15 πράγματα που πρέπει να ξέρεις για την Αθήνα

Αφού έκανες το quiz της A.V. για την Αθήνα (κι αν δεν το έκανες πάτησε εδώ για να δεις πόσο ξέρεις για την Αθήνα), διάβασε τώρα τις σωστές απαντήσεις:

1 Γ. Η Βασιλίσσης Όλγας είναι η μικρότερη από τις τρεις, με μήκος 525 μέτρα. Ξεκινά από τη Βασιλίσσης Αμαλίας και τελειώνει στη διασταύρωση Αρδητού και Βασιλέως Κωνσταντίνου. Η αμέσως επόμενη σε μήκος είναι η Βασιλέως Κωνσταντίνου (1,1 χλμ.) και ακολουθεί η Βασιλίσσης Σοφίας (2.8 χλμ.).

2 Α. Ο ναός της Θεοτόκου Γοργοεπήκοου νυν Αγίου Ελευθερίου, βρίσκεται στην πλατεία Μητροπόλεως, δίπλα στη Μητρόπολη των Αθηνών. Χρονολογείται στα τέλη του 11ου ή αρχές 12 αιώνα και πιθανολογείται ότι έχει χτιστεί πάνω σ’ έναν αρχαίο ναό αφιερωμένο στην θεά του τοκετού Ειλείθυια. Με αφορμή την έξωση του Όθωνα, το 1863 και την απελευθέρωση της Ελλάδος από τους Τούρκους και τους Βαυαρούς, η εκκλησία αφιερώνεται στον Αγιο Ελευθέριο, προστάτη των επιτόκων γυναικών και έτσι υπάρχει και ένας συσχετισμός με την αρχαία Ελλάδα και την θεότητα Ειλείθυια. Στον Άγιο Ελευθέριο γίνονται μυστήρια και εκτίθενται σοροί επισήμων για λαϊκό προσκύνημα. Το νερό της κολυμπήθρας, μετά το μυστήριο της βάπτισης, χύνεται σε μία μαρμάρινη κοιλότητα, η οποία βρίσκεται στην αριστερή γωνία μπαίνοντας μέσα στον ναό. Το νερό αυτό συναντά τον ποταμό Ηριδανό ο οποίος περνάει και κάτω από τη Μητρόπολη και καταλήγει στον Κεραμεικό.

3 Β. Το νεοσύστατο Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας - Κώστα Κοτσανά στεγάζεται σ’ ένα art nouveau κτίριο επί της οδού Πινδάρου 6 στο Κολωνάκι. Το κτίριο αυτό ανήκε στην οικογένεια της Ασπασίας Μάνου, συζύγου του Αλέξανδρου Α΄. Το Μουσείο φιλοξενεί 100 περίπου εκθέματα - εφευρέσεις των αρχαίων Ελλήνων.

4 Α. Η πλατεία Ουρουγουάης βρίσκεται στη συμβολή των οδών Μιχαλακοπούλου & Χατζηγιάννη Μέξη, στα Ιλίσια. Η πλατεία κοσμείται από τον ανδριάντα του Jose Artigas (Μοντεβιδέο Ουρουγουάης 1764 - Παραγουάη 1850), υψηλόβαθμο μέλος του στρατού και εθνικός ήρωας της Ουρουγουάης.

5 Β. Η μεταπολεμική πολυκατοικία με τη γοργόνα βρίσκεται στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, στον αριθμό 79. Η πολυκατοικία έχει χτιστεί από τον αρχιτέκτονα Παναγιώτη Μιχελή και εκεί στεγάζεται το Ίδρυμα Έφης και Παναγιώτη Μιχελή. Η γοργόνα είναι ένα γλυπτό από πέτρα και κοσμεί την πρόσοψη, πάνω από την είσοδο της πολυκατοικίας, στο ύψος περίπου του 2ου ορόφου.

6 Γ. Η εταιρεία «Δωδώνη» άνοιξε το πρώτο της γαλακτοπωλείο στην Κυψέλη, στην οδό Επτανήσου 13. Το κατάστημα υπάρχει ακόμη στην ίδια θέση και λειτουργεί σαν παγωτατζίδικο.

7 Α. Το αρχοντικό «Αίολος», γνωστό ως ο πύργος της Καλλιδρομίου, βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο της Καλλιδρομίου στον αριθμό 78, στους πρόποδες του λόφου Στρέφη. Λέγεται ότι ανήκε στους αδελφούς Ηλιόπουλους οι οποίοι το είχαν κληρονομήσει από τον πατέρα τους, με τον όρο να μην το πουλήσουν αλλά και να μην αλλοιώσουν καθόλου την όψη του. Οι Αδελφοί Ηλιόπουλοι έμεναν εκεί μέχρι το 2000. Οι κληρονόμοι, οι οποίοι μάλλον ζουν στο εξωτερικό, δεν έχουν δείξει κάποιο ενδιαφέρον και έτσι το αρχοντικό αυτό έχει αφεθεί στη τύχη του.

