθήνα έμοιαζε με εξωτική ζούγκλα. Οι ροκαμπιλάδες, μια παρέα απ’ το Περιστέρι με μαλλί-κοκοράκι, τίγκα στην μπριγιαντίνη και τσατσάρα στην κωλότσεπη, που πήγαιναν στο Κλασικό Λύκειο επειδή δεν είχε μαθηματικά. Οι μεταλλάδες, που ντύνονταν με μπλουζάκια συγκροτημάτων, στενά τζιν και πέτσινα (ακόμα και το καλοκαίρι). Οι πάνκηδες, με αρβυλάκια και τάσεις αυτοκαταστροφής. Τα φρικιά, που σύχναζαν στην παραλία Πρέβελη της νότιας Κρήτης, στον Να στην Ικαρία και στην Ίο. Οι κιουράδες ή νιουγουεϊβάδες, με πρόσωπο γεμάτο πούδρα και μαλλί-πουλί. Όλοι αυτοί συναντιούνταν στα Εξάρχεια, στις μεταμεσονύχτιες προβολές στο «Ελυζέ» και στο Ιντεάλ και στις καλοκαιρινές συναυλίες τύπου «Rock in Athens» – «όλοι μαζί εναντίον της αστυνομίας» στα Προπύλαια, όλοι κάπνιζαν πολύ μαύρο και πλακώνονταν σε κάθε ευκαιρία –από τα πολλά ναρκωτικά δεν θυμούνταν γιατί– αλλά στην πραγματικότητα ήταν πολύ αγαπημένοι.
Αν ζούσες στα 80s, κοιμόσουν στη διάρκεια των 90s και ξυπνούσες στα 00s, θα έβλεπες πόσο πολύ έχει αλλάξει ο κόσμος σ’ αυτή την πόλη. Καταρχάς σήμερα δεν υπάρχουν πια φυλές: υπάρχουν βασικά Β.Π. (βόρεια προάστια), δηλαδή αυτοί που ήταν και θα είναι πάντα οι φλώροι, Δ.Π. (δυτικά προάστια) και «εναλλακτικοί», δηλαδή παιδιά απ’ όλες τις περιοχές του κέντρου. Οι ενδιάμεσες χαρακτηριστικές κατηγορίες έχουν εκλείψει εντελώς. Ας πούμε, δεν υπάρχουν πια φρικιά: τα άτομα με μπλε, μοβ μαλλιά και σκουλαρίκι στα χείλη είναι απλώς cool και συνήθως κάνουν σκέιτμπορντ στην Κηφισίας. Δεν υπάρχουν underground έργα, underground περιοδικά, underground μπαράκια, βασικά γιατί δεν υπάρχει πια κανείς που να έχει σοβαρές διαφορές με το κατεστημένο. Όλοι έχουν mainstream απόψεις, φοράνε mainstream ρούχα και πηγαίνουν σε mainstream μέρη. Κυρίως δεν υπάρχουν τα βασικά διαχωριστικά χαρακτηριστικά που έκαναν τους ανθρώπους αυτούς που είναι: η μουσική, οι πολιτικές απόψεις, τα στέκια, το στυλ. Τώρα μπορείς να αγαπάς εξίσου τη Shakira, τους Radiohead και τον Τσαλίκη – κάθε είδος ανταποκρίνεται σε διαφορετικές στιγμές και διαφορετικές ανάγκες και στο κάτω κάτω γιατί να διαλέξεις ένα όταν μπορείς να τα έχεις όλα; Δεν υπάρχει περίπτωση να τσακωθείς ποτέ για πολιτική γιατί κανείς δεν ενδιαφέρεται πλέον για το θέμα (οι πολιτικές συζητήσεις είναι βαρετές και στις φοιτητικές νεολαίες γράφονται μόνο κάτι ούφο). Δεν υπάρχουν μπαρ που συχνάζουν κάθε βράδυ οι ίδιες παρέες, ούτε καν το «Flower» στη Μαβίλη ή το «Rock ’n’ Roll». Για να μη πούμε ότι όλοι φοράνε τις ίδιες μάρκες, που είναι η εξής μία: Zara.
