Οι συγκάτοικοι ή πώς είναι να μοιράζεσαι το ίδιο σπίτι με άλλους

Όσοι έχουν ζήσει στο εξωτερικό είναι πιθανότατα πιο εξοικειωμένοι με το μοντέλο των πολλών συγκατοίκων. Η διαρρύθμιση των κατοικιών στην κεντρική και κυρίως τη βόρεια Ευρώπη διευκολύνει αρκετά την κατάσταση. Επιπλέον, σε ακριβές πόλεις, όπως είναι για παράδειγμα το Λονδίνο, δύσκολα υπάρχει και άλλη επιλογή. Στην Ελλάδα το φαινόμενο είναι σχετικά καινούριο και παρατηρείται ως απότοκο της κρίσης, μετουσιωμένο πια σε συνθήκη της νέας πραγματικότητας. Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε τις συγκατοικήσεις μεταξύ φοιτητών. Τώρα, νέοι που μόλις έχουν βγει στην αγορά εργασίας, που κυνηγούν το όνειρό τους στα δημιουργικά επαγγέλματα ή τις τέχνες -«αφού καμία δουλειά δεν έχει πλέον λεφτά, ας κάνω τουλάχιστον αυτό που αγαπώ»- πιάνουν μαζί μεγάλα σπίτια και μοιράζονται τα έξοδα.

Αν και τα αθηναϊκά διαμερίσματα δεν ευνοούν τη συγκέντρωση πολλών ατόμων, το κέντρο της πόλης έχει ακόμα μερικά 4άρια και 5άρια να προσφέρει, πολλές φορές ακόμα και ανακαινισμένες νεοκλασικές μονοκατοικίες, παρά την (πανευρωπαϊκή) πληγή του Αirbnb που έχει καταλάβει όλα τα διαθέσιμα σπίτια στις δημοφιλείς γειτονιές. Πέρα από το προφανές οικονομικό όφελος, πόσο εύκολη υπόθεση είναι η συγκατοίκηση με παραπάνω από ένα άτομο; Αναζητήσαμε παρέες συγκατοίκων που ζουν στο κέντρο της Αθήνας και τους εκφράσαμε τις απορίες μας.

Ο Γιάννης και «Οι Μήτσοι» από την Κυψέλη

Οι Συγκάτοικοι: Γιάννης (25), σπουδάζει ηθοποιός, εργάζεται σε καφέ. Δημήτρης (22), μηχανικός σκαφών αναψυχής, αδερφός του Γιάννη. Δημήτρης (25), μουσικός (ντραμς), εργάζεται σε καφέ.

Το σπίτι: 4άρι (3 υ/δ, κουζίνα, σαλόνι, 2 μπάνια) στη Νέα Κυψέλη, στον 4ο όροφο νεόδμητης πολυκατοικίας.

Τα έξοδα: €520 ενοίκιο - €250 ανά άτομο μαζί με όλα τα λειτουργικά έξοδα το μήνα.

Τα αδέρφια Γιάννης και Δημήτρης και ο Μήτσος (προς διευκόλυνση λόγω της συνωνυμίας) μεγάλωσαν μαζί στο Βόλο από όπου και κατάγονται. Ήρθαν όλοι στην Αθήνα για να εργαστούν και να κυνηγήσουν «αυτό που θέλουμε πραγματικά να κάνουμε», όπως λέει χαρακτηριστικά ο Γιάννης, που άφησε τις σπουδές του στη Διοίκηση Επιχειρήσεων για την ηθοποιία, ενώ ο Μήτσος γύρισε την πλάτη στη Λογιστική του ΤΕΙ Θεσσαλίας για χάρη της μουσικής. «Ήρθαμε Αθήνα με τον αδερφό μου για δουλειά και μετά κατεβάσαμε και το Μήτσο. Αρχικά “οι Μήτσοι” έμεναν μαζί, ενώ εγώ συγκατοικούσα με έναν άλλο φίλο μας», εξηγεί ο Γιάννης. Τα δεδομένα άλλαξαν το καλοκαίρι που μας πέρασε και τα δύο αδέρφια με τον παιδικό τους φίλο αποφάσισαν να πιάσουν ένα σπίτι από κοινού. Τελικά μπήκαν στο διαμέρισμα που τους βρίσκουμε σήμερα να αράζουν με τον σκύλο τους τον Ozzy, τον περασμένο Δεκέμβρη.

