Το Athens Street Art Festival και ο Τοίχος

Περπατώντας στους χώρους της Σχολής στην Πειραιώς 256, σχολιάζουμε ένα-ένα τα έργα των ξένων καλλιτεχνών που πήραν μέρος στο Athens Street Art Festival. Το φεστιβάλ με τίτλο «Crisis [?] What Crisis [?»] πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα 27/6 - 21/7. Είκοσι διεθνώς διακεκριμένοι street artists από Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Γερμανία σχολίασαν την κρίση με έργα τους στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, αλλά και ως κοινωνική προσφορά σε σχολεία, στο πολιτιστικό κέντρο και στη γέφυρα του προαστιακού του Δήμου Νίκαιας Άγ. Ι. Ρέντη.

Η συζήτηση εξελίσσεται ελεύθερα. Παρόντες ο Πάνος Χαραλάμπους, καθηγητής στην ΑΣΚΤ Αθήνας και πρόεδρος των εικαστικών της Σχολής, ο Γιάννης Σκαλτσάς, επίκουρος καθηγητής και υπεύθυνος του Γραφείου Διασύνδεσης της ΑΣΚΤ, και η Γωγώ Κολυβήρα, διοργανώτρια του Athens Street Art Festival 2013 και επικεφαλής της διεθνούς εθελοντικής ομάδας υποστήριξης του φεστιβάλ GK Art+Events Mgmt. Ακούγονται πολλές ενδιαφέρουσες απόψεις, για τη Σχολή, την «Τέχνη του Δρόμου» ως κίνημα, για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα. Για την αισθητική των έργων των φιλοξενουμένων καλλιτεχνών και τους στόχους του φεστιβάλ. Για την επικοινωνία που αναπτύσσεται δημόσια με τα εξ ορισμού εφήμερα έργα του συγκεκριμένου κινήματος και για το κατά πόσο μπορούν να θεωρηθούν καταγραφή κοινωνικών ή πολιτικών γεγονότων, ώστε να αποτελέσουν ίχνος γραφής μιας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου. Σας μεταφέρω τμήμα της πολύ ενδιαφέρουσας συζήτησης που αναπτύχθηκε…

Πάνος Χαραλάμπους, Γωγώ Κολυβήρα, Billy Γρυπάρης με έργο του Frank Dival

Οι στόχοι του Φεστιβάλ
Το φεστιβάλ υλοποιήθηκε με τη συνεργασία δύο δημόσιων φορέων, της ΑΣΚΤ & του Δήμου Νίκαιας Άγ.Ι. Ρέντη, και οργανώθηκε από τη Γωγώ Κολυβήρα και συνεργάτες, που είχαν την ιδέα, εθελοντικά και χωρίς καμία χρηματική βοήθεια από το κράτος. Όταν υπάρχουν καλές προθέσεις και δυναμική απόφαση των φορέων προκύπτει και ουσιαστικό αποτέλεσμα. Εδώ να πούμε και για την ισχυρή βούληση του πρύτανη της ΑΣΚΤ κ. Γιώργου Χαρβαλιά, που το εισηγήθηκε στη Σύγκλητο, και την άμεση αποδοχή της πρότασης από τον αποδεδειγμένα δραστήριο και όχι τυχαία αγαπητό σε όλους τους κατοίκους του δήμου, δήμαρχο Γιώργο Ιωακειμίδη.
Μπορεί μόνο ξένοι καλλιτέχνες να ενήργησαν εικαστικά στο 1ο Athens Street Art Festival, όμως σκοπός μας είναι αυτή η δραστηριότητα να γίνει θεσμός, να επαναληφθεί και τα επόμενα χρόνια και να γίνει δίαυλος επικοινωνίας γενικότερα Ελλήνων street artists με καλλιτέχνες από άλλες χώρες.
Γνωρίζουμε τη μεγάλη δυναμική που έχει η χώρα μας σε αυτό τον τομέα και θέλουμε να κάνουμε την αρχή της εξωστρέφειας. Αυτό το στόχο είχε και το κάλεσμα των ξένων καλλιτεχνών, να γίνει αρχή ώστε να δουλέψει το σύστημα αντιστρόφως ανάλογα: Έλληνες καλλιτέχνες να προβληθούν ή να προσκληθούν και να δημιουργήσουν σε χώρες της Ευρώπης.
Δεν θέλουμε να νιώσουν οι Έλληνες street artists ότι οι «ξένοι» ήρθαν να εισβάλουν στα λημέρια τους, το μόνο που μας ενδιαφέρει είναι να μεταφέρουν θετικά μηνύματα στις χώρες τους. Στέλνουμε το μήνυμα ότι η Ελλάδα της κρίσης και ο κόσμος της μπορεί να παράγει σημαντικά πολιτιστικά γεγονότα.

