Οι αθηναϊκές πιάτσες

Η γοητεία μιας πόλης είναι πρώτα απ’ όλα οι πιάτσες της και οι πιάτσες της βρίσκονται στο κέντρο της. Στην περίπτωση της Αθήνας ό,τι νοούμε σαν «κέντρο» συντίθεται από μια σειρά από τρεις ομόκεντρους κύκλους: ο στενότερος το «τρίγωνο» που σχηματίσουν οι πλατείες Ομόνοια - Μοναστηράκι - Σύνταγμα, ο μεσαίος οι γειτονιές γύρω από το «τρίγωνο», ο εξωτερικός όλος ο Δήμος Αθηναίων. 

Πλαταίνοντας την αρχική σημασία της, η πιάτσα πολύ σύντομα έπαψε να σημαίνει απλά την πλατεία και έγινε συνώνυμο του χώρου όπου επιχωριάζει μια ομάδα ομοειδών επιχειρήσεων παραγωγής, εμπορίου ή υπηρεσιών. Η πόλη μας έχει φυσικά πάρα πολλές επαγγελματικές πιάτσες, παλιότερες ή πρόσφατες –γιατί κι αυτές εξελίσσονται, όπως όλη η πόλη–, ενώ υπάρχουν και επιχειρήσεις που δεν είναι συγκεντρωμένες σε πιάτσες αλλά διαχέονται παντού στον «ιστό» της πόλης.

Ιδού μερικές χαρακτηριστικές πιάτσες ή και μη-πιάτσες, με πυκνότερο εντοπισμό στον πρώτο κύκλο, αραιότερο στο δεύτερο κι ακόμα πιο αραιό στον τρίτο:

Για (τηλεκατευθυνόμενα ή μη) μοντέλα οχημάτων, επιτραπέζια και/ή ξύλινα και/ή πνευματικά παιχνίδια, μοντέρνα στρατιωτάκια, ντρόουνς κ.λπ., η κεντρική πιάτσα είναι Ιπποκράτους χαμηλά, από Καλλιδρομίου προς Ακαδημίας, και στα πέριξ της.

Για σκοινιά, σπάγγους κ.λπ. θα πάτε Ευριπίδου, Καλαμίδα, Πολυκλείτου και πέριξ. 

Αν υποθέσουμε ότι θέλετε να αγοράσετε ταξί (ολόκληρο ή μισό), άδεια, ταξίμετρο κ.λπ., θα πάτε πλατεία Καραϊσκάκη, Αχιλλέως, Λένορμαν και πέριξ, όπου οι περισσότεροι μαντράδες.

Για υπολογιστές, συναφή γκάτζες, αναλώσιμα κ.λπ., η πιάτσα είναι στα νότια του Πολυτεχνείου, χοντρικά από Στουρνάρα μέχρι Κάνιγγος. 

Για γυαλιά, στα πέριξ της Ομόνοιας, αρχή Πειραιώς, οδό Αθηνάς, Κλεισθένους κ.λπ. 

Αν θέλετε ποδήλατα, αξεσουάρ ή επισκευή τους, θα πάτε Πατησίων, Γ΄ Σεπτεμβρίου και στα πέριξ τους, από Σολωμού μέχρι Βικτώρια. 

Οι κύριες πιάτσες ξενοδοχείων υπάρχουν στο Σύνταγμα, στην Ομόνοια και σε όλους τους δρόμους που ξεκινάνε/καταλήγουν εκεί, στο σταθμό Λαρίσης και στην Πλάκα. 

Παλαιοβιβλιοπωλεία υπάρχουν κατά κύριο λόγο στα Εξάρχεια και τη Νεάπολη, ενώ κομιξάδικα υπάρχουν στα δρομάκια γύρω από την Κάνιγγος. Εξάλλου βιβλιοπωλεία, βιβλιοδετεία, εκδοτικοί οίκοι κ.λπ. υπάρχουν κατά βάση στις ίδιες γειτονιές. 