Η Κυψέλη περισσότερο τους επέλεξε, παρά την επέλεξαν οι ίδιοι. Δυσκολεύτηκαν αρκετά να βρουν διαμέρισμα σε περιοχή του κέντρου εξαιτίας του Airbnb, ενώ πολλά διαθέσιµα, δεν άξιζαν καν τον κόπο να τα δουν από κοντά. «Αποφασίσαμε να δίνουμε κάτι παραπάνω σε ενοίκιο, αλλά να τα γλιτώσουμε από τη θέρμανση. Το σπίτι είναι καινούριο, έχει διπλά τζάμια και αυτόνομη θέρμανση, έτσι έχουμε πάντα ζέστη και ζεστό νερό. Πολύ πιο συμφέρον από το να έχουμε ο καθένας στο δωμάτιό του μικρές σόμπες που καίνε ρεύμα. Επίσης, έχει και πυλωτή που τη χρειαζόμαστε γιατί έχουμε και οι τρεις μηχανάκια», λέει ο Δημήτρης. 

Ευγενής άμιλλα

Τα αγόρια δεν τσακώνονται για τις δουλειές του σπιτιού. Δεν συναντώνται άλλωστε μεταξύ τους συχνά εξαιτίας των διαφορετικών ωραρίων τους. «Είμαστε στη γύρα όλη μέρα και αυτό μας δυσκολεύει να συνεννοηθούμε καμία φορά. Αλλά τηλεφωνιόμαστε π.χ. και λέμε “Θα ’σαι σπίτι; Βγάλε τον Ozzy βόλτα”, “Θα πας μάρκετ; Πάρε μου ένα κωλόχαρτο”», εξομολογείται ο Γιάννης. «Υπάρχει μία ευγενής άμιλλα μεταξύ μας. Ο Δημήτρης ας πούμε που ξυπνάει πιο νωρίς απ’ όλους ακούει το ξυπνητήρι μου και μου φωνάζει “Σήκω”, ή αν εγώ σηκωθώ και δω τα παπούτσια του Δημήτρη στο σαλόνι θα καταλάβω ότι κοιμάται ακόμα και θα τον ξυπνήσω να μην αργήσει στη δουλειά».

Τα πρακτικά

«Το σούπερ μάρκετ δεν το χωρίζουμε. Πήγα για παράδειγμα τις προάλλες εγώ. Οκ, την επόμενη φορά θα πάει κάποιος άλλος. Αν πάμε μάρκετ “σοβαρό” για καθαριστικά κ.λπ. ή για να γεμίσουμε τα ντουλάπια, θα τα μοιράσουμε στα τρία, αν και πια συμβαίνει σπάνια αυτό», λέει ο Γιάννης.

«Η φασαρία δεν μας πειράζει, έχουμε συνηθίσει. Άλλωστε έχουμε ο καθένας το χώρο του», λέει ο Μήτσος αναφορικά με το αν ενοχλούν ο ένας τον άλλο. Πόση ιδιωτικότητα, ωστόσο, μπορεί να απολαμβάνει κάποιος σε ένα σπίτι με άλλα δύο άτομα και κρεβατοκάμαρες σε σχετικά κοντινές αποστάσεις; Έχουν άραγε ενοχλήσει ποτέ ο ένας τον άλλο, κάνοντας σεξ; Ο Γιάννης έχει διάθεση να πειράξει τον μικρό του αδερφό και μαζί με το Μήτσο λένε πως ο Δημήτρης κάνει πολύ φασαρία με τα κορίτσια που φέρνει κατά καιρούς στο σπίτι και εκείνος ανταποδίδει το αστείο αυτοαποκαλούμενος «γύπας». Καταλήγουν πως έχουν στο μυαλό τους να είναι διακριτικοί αν κάποιος κάθεται, για παράδειγμα, στο σαλόνι και ποτέ δεν έχουν ακούσει ο ένας τον άλλο.