Τοίχοι υπαίθριες gallery
Οι τοίχοι της ΑΣΚΤ θυμίζουν υπαίθρια gallery. Οι ξένοι καλλιτέχνες έκαναν τις δράσεις τους σαν να είναι έργα σε καμβά που θα διατηρηθούν στο χρόνο. Ελπίζουμε να έχουν ενδιαφέρον για τους φοιτητές που το πιθανότερο θα «απαντήσουν» σχολιάζοντας(;), καταστρέφοντας(;), εμπνεόμενοι(;) ανταγωνιζόμενοι(;) και έτσι θα προκύψει μια διαλεκτική σχέση και μια ενδιαφέρουσα συνομιλία αλληλοεπίδρασης. Η εμπλοκή του εικαστικού στιλ και ο ρυθμός των καλλιτεχνών του δρόμου είναι μια πολύμορφη δύναμη που μπορεί να δημιουργήσει, να επενεργήσει, καταργώντας ό,τι δεν ταιριάζει στην ιδεολογία τους, να μουτζουρώσει, ακόμα και να «διορθώσει» ένα εικαστικό έργο. Εκτός από διάφορα σημεία στην πόλη μας, υπάρχει και στον εσωτερικό χώρο της ΑΣΚΤ μία «δερματογραφία», που αλλάζει συνεχώς εμφάνιση. Ο ανταγωνισμός μαζί με το σεβασμό είναι τα δυο σημαντικά στοιχεία που ξεχωρίζουν στα σχέδια των καλλιτεχνών.

Έργα του Fred Le Chevalier

Σίγουρα ένας νέος Έλληνας καλλιτέχνης εξαιτίας της κατάστασης που βιώνει είναι πιεσμένος και αυτό τον ωθεί να κάνει πράγματα που έχουν εκρηκτικότητα. Την πίεση και την ανασφάλεια που βιώνει ο Έλληνας δεν μπορεί να την αντιληφθεί ο Γερμανός ή ο Γάλλος, όχι τουλάχιστον στον ίδιο βαθμό. Δεν είναι θέμα μόνον ταλέντου, είναι και θέμα εμπειριών και συνθηκών που όταν συνυπάρξουν δημιουργούν εκρηκτικά αποτελέσματα (π.χ. η Αθήνα είναι περισσότερο μουτζουρωμένη αντί ζωγραφισμένη σε κάθε σημείο της, τα τρένα είναι «στολισμένα» κ.λπ.). Έτσι, αυτού του είδους η τέχνη μπορεί να έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα προοπτική. Στην ΑΣΚΤ πιστεύουμε ότι θα βγουν εξαιρετικοί καλλιτέχνες. Τέλος ευελπιστούμε το συγκεκριμένο εγχείρημα να έχει επιτυχία, ώστε να εμπλακούν όλες οι καλλιτεχνικές δυνάμεις δημιουργώντας δυνατά και ελεύθερα εικαστικά αποτελέσματα.
Στον Δήμο Νίκαιας - Άγ. Ι. Ρέντη ήταν συγκινητικά τα σχόλια και οι ευχαριστίες του κόσμου. Επίσης και στον χώρο της CAMP (contemporary art meeting point) στην πλατεία Κοτζιά, που θύμιζε δρόμο και τοίχους που συνήθως επιλέγουν για δράσεις οι street artists, την έκθεση ενδεικτικών έργων της προσωπικής γραφής των ξένων καλλιτεχνών επισκέφτηκε πολύς κόσμος και κυρίως νέα παιδιά.

"Afrodit" του καλλiτέχνη Goin

Καλλιτέχνες χωρίς σύνορα
Η δυναμική που υπάρχει στο street art είναι η ελευθερία. Οι καλλιτέχνες διεκδικούν σημεία που δεν μπορούν να βρουν σε άλλους χώρους έκθεσης και δημιουργούν εικαστικά που περιέχουν στοιχεία προπαγάνδας ή διαμαρτυρίας σε ποικίλες μορφές. Με αυτό τον όμορφο τρόπο αποτυπώνουν τα ΟΧΙ τους στο αστικό τοπίο. Είναι ο λεγόμενος σύγχρονος «Μινώταυρος» της αφομοίωσης, που εξιτάρει αυτά τα παιδιά που δημιουργούν κάτω από συνθήκες παρανομίας, μέσα στη νύχτα, κυνηγημένοι από την αστυνομία. Το σημαντικότερο στοιχείο είναι ότι πάρα την ταχύτητα με την οποία δημιουργούν, τα περισσότερα εικαστικά είναι τόσο καλαίσθητα που θα μπορούσαν να κοπούν τα σημεία του τοίχου που έχουν ζωγραφιστεί και να τοποθετηθούν σε μια γκαλερί.