Τα περισσότερα «αδυνατιστικάδικα» εντοπίζονται στην Πατησίων, από ΟΤΕ μέχρι Κεφαλληνίας. 

Το βασίλειο των ταξιδιωτικών γραφείων παραμένει αναμφίβολα το Σύνταγμα. 

Ακριβά γυναικεία ρούχα υπάρχουν στη Bουκουρεστίου, ενίοτε στην Ερμού και τα πέριξ, στην Πατριάρχου Ιωακείμ και στα πέριξ του Κολωνακίου κ.λπ. 

Φτηνά γυναικεία ρούχα θα βρείτε στην Αιόλου, Αγίου Μάρκου, χαμηλά στη Σταδίου κ.λπ., ενώ φτηνά αντρικά ρούχα υπάρχουν στην αρχή της Πατησίων και στα στενάκια της Κάνιγγος, από αρχή Ακαδημίας μέχρι Πανεπιστημίου. 

Φορητά εργαλεία κάθε είδους καθώς κι είδη περίφραξης (αυτά σε έκπτωση) σάς περιμένουν στον άξονα της οδού Αθηνάς (ειδικά οικοδομικά και στην Ομόνοια), ενώ εργατικά ρούχα, ειδικές στολές, παπούτσια, γάντια κ.λπ. στον ίδιο δρόμο, αλλά και στο Μοναστηράκι και την Κουμουνδούρου. 

Ανταλλακτικά μηχανημάτων υπάρχουν και σε Σολωμού, Καποδιστρίου.  

Είδη γάμου σε ποικίλα σημεία ανατολικά της οδού Αθηνάς, αλλά χαμηλότερα από το Σύνταγμα, δηλαδή στα πέριξ της Πραξιτέλους, της Μιλτιάδου, της Κολοκοτρώνη, της Αγ. Μάρκου, της Χρυσοσπηλιωτίσσης κ.λπ. 

Εκκλησιαστικά είδη υπάρχουν στα πέριξ της έδρας του αρχιεπισκόπου (η οποία είναι στην Αγ. Φιλοθέης), δηλαδή προς Απόλλωνος κ.λπ., στις παρυφές της Πλάκας (εδώ ειδικά: ιερορραφεία), καθώς και σποραδικά στην Αθηνάς.  

Βαριά εργαλεία και μηχανήματα θα βρείτε στην Ιερά Οδό και στη Σπύρου Πάτση. Βίδες υπάρχουν στο Μοναστηράκι και το Θησείο. 

Είδη κομμωτηρίου υπάρχουν στη Βερανζέρου και τη Σατωβριάνδου, από Πατησίων και κάτω. 

Η κύρια πιάτσα για είδη υγιεινής είναι στη Γ΄ Σεπτεμβρίου, την Αριστοτέλους και τους πέριξ δρόμους. 

Αν θέλετε ακριβά κοσμήματα θα πάτε Περικλέους και πέριξ, Βουκουρεστίου ή Πανεπιστημίου, Σταδίου ψηλά προς Σύνταγμα, ενώ για φτηνά κοσμήματα θα πάτε στα πέριξ της Κάνιγγος και της Ομόνοιας. 

Η κύρια πιάτσα για δέρματα, δερμάτινα κ.λπ. είναι στου Ψυρρή, ενώ δευτερεύουσες θα βρείτε προς Μενάνδρου, Αναξαγόρα κλπ. 

Τα λεγόμενα λευκά είδη, κουρτίνες και συναφή, σας περιμένουν στο Εμπορικό Κέντρο, προς Μητροπόλεως, Ερμού. 

Μεγάλη πιάτσα για χρώματα υπάρχει στην οδό Κάνιγγος, ιδίως στις συμβολές της με Σολωμού και Καποδιστρίου. 

Κρεατικά και ψάρια φυσικά στη Δημοτική Αγορά (και όχι Βαρβάκειο), στην ανατολική μεριά της οδού Αθηνάς, ενώ φρούτα και λαχανικά απέναντί της δυτικά, στην κανονική Βαρβάκειο.  