Κάνοντας το τίποτα κάτι

«Θα γυρίσεις σπίτι μία νεκρή μέρα και θα βρεις κάποιον σημαντικό, πέρα από τον Ozzy φυσικά. Θα βρεις τον Μητσάρα να κάθεται στον καναπέ, να του πεις “ρε μαλάκα, τι κάνεις;”, θα σου πει “τίποτα”. Ε, ξέρεις ότι δεν θα λιώσεις µόνος σου», λέει ο Δημήτρης για τα καλά της συγκατοίκησης. «Ουσιαστικά το “τίποτα” γίνεται “κάτι”», προσθέτει ο Γιάννης. «Ή, ας πούμε, γυρίζεις από τη δουλειά και πεινάς γάματα και από εκεί που δεν το περιμένεις κάποιος θα έχει μαγειρέψει ή θα έχει φέρει ο Γιάννης πίτσες! Είναι πολλά», επανέρχεται ο Δημήτρης.

Η τριάδα έχει δέσει τόσο που έχουν δώσει ο ένας στον άλλο προσωνύμια. Ο Δημήτρης είναι ο «μάστορας», ο Μήτσος η «ήρεμη δύναμη» και ο Γιάννης ο «αεικίνητος». Όσο για το αν σκέφτονται ποτέ να εγκαταλείψουν αυτή τη δομή και να πιάσουν σπίτι ο καθένας μόνος του λένε ομόφωνα πως είναι νωρίς για μία τέτοια σκέψη. Οι δουλειές τους δεν τους επιτρέπουν να αναλάβουν μόνοι τους τα έξοδα ενός νοικοκυριού, αλλά ούτε και τους προσφέρουν τον απαιτούμενο χρόνο που χρειάζεται να αφιερώσεις σε ένα σπίτι. «Θέλουμε, αυτό που λέμε, ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μας», λέει ο Μήτσος, «οπότε γιατί να μην κάνουμε τα δικά μας και να μας μένουν κάποια λεφτά παραπάνω, από το να τα δίνουμε σε ένα σπίτι που δεν το ζούμε; Είναι μικρό το τίμημα του να μένεις με άλλους δύο, σε σύγκριση με αυτά που παίρνεις».

Η τετράδα απ’ τα Εξάρχεια

Οι Συγκάτοικοι: Αναστασία (25), εργάζεται στην εξυπηρέτηση πελατών, σχεδιάζει και δημιουργεί φανζίν. Ζέτα (25), γραφίστρια - video artist. Αχιλλέας (27), ηθοποιός, σπουδάζει Πολιτικός Μηχανικός. Δημήτρης (29), εργάζεται στις πωλήσεις.

Το σπίτι: 5άρι (4 υ/δ, κουζίνα, σαλόνι, 2 μπάνια)στα Εξάρχεια (περιοχή Μουσείο), στον 1ο όροφο πολυκατοικίας.

Τα έξοδα: €400 ενοίκιο - €200 ανά άτομο μαζί με όλα τα λειτουργικά έξοδα το μήνα.