Αν είσαι B.Π., δηλαδή αν μένεις κάπου απ’ την Εκάλη ως το Ψυχικό, το μπέρδεμα αρχίζει την πρώτη φορά που ερωτεύεσαι έναν γκόμενο απ’ την άγνωστη περιοχή και πηγαίνει ας πούμε στο «Fazz», την πρώτη φορά που δίνεις ραντεβού για καφέ στα Εξάρχεια (εκεί δεν μένουν όλοι οι ναρκομανείς;), την πρώτη φορά που μπαίνεις σε ένα αμφιθέατρο πανεπιστημίου· βασικά την πρώτη φορά που παθαίνεις πολιτιστικό σοκ όταν γνωρίζεις κόσμο που μένει κάτω απ’ την απαγορευμένη ζώνη, που ανακαλύπτεις πως οι περισσότεροι φαίνονται κανονικοί άνθρωποι και μάλιστα ενδιαφέροντες –αν και μοιάζουν λίγο «εξωτικοί» και τελείως διαφορετικοί απ’ τους συμμαθητές σου, αν και δεν φοράνε καμία απ’ τις μάρκες-σήμα κατατεθέν– και νιώθεις ότι μπορείς να τους εμπιστευτείς.
Όλοι αυτοί –οι συμφοιτητές σου– συχνάζουν σε «εναλλακτικά» μέρη της Αθήνας που δεν είχες ακούσει καν ότι υπήρχαν, τύπου Ψυρρή και Γκάζι, πάνε για καφέ στο «Μπρίκι» και στο «Πόλις», για ποτό στο «Follie» και στο «Banana Moon», αγοράζουν βιβλία απ’ την Πολιτεία, ακούν Πυξ Λαξ, Pulp και Radiohead, δίνουν ραντεβού για φαγητό στα ινδικά γύρω από τη Μενάνδρου και έξω απ’ τα σουβλάκια του Κάβουρα, κάθονται για ποτό στην πλατεία Μαβίλη και κάνουν διακοπές στη Γαύδο και στα Κουφονήσια – δηλαδή γενικώς πάνε σε όλα τα γλυκούλικα και μικρούλικα πλην απροπέλαστα μέρη για τα Β.Π., στους οποίους, κατά πρώτον, δεν αρέσουν καθόλου οι τρύπες και, κατά δεύτερον, προτιμάνε τα μέρη όπου μπορείς να δεις και να σε δουν (τα άλλα Β.Π.) Και εκεί που αναρωτιόσουν πώς θα κάνεις παρέα με τους καινούργιους χωρίς να χάσεις τους παλιούς, επειδή οι παιδικοί σου φίλοι απ’ τα βόρεια προάστια δεν πήγαιναν σε κανένα απ’ τα μέρη που πήγαιναν οι άλλοι, ούτε ήθελαν να το συζητήσουν, η ζωή στο γκέτο άρχισε ν’ αλλάζει. Τα εστιατόρια και τα μπαρ στου Ψυρρή έγιναν ξαφνικά της μόδας – το trend χτύπησε την ίδια εποχή τα βόρεια προάστια και τις εναλλακτικές φυλές του κέντρου (τώρα στην περιοχή υπερτερούν τα δυτικά προάστια). Την ίδια περίπου εποχή άρχισαν να γίνονται της μόδας τα lounge εστιατόρια-club τύπου «De-Luxe» και «Guru» (αργότερα το «Mommy» και το «Mamacas»), τα περισσότερα νέα μαγαζιά άνοιγαν στο κέντρο και αγαπήθηκαν εξίσου απ’ τους φλώρους –βασικά τα βόρεια προάστια που εν τω μεταξύ μεγάλωσαν και μετακόμισαν στο Κολωνάκι– και τους όχι τόσο φλώρους του κέντρου που έρχονταν παρεμπιπτόντως. Ο πεζόδρομος με τα μπαρ στη Χάρητος στο Κολωνάκι έγινε επίσης το χωνευτήρι όπου στριμώχνονται όλοι – βόρειοι, δυτικοί και κεντρικοί. Την ίδια στιγμή στο Περιστέρι άνοιξαν καινούργια και φοβερά μαγαζιά, («Εnzzο», «World»), τα καμάκια έφυγαν, τα κορίτσια ομόρφυναν, τα Β.Π. άρχισαν να κατεβαίνουν στην πλατεία χωρίς ποτέ να το παραδέχονται, γιατί το κέφι στο Μπουρνάζι συνεχίζεται ως τις 7.00 το πρωί κι εκεί τα παιδιά ξέρουν να διασκεδάζουν. Το Μπουρνάζι είναι η νέα σκηνή του clubbing, και εκτός από τους Περιστεριώτες μαζεύει επίσης τον κόσμο απ’ το Χαϊδάρι, τον Πειραιά και τις περιοχές του κέντρου. Οι Πατησιώτες, που τις καθημερινές συχνάζουν στην Άνω Πετρούπολη και στο Ν. Ηράκλειο, τα Σαββατοκύριακα μετά το Μπουρνάζι καταλήγουν πάντα στην παραλιακή, μαζί με τα παιδιά απ’ το Περιστέρι, τα παιδιά απ’ τον Πειραιά και μαζί με όλα τα βόρεια προάστια.