Είδη ζωγραφικής και χαρτικά υπάρχουν στα πέριξ του Πολυτεχνείου (Μπουμπουλίνας, Στουρνάρα κ.λπ.), καθώς και στην Πραξιτέλους, Αριστείδου κ.λπ., ακόμα και στην Γ΄ Σεπτεμβρίου. 

Ιατρικά, ορθοπεδικά και φαρμακευτικά είδη υπάρχουν στη Σωκράτους, Ξούθου, Μενάνδρου κ.λπ. 

Πόμολα, κουρτινόβεργες, ρόπτρα κ.λπ. θα βρείτε βέβαια στη Βύσσης και πέριξ, ενώ παλιά φαναρτζίδικα είδη (όχι πια φανάρια τροφίμων, βέβαια, αλλά δοχεία για λάδι, «μισές» για κρασί κλπ) κατά κύριο λόγο στην Πολυκλείτου. 

Γενικότερα σιδερικά, λαμαρίνες, τσίγκους, νικέλινα είδη κ.λπ., καθώς και τόρνους επεξεργασίας τους θα βρείτε στην Ερμού, Καλαμίδα, Παλλάδος, Λεωχάρους, Ήβης κ.λπ. Περίπου τα ίδια μέρη θα βρείτε ψάθινες καρέκλες, ξύλινα καρότσια μεταφοράς και συναφή. 

Αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες θα βρείτε στην Αλεξάνδρας, τη Μιχαλακοπούλου, τη Βριλησσού, την Ηλία Ηλιού, την Κάρπου, τη Λιοσίων. 

Μεταχειρισμένα, ανταλλακτικά και συνεργεία αυτοκινήτων υπάρχουν –εκτός από τους παραπάνω δρόμους– στη Φραντζή, την Μπακνανά, την Κουρτίδου, τη Βιργινίας Μπενάκη και τα πέριξ τους, ενώ αξεσουάρ και ανταλλακτικά μοτοσικλέτας (κράνη κ.λπ.) θα βρείτε επιπλέον στο Μοναστηράκι, τη Σολωμού, την Καποδιστρίου κ.λπ. 

Ελάχιστα φροντιστήρια και ελάχιστα μαγαζιά με κινηματογραφικά είδη έχουν απομείνει στην Κάνιγγος και τα πέριξ για να θυμίζουν τις κάποτε κραταιές σχετικές πιάτσες.   

Αν για κάποιο περίεργο λόγο φοράτε τραγιάσκες, ρεπούμπλικες, καβουράκια ή απλά θέλετε καλοκαιρινά καπέλα, ψάθινα, τζόκεϊ ή άλλα, θα πάτε στις στοές και τους δρόμους ψηλά στην Ομόνοια και μέχρι Κλαυθμώνος, τέτοια όμως έχουνε και τα περίπτερα και εποχικά ψιλικατζίδικα. 

Φωτιστικά, πορτατίφ, αμπαζούρ και τα σχετικά «πόδια» ή «καπέλα», αλλά και επισκευές, θα βρείτε στην Ευριπίδου, ανατολικά («πάνω») από την Αθηνάς, αλλά και στην Ιπποκράτους. 

Φυτά, είδη κηπουρικής και συναφή πάλι στην Ευριπίδου, κατά κύριο λόγο όμως δυτικά («κάτω») από την Αθηνάς.  

Ιατρικές μπλούζες υπάρχουν στη Θεμιστοκλέους και Ακαδημίας. 

Πετ σοπ στα πέριξ της πλατείας του Δημαρχείου.  

Συλλογές (γραμματόσημα, νομίσματα κ.λπ.) σχεδόν αποκλειστικά σε στοές, από την Ακαδημίας μέχρι και την Κολοκοτρώνη. 

Παραδοσιακά μπουρδέλα (όχι βαμμένα ροζ, όχι να γράφουν studio) υπάρχουν στο Μεταξουργείο, την πλατεία Βάθης, την οδό Φυλής βέβαια, σε παρόδους της Αχαρνών κλπ, ενώ νέου τύπου είναι διάσπαρτα στον Βοτανικό, τον Σταθμό Λαρίσης, την Ιερά Οδό κ.λπ. 