Καθισμένοι περιμετρικά ενός ξύλινου τραπεζιού που κοσμεί μια μεγάλη γλάστρα με μικρά κακτάκια, οι τέσσερις ένοικοι του διαμερίσματος στα Εξάρχεια τραγουδούν τον ύμνο του σπιτιού, το «Say My Name», των Destiny’s Child. Πρόκειται για ένα απόσπασμα της καθημερινότητάς τους και όχι για κάποιο σκετς για τις ανάγκες της φωτογράφισης. Η Αναστασία, η Ζέτα και ο Δημήτρης μένουν μαζί τα τελευταία χρόνια, ενώ πριν από έξι μήνες προστέθηκε στην παρέα τους ο Αχιλλέας που ήρθε από τη Θεσσαλονίκη όπου και κατάγεται, καθώς είναι μέλος θεατρικής ομάδας και έχει παραστάσεις. Η Αναστασία και η Ζέτα αποφάσισαν να μείνουν μαζί, αλλά εξαρχής ήθελαν να συγκατοικήσουν και με άλλα άτομα, έτσι ώστε να μοιραστούν ακόμα πιο πολύ τα έξοδα. Και οι δύο είχαν εμπειρία συγκατοίκησης. Έβαλαν μία αγγελία αναζητώντας συγκάτοικο και σε αυτήν ανταποκρίθηκε ο Δημήτρης όταν ψάχνοντας και ο ίδιος συνειδητοποίησε πως γνώριζε την Αναστασία, αν και είχαν να μιλήσουν πέντε χρόνια. Τρεις καφέδες μετά, έδωσαν τα χέρια και ο Δημήτρης αφού πέρασε την εξέταση της Ζέτας -«είχε χαρτί και μολύβι και σημείωνε διάφορα, την παραπλάνησα προφανώς και νόμιζε ότι θα περνάει καλά», αστειεύεται ο ίδιος- πήγε να δει το διαμέρισμα την ημέρα που τα κορίτσια πήραν τα κλειδιά. 

Ευτυχισμένοι στα Εξάρχεια

Τα Εξάρχεια τους αρέσουν πολύ. Η Αναστασία σημειώνει πως ήδη μία διετία πριν μετακομίσουν έβγαιναν στη γειτονιά και είχαν δημιουργήσει στέκια. Το γεγονός ότι είναι μία περιοχή στην καρδιά της πόλης, με πολύ νέο κόσμο και έντονη νυχτερινή ζωή τους κάνει να νιώθουν όμορφα. Για κάποιον που δεν έχει ζήσει (σ)τα Εξάρχεια ωστόσο, η περιοχή φαντάζει δύσκολη για να μένει κανείς. Τα παιδιά το διαψεύδουν. «Είναι μία περιοχή με τόσο διαφορετικό κόσμο και πολλή κουλτούρα, σου δίνει πάρα πολλές πληροφορίες. Για ανθρώπους που θέλουν να δουν και να πάρουν πράγματα, ειδικά σε ηλικίες σαν τις δικές μας, 25 -30, είναι όμορφο να μένεις στα Εξάρχεια. Είναι πολύ ωραίο να ζεις σε μία περιοχή που είναι εύκολο να βγεις έξω, να πας σε μπαρ, να κάνεις τη βόλτα σου. Ακόμα πιο ωραίο και σημαντικό όμως είναι ότι έχει ανθρώπους που έχουν είτε την ιδεολογία τους, είτε τη λόξα τους και αυτός είναι ένας πολύ καλός συνδυασμός», εξυμνεί τη γειτονιά του ο Δημήτρης και ο Αχιλλέας που είναι νεοφερμένος στην πόλη, συμφωνεί: «Δεν είχα ιδέα από Αθήνα, τώρα που κάπως την έμαθα, δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να μένω αλλού πέρα από τα Εξάρχεια».

Σύστημα προς αποτυχία

Στην κουζίνα του σπιτιού βρίσκεται ένα πινακάκι που αναγράφει τα ονόματα των ενοίκων και τα δωμάτια του σπιτιού. Αν όλα πάνε καλά, μερικά από αυτά θα αποκτήσουν από ένα πράσινο αυτοκόλλητο, από την καρτέλα που κρέμεται και αυτή στον πίνακα. Πρόκειται για το τελευταίο σύστημα διαμοιρασμού των υποχρεώσεων του σπιτιού. «Έχουμε βρει κατά καιρούς κάποια συστήματα για να μοιράζουμε τις δουλειές και να οργανωνόμαστε, αλλά δεν λειτούργησαν πάνω από δύο τρεις μέρες. Είμαστε τέσσερα άτομα, εκ των πραγμάτων, δύο από εμάς να μαγειρέψουν, π.χ., γίνονται όλα χάλια ξανά. Έχουμε ακόμη ένα σύστημα προς αποτυχία αυτή την περίοδο», δείχνουν το πινακάκι γελώντας. «Βάζουμε επιβράβευση για κίνητρο, έχουμε ποινές, κάνουμε συνελεύσεις», εξηγεί η Αναστασία. «Προσωπικά τα βρίσκω καταπληκτικά αυτά τα προγράμματα, θα λειτουργούσαν σίγουρα σε άλλους!», σχολιάζει περιπαικτικά ο Δημήτρης.