Και όταν κατά τις 3.00 μπαίνει Πλούταρχος, βόρειοι, νότιοι, κεντρικοί και δυτικοί φωνάζουν με την ίδια ένταση τους στίχους που τους ξέρουν όλους απέξω. Ο λαϊκός πόνος έγινε ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις φυλές μεταξύ τους. Όταν τα κλαμπ απενοχοποίησαν τα ελληνικά –την αρχή την έκανε ο Τσιλιχρήστος που έβαλε ελληνικά για πλάκα στο πρώτο «Mercedes»– τα Β.Π. ανακάλυψαν λίγο πιο καθυστερημένα πως κρύβουν μια λαϊκή ψυχή μέσα τους. Όλοι τα σπάνε στον Τσαλίκη μετά το «Destijl», όλοι έχουν το CD του Σώτη Βολάνη στο αυτοκίνητο και όλες οι γκόμενες χορεύουν τσιφτετέλι (τους αρέσει τόσο πολύ που αρχίζουν όταν παίζει ακόμη λάτιν). Οι ομοιότητες είναι περισσότερες από τις διαφορές. Δυτικά και βόρεια προάστια χορεύουν δίπλα δίπλα στο «Envy», όλοι έχουν πάει στον Τσαλίκη, όλοι συχνάζουν στα cafés της Γλυφάδας (τα δυτικά προάστια στο «Cosi» και τα βόρεια στο «Egomio»), όλοι τρώνε στα Goodys και στο Everest, όλοι βλέπουν τα ίδια έργα στο Village, όλοι πήγαν στην Ελαφόνησο, όλοι έχουν πανομοιότυπα μοντέλα Nokia και στέλνουν μηνύματα με την ίδια μανία.

Η εποχή έγινε λιγότερο σοβαρή και πιο ανεκτική, οι άνθρωποι λιγότερο απόλυτοι και λίγο πιο χαλαροί, οι σχέσεις λιγότερο τυπικές και περισσότερο επί της ουσίας. Και βασικά όλοι απέκτησαν περισσότερα λεφτά.

Αλλά όσο και να συναντιούνται έξω (εξαιρούνται οι εναλλακτικές φυλές του κέντρου που δεν το κουνάνε απ’ την πλατεία Μαβίλη), αυτές οι φυλές στην πραγματικότητα δεν ανακατεύονται ποτέ, γιατί κατά βάθος αναγνωρίζονται μεταξύ τους – αν όχι από την πρώτη ματιά, τουλάχιστον από την πρώτη κουβέντα. Τα δυτικά προάστια πάντα θα σνομπάρουν τα βόρεια επειδή είναι φλώροι που κλείνουν τραπέζι με τα λεφτά του μπαμπά τους. Και αν και κατεβαίνουν παραλιακή, δεν περνάνε τόσο καλά όπως στο Μπουρνάζι (κατά βάθος όλα τους φαίνονται λίγο ξενέρωτα). Από την άλλη, τα Β.Π. πάντα θα προτιμούν τη γλυκιά θαλπωρή μεταξύ τους όταν συναντιούνται μαζί με τα άλλα Β.Π. στα τραπέζια του «Liberty» και στα ιδιωτικά πάρτι στο πάνω club του «Balthazar». Και όσο και να χαζεύουν τα κορίτσια απ’ τα δυτικά προάστια γιατί ντύνονται και χορεύουν πιο σέξι απ’ τις συμμαθήτριές τους, δεν τολμούν ποτέ να τα φτιάξουν μαζί τους γιατί ντρέπονται τους φίλους τους.
