Λαμπάκια αναβοσβήνουν, νίκελ που γυαλίζουν, δυνατή ροκ μουσική, μία αστραφτερή μπίλια που κυλάει με ταχύτητα, χτυπάει κι επιστρέφει στα ελαστικά buzzers, ήχοι που κλικάρουν και τα φλίπερς στα δάχτυλά σου, δεξιά κι αριστερά από το ταμπλό, να τα παίζεις με τρελό ρυθμό διώχνοντας την μπίλια πάλι πίσω. Το φλίπερ είναι μία σωματική εμπειρία, μία δόνηση και ένας ρυθμός που μεταδίδεται σε όλο το σώμα. Μαζί με τα δάχτυλα κουνάς και τη λεκάνη σου, το μάτι γυαλίζει, και όλο είναι τόσο ροκ εν ρολ που δεν μπορείς να ξεκολλήσεις. Τώρα λοιπόν, μπορείς να παίζεις όλη μέρα, ελεύθερα και χωρίς να ρίχνεις συνέχεια κέρμα. Μόλις άνοιξε το Αθηναϊκό Μουσείο Φλίπερ.
Στη ροκ όπερα των The Who, «Tommy», που γράφτηκε το 1969, ο ήρωας είναι ένα απομονωμένο στον κόσμο του παιδί που γίνεται ο μάγος του pinball. «Δεν του αποσπάει τίποτα την προσοχή / Δεν ακούει τα buzzers και τα κουδούνια / Δεν βλέπει τα λαμπάκια να αναβοσβήνουν / Παίζει μόνο με τη μυρωδιά / Και πάντα κερδίζει γύρο / Ποτέ δεν θα τον δεις να χάνει / Αυτό το κουφό, μουγκό, τυφλό παιδί / Πραγματικά παίζει pin ball που σκοτώνει» τραγουδάει ο βασιλιάς του Bally table (του φλίπερ) και παραδίδει το στέμμα του στον Tommy.
Σε αυτό τον σημαδιακό ροκ θρύλο αναφέρονται από την πρώτη στιγμή οι άνθρωποι που έχουν αποφασίσει να δώσουν στην Αθήνα το δικό της pinball playground, ένα Μουσείο Φλίπερ που μόλις άνοιξε σε μία πάροδο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, μια ανάσα από το Μουσείο της Ακρόπολης.
Ο Πάνος Μπίταρχας μαζί με τη γυναίκα του Χρυσάνθη, αφού δούλεψε στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Αγγλία, επέστρεψε στην Αθήνα και αποφάσισε να δώσει μία άλλη ενέργεια στην πόλη, αυτή του pinball. Μαζί του, ένας aficionado του είδους, μεγάλος μάστορας και μυημένος στα φλίπερ, ο Μάκης Γκουντάρας, μαζί με τον γιο του Οδυσσέα και τη μικρή, αεικίνητη Μαρία που γνωρίσαμε, που παίζει τα φλίπερ στα δάχτυλα.
«Τα φλίπερ» εξηγεί ο Πάνος, «είναι ένα λαϊκό σπορ. Υπάρχουν στα μπαρ, παίζεις μαζί με την παρέα σου, τα κλωτσάς, τα σπρώχνεις, κινείσαι ολόκληρος χωρίς να το καταλάβεις. Θέλουνε παικτική δεξιότητα. Το παιχνίδι έχει μεγάλη δημοφιλία κυρίως σε Αγγλία, Γερμανία και Ιταλία. Ειδικά οι Ιταλοί το είχανε από παλιά μέσα στις ταμπακερί.
Εδώ, τον χώρο αυτό, τον στήσαμε μέσα σε δέκα μήνες. Δεν έχει έρθει ούτε ένας άνθρωπος εδώ μέσα και να μη φύγει χαμογελώντας. Τα μηχανάκια αυτά έχουν ευεργετικές ιδιότητες, σου παίρνουν το στρες. Λάμψη, χαρά, φωτάκια, κουδουνίσματα. Κάνοντας την έρευνα ανακαλύψαμε ότι κάνει καλό και στα αυτιστικά παιδιά ή σε εκείνα με νοητική στέρηση. Ο χώρος άλλωστε είναι προσβάσιμος και σε ΑΜΕΑ και υπάρχουν μάλιστα ειδικές πλατφόρμες με ράμπα που βοηθούν αυτά τα άτομα να φτάνουν στο ταμπλό για να παίξουν. Υπάρχει και φλιπεράκι με θέμα το «Tommy». Το έχουμε βρει και το διαπραγματευόμαστε γιατί το θεωρούμε «ιστορία μας». Αποδεικνύει το κοινωνικό πρόσωπο του φλίπερ: ένα παιδί σε απόλυτη απομόνωση καταφέρνει να βγει έξω στον κόσμο και να γίνει the Pinball Wizard. Τα φλίπερ είναι και κοινωνικά, μαζεύεις γύρω σου θεατές, γίνονται αγώνες, έχουν πλάκα».