Διατροφικές και άλλες συνήθειες

«Τρώμε πολύ διαφορετικά πράγματα. Ο Αχιλλέας, ας πούμε, τρώει κάθε μέρα πιτόγυρο, εγώ προσπαθώ να είμαι vegan, ο Δημήτρης ζει με φραπέ, η Αναστασία τρώει ό,τι να ’ναι αλλά θα έχει πάντα μέσα κανέλλα και πορτοκάλι…», απαριθμεί τις διατροφικές συνήθειες του σπιτιού η Ζέτα, αλλά ο Αχιλλέας την προλαβαίνει: «Και ό,τι μαγειρεύει η Ζέτα έχει πάντα πολύ σκόρδο!». Ομολογούν πως δεν χωρίζουν τα ψώνια του σούπερ μάρκετ. Ο καθένας αγοράζει ό,τι θέλει και οποιοσδήποτε μπορεί να το χρησιμοποιήσει. Αν και δεν το έχουν συζητήσει ποτέ, δεν έχουν ακούσει ποτέ ο ένας τον άλλο να κάνει σεξ. Αφενός η διαρρύθμιση του σπιτιού είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή και τα δωμάτια έχουν μεταξύ τους αποστάσεις, αφετέρου, όπως χαρακτηριστικά λέει η Αναστασία, και να είχε ακούσει κάποιος κάτι, πιθανότατα δεν θα ενοχλούνταν και δεν θα το σχολίαζε.

Καλύτεροι άνθρωποι

Ως συγκάτοικοι περνούν αρκετές ώρες μαζί, με διάφορες ιεροτελεστίες που δημιουργούνται κατά καιρούς, όπως τα “live sessions”. Αράζουν όλοι στον καναπέ, ο Αχιλλέας παίζει κιθάρα και τραγουδούν κλασικά και σύγχρονα ποπ κομμάτια, ή «μόνο ποιότητα», όπως λέει η Ζέτα. «Νιώθω ότι εξελίσσομαι με τη συγκατοίκηση», συνεχίζει, «αποβάλεις κάποια χούγια που μπορεί να έχεις, προσαρμόζεσαι. Νομίζω ότι σου δίνει πολλά πράγματα. Η συγκατοίκηση με έχει αλλάξει. Όταν ξεκίνησα να μένω με τα παιδιά ήμουν άλλος άνθρωπος, έχω καλυτερεύσει σε πολλά πράγματα». Όλοι συμφωνούν μαζί της, ακούγονται ενθουσιώδη «ναι!», «κι έμενα μου έχει δώσει πάρα πολλά!» και αρχίζουν να διηγούνται ιστορίες για το πώς έχουν επηρεάσει ο ένας τον άλλον στο φαγητό, για παράδειγμα, ή ακόμα στην εργασιακή τους συμπεριφορά. 

Όσο μιλούν, από τον 5ο όροφο της πολυκατοικίας ακούγεται στη διαπασών «Το χαμόγελο της Τζοκόντα» του Χατζιδάκι. Δεν ενοχλούνται, μάλλον διασκεδάζουν με τον ιδιόρρυθμο γείτονα που κάθε μέρα μετά τις 5 αναλαμβάνει τη μουσική επένδυση του απογεύματος. Σε εκείνους έχει γίνει ποτέ κάποια παρατήρηση; «Ο Αχιλλέας παίζει ντραμς και ο δικηγόρος από το ισόγειο στέλνει μηνύματα σε εμένα. Προχθές μου έγραψε, “Ζέττα, μήπως ο Αχιλλέας να αλλάξει όργανο ή να παίζει μετά τις 8;”».