Ο Νίκος Βατόπουλος μιλάει για την Αθήνα

Οι συστηματικοί αναγνώστες της στήλης θα έχουν προσέξει ότι σπάνια η φωτογραφία εδώ αφορά πρόσωπο, συνήθως είναι κάποιο κτίριο ή άλλο στοιχείο της πόλης. Η εξαίρεση αυτή τη φορά οφείλεται σ’ έναν εκλεκτό φίλο της πόλης μας, το δημοσιογράφο και αρχιτέκτονα Νίκο Βατόπουλο, πολύ γνωστό από τα αθηναιολογικά του κείμενα στην «Καθημερινή», το βιβλίο «Το πρόσωπο της πόλης», τη διαδικτυακή ομάδα «Κάθε Σάββατο στην Αθήνα» (facebook) και πολλά αστικά, ενδιαφέροντα και πετυχημένα. Αυτή τη φορά πρόκειται για τις διαλέξεις αρχιτεκτονικού γραφείου CFCOMPANY, που αρχίζουν την ερχόμενη Τετάρτη 23 Οκτωβρίου, 19.30 και θα γίνονται μια φορά το μήνα επί οκτώ μήνες με θέμα την Αθήνα και την αρχιτεκτονική της.

Οκτώ διαφορετικοί ομιλητές, ο καθένας από τη σκοπιά του, ξεδιπλώνουν την ιδιαίτερη σχέση τους με την πόλη. Πρώτος λοιπόν ο Βατόπουλος – με τον οποίο, σημειωτέον, δεν έχει τύχει να γνωριστούμε. Τηλεφωνήστε για κράτηση θέσης στο 210 9229467 και πηγαίντε να τον ακούσετε στο Ίδρυμα Κατακουζηνού (Λεωφ. Αμαλίας 4, Σύνταγμα). Υπάρχει προβολή σλάιντς και θα ακολουθήσει συζήτηση. Κερδισμένοι σε αθηναιογνωσία και αγάπη για την πόλη θα βγείτε.

Σπίτι-μουσείο Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού. Οι διαλέξεις του CFCOMPANY γίνονται στο «καλύτερο δυνατό αθηναϊκό περιβάλλον». Μιλάμε για ένα μεγαλοαστικό σπίτι, διατηρημένο άψογα, με καταπληκτική θέα στην πλατεία Συντάγματος, τον Λυκαβηττό, τον Εθνικό Κήπο και τον Υμηττό, που επί δεκαετίες υπήρξε επίκεντρο της πνευματικής ζωής της πόλης. Όταν ο ψυχίατρος Άγγελος Κατακουζηνός πέθανε, η γυναίκα του έγραψε και του αφιέρωσε το βιβλίο «Άγγελος Κατακουζηνός, ο βαλής μου». Όταν πέθανε και η συγγραφέας Λητώ, τότε το Ίδρυμα που διαχειρίζεται το χώρο, εφαρμόζοντας τις επιθυμίες του ζευγαριού, τον διατήρησε όπως ήταν, διατήρησε και αρχεία και τις συλλογές, και αποφάσισε να ανοίγει το σπίτι (και για εκδηλώσεις) στο κοινό, ορισμένες μέρες και ώρες. Περισσότερα:

«Λόλα». Καφενείο, καφετέρια, μπαρ ή ψιλομεζεδάδικο, κατά τα εκάστοτε γούστα σας, στα Κάτω Πετράλωνα. Μ’ έφερε δω ο Σεραφείμ Αναστασιάδης, παλιός μου μαθητής και ισόβιος φίλος, και ήπιαμε κάτι λίγα, μιλώντας περί ανέμων και υδάτων: άραγμα και σπάσιμο του χρόνου. Νεανικό κατά κύριο λόγο στέκι, με πολύ καλές τιμές. Μου είπαν ότι υπάρχει εδώ και δυο χρόνια. Να προτιμήσετε μέρα με καλό καιρό, ώστε να αράξετε στον πεζόδρομο και να μαζέψετε ήλιο, δίπλα σε σχολείο με τις απαραίτητες παιδικές φωνές. Κειριαδών 11 & Σφηττίων, 213 0159902

Λεωφόρος για πάντα. Ομάδα εξακολουθούμε να μην έχουμε, αλλά τουλάχιστον έχουμε γήπεδο. Ο Παναθηναϊκός ξαναγύρισε φέτος στη φυσική του έδρα, και μαζί γύρισαν πολλοί φίλαθλοι που, όπως κι εγώ, δεν είχαμε χωνέψει ποτέ το αντιποδοσφαιρικό και μακρινό ΟΑΚΑ. Στη Λεωφόρο μεγαλώσαμε, εκεί κάναμε τις κοπάνες μας από το σχολείο και βλέπαμε τις προπονήσεις της ομάδας μας πολλά χρόνια προτού υπάρξει Παιανία, τότε που όλοι προπονούνταν στο γήπεδό τους. Τώρα, κι ας είμαστε καταχρεωμένοι κι αγωνιστικά ανυπόληπτοι, τουλάχιστον είμαστε σπίτι μας. Γι’ αυτό και γω φέτος έχω δώσει 50 ευρώ κι έχω πάρει κάρτα μέλους, που δίνει 50% έκπτωση σε κάθε εισιτήριο. Και κάτι άλλο: Όταν δολοφονήθηκε ο συνονόματός μου στο Κερατσίνι, το γήπεδό μας (στο ματς με τον ΟΦΗ) γέμισε με αντιναζιστικά πανό. Η εποχή της ΝΟΠΟ είναι, ευτυχώς, πολύ μακριά. Όχι σαν κάτι άλλους, ονόματα δεν λέμε, που λίγο πριν το φόνο σήκωναν στο δικό τους γήπεδο χρυσαυγίτικα πανό.

Γιατί το λένε Περιστέρι. Στο χώρο που καλύπτει σήμερα η πολύ εκτεταμένη αυτή γειτονιά, τα πρώτα χρόνια μετά τη δημιουργία του ελληνικού κράτους υπήρχε το τοπωνύμιο Λευή, προφανώς από Εβραίο οικιστή. Το τοπωνύμιο επιζούσε μέχρι περίπου το μεσοπόλεμο. Στο μεταξύ όμως είχε εμφανιστεί και το νεότερο, κατά πάσα πιθανότητα από το όνομα άλλου οικιστή, λένε ορισμένοι παλιοί αθηναιογράφοι. Έτσι, όπως πολλές φορές συμβαίνει, το ανθρωπωνύμιο «Περιστέρης» έγινε τοπωνύμιο με αλλαγή γένους, με την εξελικτική γλωσσική διαδικασία που κι άλλες φορές έχουμε δει, π.χ. στο Κουκάκι ή στο Γουδί.

➜ d.fyssas@gmail.com