Η γραφή τους είναι πάντα ένα είδος αντίδρασης με ένα ύφος επιθετικότητας που σε αυτή την κοινότητα αλλάζει καθημερινά μορφές. Σίγουρα και στους street artist υπάρχουν και οι stars, κάποιοι καλλιτέχνες είναι ακραίοι στην κριτική προς το σύστημα, υπάρχουν άλλοι που είναι πιο «εξημερωμένοι». Αλλά ο κάθε street artist έχει διαφορετικό χαρακτήρα.
Σε κάποια σχέδια θα παρατηρήσεις ένα κοινωνικό μήνυμα, άλλα είναι πιο εγωκεντρικά, σε αρκετά υπάρχουν στοιχεία θυμού και πρόκλησης, πάντως σίγουρα όταν κάποιος δημιουργεί κάποιος λόγος υπάρχει. Στα καλλιτεχνικά ονόματα που υπογράφουν υπάρχει επίσης ένα είδος μυστικότητας και αυτόματα μια γλυκιά πλύση εγκεφάλου προς το θεατή. Μπορεί να θαυμάσει, να χλευάσει αυτό που βλέπει ή ακόμα και να το σβήσει επειδή του προκαλεί ταραχή. Αυτό είναι η επιτυχία: όταν καταφέρνει η τέχνη να «κλέψει» μερικά λεπτά προσοχής από τον κάθε περαστικό, εξωτερικεύοντας τα συναισθήματα που γεννάει η δύναμη της εικαστικής σύνθεσης. Σίγουρα τα τελευταία χρόνια αρκετοί νέοι έχουν εναποθέσει τις εκφραστικές τους ελπίδες αγκαλιάζοντας αυτό το είδος τέχνης που είναι ανάλαφρα ελεύθερο, αντί το παλιό στιλ παίρνεις το πτυχίο σου, ξεκινάς συνεργασία με μια γκαλερί και στη συνέχεια ακολουθείς το μονοπάτι που λέγεται καριέρα.
Σήμερα τα θέματα είναι πιο ανοιχτά κι όλοι αυτοί οι καλλιτέχνες του δρόμου ρισκάρουν την έκφρασή τους στο δέρμα της πόλης και μέσα σε αυτήν πειραματίζονται, εξελίσσονται, αφήνοντας πίσω το κλασικό τελάρο και τους πανεπιστημιακούς κανόνες.

Από τον Uno

Ο ΤΟΙΧΟΣ
Ο «ΤΟΙΧΟΣ» (le M.U.R.) είναι ένα συγκροτημένο και θεσμοθετημένο πείραμα που ξεκίνησε πριν 8 χρόνια με τη φιλοδοξία να αποτυπώνεται η ευρωπαïκή Street Art σε ένα σημείο. Δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Γάλλου εικαστικού Thom-Thom στην Obercampf στο Παρίσι. Διατίθεται σε καλλιτέχνες οι οποίοι εναλλάσσονται ανά 15 μέρες. Μέχρι σήμερα έχουν παρουσιάσει τη δουλειά τους περισσότεροι από 300 καλλιτέχνες, γνωστά ονόματα, όπως Vhils, Jr, Rero, Mosco, Duval, Kouka κ.λπ.
Μετά από πολλές προσπάθειες και συνεννοήσεις συμφωνήθηκε ανάμεσα στον Thom-Thom και τη Γωγώ Κολυβήρα & συνεργάτες η δημιουργία ενός αντίστοιχου «ΤΟΙΧΟΥ» στην Ελλάδα. Εγκαταστάθηκε στον πολιτιστικό Πολυχώρο «Μάνος Λοΐζος» (Θηβών 245, Νίκαια), στον οποίο υπάρχουν θέατρο, δημοτικό σινεμά, καφέ-restaurant, χώρος περιήγησης, μεγάλη αίθουσα πολιτιστικών εκδηλώσεων, και βρίσκεται απέναντι από το Μall που στεγάζει μεταξύ άλλων και τα Village στο Ρέντη.
Ο «ΤΟΙΧΟΣ» (le M.U.R.) εγκαινιάστηκε με ένα έργο του καλλιτέχνη στο πλαίσιο του φεστιβάλ. Αποτελεί την πρώτη οργανωμένη, νόμιμη και θεσμοθετημένη προσπάθεια στη χώρα μας, προβολής της δουλειάς Ελλήνων και ξένων street artists.
Κάθε 15 ημέρες ένας καλλιτέχνης θα δημιουργεί ένα έργο στην μπροστά όψη του, ενώ στην πίσω πλευρά και όχι μόνο μπορούν να γράφουν τα σχόλιά τους οι περαστικοί.
Θα επιλέγονται και θα προσκαλούνται καλλιτέχνες στη βάση αισθητικών κριτηρίων από οργανωτική επιτροπή. Η συγκεκριμένη δράση θα ξεκινήσει να «αναπνέει» στις 14 Σεπτεμβρίου 2013. Ραντεβού τον Σεπτέμβρη!

Από τον Grego

Έργα των Kashnik και Bastek

Από τον Kouka

Ενημερωθείτε για το φεστιβάλ και τις λοιπές δράσεις στο athensaf.eu.
Η ΑΤΗΕΝS VOICE είναι χορηγός επικοινωνίας.