Οικοδομικά υλικά από κατεδαφίσεις (σκάλες, μαρμάρινοι νεροχύτες, φουρούσια, πλακάκια κλπ) σάς περιμένουν στη Ιερά Οδό και Μαρκόνι, στάση μετρό «Ελαιώνας». 

Για πλαστικά γράμματα, σφραγίδες, επιγραφές κ.λπ. υπάρχει μια πιάτσα Μιλτιάδου, Πραξιτέλους κ.λπ. και μια δεύτερη Χαλκοκονδύλη και Αριστοτέλους. 

Μεταχειρισμένα κινητά, ανταλλακτικά και υπηρεσίες επισκευής τους υπάρχουν στα πέριξ της Ομόνοιας (Πανεπιστημίου, Χαλκοκονδύλη, Πειραιώς, Πατησίων, Αγ. Κωνσταντίνου, πλατεία Βάθης –και όχι Βάθη– Αριστοτέλους, Αχαρνών κ.λπ., συνήθως στα χέρια Πακιστανών και Μπανγκλαντεσιανών. 

Γερανοί, ανυψωτικά μηχανήματα, βαρούλκα κ.λπ. (λέμε τώρα), υπάρχουν ιδίως στη Λεωφόρο Αθηνών, την Πέτρου Ράλλη, τη Λένορμαν, την Ιερά Οδό. 

Κάθε είδους πλάστιγγες, ζυγαριές και ταμειακές μηχανές θα βρείτε από Σοφοκλέους μέχρι Ευριπίδου, «κάτω» από την Αθηνάς, ενώ στην ίδια πιάτσα υπάρχει καινούργιος εξοπλισμός εστιατορίων, ξενοδοχείων κ.λπ. 

Θα αγοράσετε κατσαρόλες, ηλεκτρκές σκούπες, τις σακούλες τους κ.λπ. μεταξύ Κολοκοτρώνη, Σοφοκλέους και Ευριπίδου, ενίοτε σε στοές, 

Αλλαντικά και μπαχαρικά Ευριπίδου, Αθηνάς και πέριξ (καλά αυτό το ξέρετε σίγουρα).      

Το κέντρο για ηλεκτρικές συσκευές εξακολουθεί –αν και φυλλορροεί– να είναι στην Κλαυθμώνος, ηλεκτρονικά υπάρχουν τόσο στην Κάνιγγος, στοά Φέξη κ.λπ., όσο και στα πέριξ της Πραξιτέλους, ενώ αναλώσιμα ηλεκτρικά θα βρείτε Ευριπίδου και Αθηνάς. 

Μεγάλη πιάτσα για μουσικά όργανα υπάρχει στην Ιπποκράτους, Σόλωνος, Μπενάκη και πέριξ. 

Ντετέκτιβ θα βρείτε στα πέριξ της Κάνιγγος και της Ομόνοιας. 

Χαρτέμποροι υπάρχουν μέσα στο Εμπορικό Κέντρο, όπου όμως κυριαρχούν τα  μοδιστρικά, ραφτικά, πλεχτικά, φερμουάρ, κορδόνια και όλα τα συναφή. 

Στρατιωτικές και αστυνομικές στολές, καπέλα κ.λπ. πουλιούνται στην Ακαδημίας ψηλά, μετά τη Σίνα. 

Ταξιδιωτικά είδη ακριβά υπάρχουν προς το Σύνταγμα και στην Πλάκα, ενώ φτηνά προς Χαφτεία (και όχι Χαυτεία), Ομόνοια και αρχή Πατησίων. Από Χαφτεία μέχρι Σοφοκλέους είναι επίσης η βασική πιάτσα των καφεκοπτείων. 

Μικροδώρα υπάρχουν ιδίως σε Εξάρχεια, Νεάπολη, Παγκράτι, Τέρμα Πατησίων, Κυψέλη, Αμπελόκηπους, Γκύζη. 