8 Β. To Μέγαρο Αθηνογένους, επί της οδού Σταδίου 52, στέγασε στα τέλη του 19ου αιώνα την πρώτη Οθωμανική Τράπεζα στην Ελλάδα. Το Μέγαρο χτίστηκε στην περίοδο 1875-1880 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Πιάτ, ή του Eugene Trumb (κατά τον Μάνο Μπίρη), για την οικογένεια Αθηνογένους. Το 1995, το κτίριο (ιδιοκτησίας της τότε ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος) χαρακτηρίστηκε «ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης, γιατί αποτελεί αξιολογότατο δείγμα νεοκλασικού αρχοντικού, με εναρμόνιση στοιχείων ρυθμού Μπαρόκ, σημαντικό για την εξέλιξη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής της Αθήνας», μετά από την κατά πλειοψηφία γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού. Το Μέγαρο είναι τώρα ιδιοκτησίας της εφοπλιστικής οικογένειας Προκοπίου, η οποία έχει αναλάβει την ανακατασκευή και πλήρη αποκατάστασή του.

9 Γ. Η πλατεία Παλαιάς Αγοράς βρίσκεται στην Πλάκα, μεταξύ των οδών Αδριανού, Καπνικαρέας, Αιόλου και Καλογριώνη. Κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας και μέχρι τον Οκτώβριο του 1884, ημέρα του μεγάλου εμπρησμού, εκεί και στην ευρύτερη περιοχή λειτουργούσε το Πάνω Παζάρι, εμπορικό κέντρο και τόπος συγκέντρωσης των Αθηναίων.

10 Β. Οι εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ στεγάζονται στο αριστερό μέρος (δίπλα στο Rex) μεγάλου διατηρητέου κτιρίου, στην Πανεπιστημίου 46. Το κτίριο αυτό, γνωστό ως Μέγαρο Σλήμαν - Μελά, αποτελεί ένα σύμπλεγμα τεσσάρων τετραώροφων κτιρίων και χτίστηκε τη δεκαετία του 1880-1890 σε σχέδια του Ερνέστου Τσίλερ.

11 Γ. Το Hard Rock café έχει μεταφερθεί στο Μοναστηράκι, σ’ ένα εμβληματικό κτίριο στην οδό Αδριανού 54.

12 Β. Ο Ερνέστος Τσίλλερ είχε ιδιόκτητο σπίτι στην οδό Μαυρομιχάλη 6. Στις αρχές του 20ού αιώνα, λόγω οικονομικών δυσχερειών, αναγκάστηκε να πουλήσει το σπίτι του και να μετακομίσει με την οικογένειά του σ’ ένα εντυπωσιακό νεοκλασικό διώροφο κτίριο του 1853, στη γωνία Σόλωνος και Κανάρη 1 και εκεί μετέφερε και το γραφείο του.

13 Β. Η Λέσχη «Χαμένη Λεωφόρος του Ελληνικού Σινεμά» λειτουργεί στον κινηματογράφο ΑΣΤΟΡ, Σταδίου 28, στη Στοά Κοραή. Η Λέσχη αυτή είναι μία πρωτοβουλία της Ένωσης Σκηνοθετών - Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου. «Μια Δευτέρα και μια Παρασκευή κάθε μήνα, από νωρίς το απόγευμα ή από αργά το βράδυ, το ελληνικό σινεμά του παρελθόντος συνομιλεί με το παρόν, επανασυστήνεται και ξαγρυπνάει παρέα με ένα καινούργιο κοινό».

14 Α. Στην Πολυκατοικία Παπαλεονάρδου, Πατησίων 61 έμεινε μαζί με τη μητέρα και την αδελφή της η Μαρία Κάλλας από το 1936 έως το 1945, όταν επέστρεψε από τη Νέα Υόρκη στην Αθήνα, μετά το διαζύγιο των γονιών της. Η πολυκατοικία αυτή χτίστηκε το 1925 σε σχέδια του αρχιτέκτονα καθηγητή Κωνσταντίνου Κιτσίκη, με εμφανείς επιρροές από την ευρωπαϊκή art nouveau. Το κτίριο από το 1950 ανήκει στο ΝΑΤ (Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο) και από το 1989, επί υπουργίας Μελίνας Μερκούρη, έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο ιστορικό και αρχιτεκτονικό μνημείο των νεότερων χρόνων.

15 Β. Το ιστορικό αποστακτήριο «Βρεττός» βρίσκεται στην οδό Κυθαδηναίων 41, στην Πλάκα. Άνοιξε το 1909 και θεωρείται το πιο παλαιό αποστακτήριο της Ελλάδας και το δεύτερο παλαιότερο ποτοπωλείο της Ευρώπης. Χαρακτηριστικό του είναι η διακόσμηση των τοίχων με τα πολύχρωμα μπουκάλια. (facebook)

ΠΗΓΕΣ – ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Βατόπουλος Νίκος & ena contemporary/kaplanon galleries,  ANAΣΚΑΦΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ, 32 ζωγράφοι ζωγραφίζουν την Αθήνα, 2018
2. Γιοχάλας Θανάσης, Καφετζάκη Τόνια,  ΑΘΗΝΑ, Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και την λογοτεχνία,  Αθήνα,  εκδ.  ΕΣΤΙΑ, 2013
3. Μπίρης Η. Κώστας, ΑΙ ΑΘΗΝΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥ 19ου ΕΙΣ ΤΟΝ 20όν ΑΙΩΝΑ, Εκδοτικός Οίκος «ΜΕΛΙΣΣΑ», Αθήνα, 1966
4. Σκουμπουρδή Άρτεμις, ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ-ΠΛΑΚΑ, Οι γειτονιές των Θεών, Αθήνα, εκδ. Πατάκη, 2016
4. www.byzantineathens.com
5. www.eie.gr
6. https://ernstziller.blogspot.gr