Τα φλίπερ πέρασαν στον χώρο της νοσταλγίας, μόλις βγήκαν τα video games κι ακόμα περισσότερο οι ταμπλέτες και τα παιχνίδια «προσωπικής απομόνωσης». Η παρέα του μουσείου σκέφτηκε ότι αν βγάλεις τον κερματοδέκτη από το παιχνίδι, αλλάζεις όλη τη φιλοσοφία του.
«Θέλαμε να κάνουμε έναν χώρο freeplay, χωρίς τζόγο. Ένα νοσταλγικό, αθώο παιχνίδι. Το φλίπερ θέλει χρόνο για να το μάθεις. Με 10 ευρώ εισιτήριο, έχεις all-day pass, παίζεις, μετά γυρνάς σπίτι σου να ξεκουραστείς και επιστρέφεις με το ίδιο βραχιολάκι και συνεχίζεις. Παίζεις σε όσα και όποια φλίπερ θέλεις, όση ώρα θέλεις. Το δοκιμάσαμε με τους φίλους μας, παίζαμε 3-4 ώρες ο καθένας. Κολλάς. Είναι εθιστικό, χωρίς να σκέφτεσαι “βάλε κι άλλο κέρμα”.
Στην Ευρώπη, μουσείο φλίπερ υπάρχει μόνο στην Ουγγαρία, μέσα σε dungeon, με στοές και υπόγεια. Έβγαλαν κι εκεί τον κερματοδέκτη και τώρα γίνεται χαμός από κόσμο και τουρίστες που πηγαίνουν να δουν και να παίξουν τα 130 φλίπερ που υπάρχουν στον χώρο.
Το μουσείο της Αθήνας θα είναι πολυχώρος, θα διοργανώνονται events, προβολές, πάρτι, ακόμα και εκπαιδευτικές επισκέψεις σχολείων για μαθήματα ακόμα και μηχανολογικής, «γιατί εκεί βασίζεται όλη η κίνηση στο φλίπερ». Στην ευάερη, καθαρή αίθουσα του Μουσείου, όπου απαγορεύεται το κάπνισμα για να είναι απολύτως κατάλληλη για παιδιά, υπάρχουν μπαρ, καναπέδες α λα Κάντιλακ ’50s με γυαλιστερούς προφυλακτήρες και τραπεζάκια-φλίπερ. Η διαμόρφωση του χώρου έγινε από άλλο ένα μέλος της παρέας, τον αρχιτέκτονα-designer Κωνσταντίνο Λάμπρου, ο οποίος σχεδίασε και μία σειρά ρούχων που πουλιούνται στο πωλητήριο του μουσείου, T-shirts, μικρά φορέματα, καπέλα, μαζί με άλλα αναμνηστικά και κοσμήματα.