Παρόλο που ο κοινωνικός ρατσισμός δεν έχει εκλείψει, ο καιρός που έκρινες κάποιον απ’ τα παπούτσια που φορούσε έχει περάσει ανεπιστρεπτί (άλλαξαν οι καιροί, αλλά ευτυχώς άλλαξαν και τα παπούτσια). Τώρα είσαι Κατίνα αν πεις κακία για την κοπέλα στο διπλανό τραπέζι επειδή το δικό της πέδιλο είναι Rollini ενώ το δικό σου Prada. Η εποχή έγινε πιο χαλαρή και πιο cool. Στα 80s έμπαινες στα κλαμπ αν φορούσες τα σωστά ρούχα και το αν θα καταδεχόταν κάποια να σου μιλήσει εξαρτιόταν από τη μάρκα των παπουτσιών σου. Σήμερα οι πορτιέρηδες ενδιαφέρονται λιγότερο για το από πού πήρες τα ρούχα σου και τα κορίτσια σού μιλάνε, αρκεί να μπορείς να κρατήσεις μια ενδιαφέρουσα συζήτηση, γιατί πλέον όλοι ξέρουν να ντύνονται κάπως αξιοπρεπώς.
Για να ενταχτείς στη σημερινή κοινωνία, σημασία δεν έχει πια αν φοράς Τimberland, αλλά αν ξέρεις τους στίχους απ’ το τελευταίο hit του Πλούταρχου, τα καινούργια sites για να κατεβάζεις mp3 από τότε που έκλεισε το Napster, πώς να πληκτρολογείς μηνύματα στο κινητό σου με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα. Και όλοι ξέρουν.
Αυτό σημαίνει, πρώτον, ότι όλοι απέκτησαν αυτοκίνητο και κινητό, δηλαδή οι διαδρομές μέσα στην πόλη έγιναν πιο εύκολες και τα σύνορα που χώριζαν τις περιοχές καταργήθηκαν. Επίσης σημαίνει ότι όλοι μορφώθηκαν και άρχισαν να επικοινωνούν καλύτερα. Και κυρίως ότι διαφορετικοί άνθρωποι μπερδεύονται πιο εύκολα στις παρέες τώρα που όλοι φορούν πάνω κάτω τα ίδια ρούχα. Δηλαδή οι ενδιαφέροντες διαφορετικοί δεν γκετοποιούνται – όπως παλιά οι πανκ και σήμερα τα παιδιά απ’ τα φτωχότερα προάστια. Το αντίθετο: Αν κάποιος είναι διαφορετικός την εποχή που όλοι είναι ίδιοι θεωρείται «τυπάς» (ο Σερβετάλης παλιά θα ήταν φρικιό.)
Το κοινωνικό χάσμα μικραίνει ευθέως ανάλογα με τον μέσο όρο ηλικίας. Όσο πιο νέος είσαι τόσο πιο λίγο μετράνε και τόσο περισσότερο μειώνονται οι διαφορές. Στο κάτω κάτω, απ’ όποια περιοχή και να είναι, όταν συναντιούνται έξω είναι όλοι παιδιά που θέλουν να περνούν καλά.
Ίσως τα πιτσιρίκια που μεγαλώνουν στα 00s να καταργήσουν εντελώς τα γεωγραφικά σύνορα που κρατούν ακόμη τους ανθρώπους μακριά. Ήδη οι νέες φυλές αλωνίζουν την πόλη σε όλο της το μήκος και το πλάτος και φτιάχνονται για πιο πρακτικούς λόγους. Οι γκραφιτάδες απ’ όλες τις γειτονιές μαζεύονται όπου υπάρχει άσπρος τοίχος. Οι σκεϊτμπορντάδες και οι BMXάδες αλωνίζουν την πόλη από την Κηφισιά ως τον Πειραιά, με στέκια την πλατεία της Αγίας Παρασκευής, την πλατεία Ηρώων στο Χαλάνδρι, το εμπορικό κέντρο της Γλυφάδας, τη Θηβών στα Καμίνια. Όλοι είναι από παντού, φορούν μπάγκι παντελόνια και Vans, κάνουν τατού στον Fat στο Κουκάκι, ακούν hip hop, και όταν δεν διασχίζουν την πόλη μένουν σπίτι και παίζουν computer games.
Ανάμεσα στις παρέες των μικρότερων παιδιών διακρίνεις νέους –ακόμη ασχημάτιστους– στυλιστικούς κανόνες που θα γεννήσουν νέες τάσεις και θα αναδείξουν καινούργιες φυλές. Το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα βασίζονται πια σε γεωγραφικά/κοινωνικά κριτήρια, γιατί οι άνθρωποι ανακάλυψαν πως έχουν πιο ενδιαφέροντα πράγματα να χωρίσουν.