Σούπερ μάρκετ και πιο πολύ μπακάλικα με ξένα προϊόντα θα βρείτε: από Ασία στους Αμπελόκηπους, από Αφρική στην Κυψέλη, από Ανατολική Ευρώπη στην Αχαρνών, Μιχαήλ Βόδα και πέριξ. 

Μανάβικα Ασιατών και Αφρικανών, πολλές φορές αυτοσχέδια, στήνονται στη Μενάνδρου, την Αναξαγόρα, τη Νικηφόρου, τη Βούλγαρη και άλλα σημεία στο Γεράνι. 

Παπουτσάδικα γυναικεία υπάρχουν κατά βάση σε Κολωνάκι, Χ. Τρικούπη, Ιπποκράτους, Ερμού, ενώ φτηνά αντρικά πουλιούνται –πού αλλού– στην Αθηνάς. 

Πρόσφατη πιάτσα με «χυμάδικα» και/η «υγιεινές τροφές» έχει αναπτυχτεί στην αρχή της Ακαδημίας, μετά την Κάνιγγος, καθώς και της Πανεπιστημίου, προς Ομόνοια. 

Χημικά εργαστήρια υπάρχουν (ακόμα) στα πέριξ της Σωκράτους, δικαστικοί κλητήρες από πλατεία Δημαρχείου μέχρι Κλαυθμώνος, παλαιοπωλεία στο Μοναστηράκι, Θησείου, Ψυρή, πέριξ της Βαρβακείου, Ευριπίδου κ.λπ., καθώς και στα κυριακάτικα παζάρια του Βοτανικού (όπου καταλήγουν όσα μαζεύουν οι τρίκυκλοι ρακοσυλλέκτες και είναι μεταπωλήσιμα, ενώ τα σκραπ πάνε σε βιομηχανίες γυαλιού, μετάλου κι χαρτιού). 

Αθλητικά είδη  θα βρείτε στη Θεμιστοκλέους, από Ακαδημίας προς Πανεπιστημίου, και στη στοά της «Τιτάνιας», μικρά τυπογραφεία στη Νεάπολη και στα Εξάρχεια, ενώ μεγάλα στην Κολοκυθού, τον Κολωνό, τα Σεπόλια. 

Υπάρχουν φυσικά και οι χαμένες ή εντελώς αραιωμένες πιάτσες (καφενεία, γαλακτοπωλεία, σινεμά, πολυκαταστήματα, λουτρά, δισκάδικα, βιομηχανίες – ναι βιομηχανίες, υπήρχαν στην Πειραιώς, στα Πετράλωνα κ.λπ.).

Από την άλλη, φαρμακεία, περίπτερα (που ολοένα λιγοστεύουν) ανθοπωλεία, φούρνοι (κατά βάση αλυσίδες, πια), ενεχυροδανειστήρια, καλλυντικά, τατουατζίδκα, καφετέριες, καφεπωλεία, αρώματα, νυχάδικα (όλοι αυτοί οι τελευταίοι κλάδοι σε συνεχή άνοδο), ζαχαροπλαστεία, λογιστικά γραφεία, επισκευές ρούχων, ρολογάδικα,  οπαπτζίδικα (πρώην προποτζίδκα), πάρκινγκ, ψιλικατζίδικα, γκαλερί, στριτ φουντ, καρότσια «ό,τι πάρετε 1 ευρώ», εστιατόρια, πιτσαρίες, θέατρα, σουβλατζίδικα, ιατρεία, οδοντιατρεία, μεζεδοπωλεία, δικηγορικά γραφεία, κ.λπ. δεν έχουν ορισμένη πιάτσα, γιατί υπάρχουνε παντού. 

Τέλος, εξαφανίζονται σταδιακά τα σκέτα κουρεία, καθώς πολλά κομμωτήρια παίρνουν και άντρες.

Δέχομαι συμπληρώσεις και διορθώσεις. 

Φωτογραφίες: Νίκος Ρόκος