«Στην αίθουσα υπάρχουν 110 κομμάτια. Μπορείς να τα παίξεις όλα» μας εξηγούν. «Και στην αποθήκη υπάρχουν άλλα 130. Κάθε μήνα θα γίνεται rotation, θα βγαίνουν 10 κομμάτια και θα μπαίνουνε 10 άλλα, με διαφορετικά θέματα. Έχουμε από φλίπερ του ’55, ξύλινο, μέχρι και δύο καινούργια, Star Wars, του 2007, που βγήκανε σαν απάντηση στη λαίλαπα των ψηφιακών. Είναι υβριδικά, παίζεις μισό video game και μισό φλίπερ, με την μπίλια. Δυστυχώς απέτυχαν παταγωδώς, τα video games τα κατατρόπωσαν – αλλά εμείς τα αγαπάμε και τα έχουμε εδώ. Υπάρχει και σε περίοπτη θέση, μέσα σε ειδικό χώρο, η τριλογία «The Machine», το Pinbot, the Machine και The bride of the Machine – είναι εδώ για να έρθουν να τα παίξουν εκείνοι που ξέρουν και αγαπούν το αγωνιστικό φλίπερ. Ο καθένας βρίσκει το μηχάνημα που του ταιριάζει. Τα θέματα που αγαπάς σου δημιουργούν και τη σχέση που αποκτάς με το pinball. Άλλοι τρέχουν στους Πειρατές της Καραϊβικής, άλλοι στο Terminator. Ένας κύριος 65 χρονών προχτές έτρεξε αμέσως στο Kiss, που τους λάτρευε στα νιάτα του. Έχουμε ακόμα το Dolly Parton, το φλίπερ Rolling Stones που παίζει το «Satisfaction» μόλις χτυπήσεις μεγάλο σκορ. Το κάθε φλίπερ έχει τον δικό του επιταχυντή που δίνει ταχύτητες στην μπίλια ακόμα και στα 120 χιλιόμετρα. Οι τιμές τους ξεκινάνε από 500 ευρώ και φτάνουνε μέχρι τις 16 χιλιάδες ευρώ σαν το «Χρυσό Adams», που έχουμε –υπάρχουν μόνο 300 σε όλο τον κόσμο– και το βρήκαμε στην Κρήτη σε σουβλακερί «Ο Μήτσος». Στις επεξηγηματικές καρτέλες δίπλα σε κάθε φλίπερ υπάρχουν στοιχεία όπως η χρονολογία του, η εταιρεία που το κατασκεύασε και πόσα κομμάτια του υπάρχουν στον κόσμο».
Στον χώρο θα υπάρχει και ειδική ομάδα ξεναγών, νέα παιδιά του προσωπικού που θα εξηγούν τις τεχνικές, τις πίστες, την ιστορία και την ιδιαιτερότητα του κάθε φλίπερ. Και πραγματικά, ο ένας από αυτούς, ο 16χρονος Οδυσσέας Γκουντάρας, εντυπωσιάζει με τις γνώσεις του στην ξενάγηση και με τις τεχνικές λεπτομέρειες που εξηγεί. Μαζί με τον πατέρα του, λέει, άνοιξαν και αποσυνέδεσαν κάθε μηχάνημα, έβγαλαν τα καλώδια, καθάρισαν την κάθε λάμπα (υπάρχουν μέχρι και 200 λαμπάκια σε κάθε φλίπερ) και όλα τα εξαρτήματα προσεκτικά, με μπατονέτες, τα γυάλισαν και τα ξανασυναρμολόγησαν.
Όπως εξηγεί ο Πάνος, «όλα τα μηχανήματα προέρχονται από τη “φλιπερική” κουλτούρα της Ελλάδας. Είναι μηχανήματα που τα βρήκαμε εδώ, τα βγάλαμε από καταγώγια, από αποθήκες με ποντίκια, διαλυμένα, σαπισμένα και τα ξαναφέραμε στην εργοστασιακή τους κατάσταση. Ο Μάκης είναι τεχνικός φλίπερ και με την αγάπη του και τη μαστοριά του τα ξαναέφτιαξε όλα. Δουλειά χειρουργείου. Μέσα στα παλιά και σάπια που βρίσκαμε, ανακαλύψαμε και ένα συλλεκτικό που δεν υπάρχει ούτε στην Αμερική. Εμάς μας ενδιέφερε εκτός από το design, τα κομμάτια να έχουν και παικτικό ενδιαφέρον».
Παικτικό ενδιαφέρον σημαίνει να πλησιάσεις το ταμπλό που αγαπάς, να το αγγίξεις, να παίξεις ελαφρά τα φλιπεράκια του, να νιώσεις τον ηλεκτρικό του βόμβο να σε δονεί και να σε προκαλεί. Στο πρώτο τράβηγμα του ελατηρίου και την πρώτη εκτίναξη της μπίλιας, έχεις κολλήσει. Κουδούνισμα και χαμόγελο.
Info
Για παιδιά από 8 έως 108 χρονών, τιμή εισιτηρίου €10
Aνοικτό από τις 10:00 μέχρι τις 23:00, όλες τις ημέρες
Μακρή 2 & Διονυσίου Αρεοπαγίτου (Μετρό Ακρόπολη) - 2109245958 http://www.athenspinballmuseum.com
H συνιδρύτρια του Lean In. org, οργανισμού υποστήριξης, εκπαίδευσης κι αλληλεγγύης των γυναικών στους χώρους εργασίας, μιλάει για τα ευρήματα της νέας έρευνας «Γυναίκες στον Χώρο Εργασίας 2024
20°
