H οδός Αρριανού της σοπράνο Κάτιας Πάσχου

Οι άνθρωποι χωρίζονται σε αυτούς που πιστεύουν ότι τα πάντα είναι συμπτώσεις, και σε εκείνους που πιστεύουν ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο. Ανήκω στη δεύτερη κατηγορία και είναι η ίδια η ζωή που με κάνει να το πιστεύω. Και δεν θα αναφερθώ σε μεγαλειώδη γεγονότα για να το αποδείξω, αλλά σε κάτι απλό, ταπεινό και ζεστό: θα μιλήσω για τη γειτονιά που γεννήθηκα, στην οδό Αρριανού, ένα στενό πάνω από τον Μαγεμένο Αυλό του Χατζιδάκι, δύο στενά πιο πάνω από τον θρυλικό Καραβίτη, στέκι καλλιτεχνών και λογίων, μια ανάσα μακριά από το Ωδείο Αθηνών.

Δεκαετία του ’30. Στον αριθμό 11, οικόπεδο ακόμα, η προγιαγιά μου, μαγείρισσα σε μεγάλο εστιατόριο της οδού Κυδαθηναίων (που υπάρχει ακόμα), αρβανίτισσα, γυναίκα δυναμική και επιχειρηματίας, φτιάχνει δωμάτια τα οποία εκμεταλλεύεται ως ενοικιαζόμενα. Εκεί μεγαλώνει η γιαγιά μου η Κάτια με την ωραία φωνή.

Δεκαετία του ’40. Τα γλυκά βράδια του καλοκαιριού η Κάτια ανεβαίνει στην ταράτσα και τραγουδά. Ένας νέος που νοικιάζει ένα από τα δωμάτια ακούει τη φωνή της. Αμέσως την ερωτεύεται. Καρπός του έρωτά τους ο πατέρας μου, που έτρεχε σε αγώνες δρόμου στην οδό Αρριανού από τον Άγιο Σπυρίδωνα ως την άλλη άκρη, όταν ακόμα ήταν χωματόδρομος. Τον έστελνε ο πατέρας του βράδυ να του πάρει τσιγάρα, και φοβόταν, λέει, παιδάκι τότε, γιατί δεν ήξερε τι θα πεταχτεί μπροστά του από τα χορτάρια στα γύρω οικόπεδα.

Δεκαετία του ’60. Ο πατέρας μου με τον φίλο του Γιάννη είναι οι βασιλιάδες του Παγκρατίου. Αρχηγείο τους η κολώνα που χώριζε τα σπίτια τους, αλλά που δεν χώριζε εκείνους, καθώς μετά από κάθε «άντε καληνύχτα» ακολουθούσε το «να δούμε πού θα βρούμε τα λεφτά». Η κολώνα έχει ακούσει πολλά. Ποτέ δεν μάθαμε όμως πού βρίσκεται. (Ούτε και πού βρίσκονται τα λεφτά.)

Δεκαετία του ’70. Ο παππούς μου, πατέρας της μητέρας μου, μηχανικός του Μετσοβείου Πολυτεχνείου, έχει χτίσει τη μισή Αθήνα, χτίζει και μια πολυκατοικία στην οδό Αρριανού. Την ίδια περίοδο, δύο στενά πιο πάνω, μένει ο πατέρας μου, επιτυχημένος διαφημιστής στην Αδέλ, που προσλαμβάνει ως γραμματέα του μια νεαρή φοιτήτρια, τη μητέρα μου. Φήμες λένε πως έβρισκε στο γραφείο της κάθε μέρα από ένα τριαντάφυλλο. Δεν μπορώ να το επιβεβαιώσω γιατί γεννήθηκα λίγο μετά, μέσα από ένα τραγούδι του Έλτον Τζον που της έπαιξε στην κιθάρα, στην οδό Αρριανού, στο σπίτι που εντέλει πήρε «προίκα» από τον παππού τον μηχανικό.

Δεκαετία του ’80. Έχω προλάβει τη γειτονιά με τα μικρά μανάβικα που διέθεταν καυκαλήθρες και μυρώνια, παντοπωλείο αυθεντικό με χύμα προϊόντα, όσπρια σε μεγάλους σάκους – εκεί που βρίσκεται τώρα το Τρίγωνο. Μια ζωντανή γειτονιά με τα μικρά μαγαζιά που είχαν την πελατεία τους. Τότε η γειτονιά είχε ακόμα δύναμη και προσωπικότητα. Για μένα, όλη η ζωή μου, η σχολή χορού κάτω από το Πτι Παλαί από όπου ξεκίνησαν όλα τα όνειρά μου.

Δεκαετία του ’00. Επιστρέφω στη γειτονιά ως νεαρή φοιτήτρια. Μένω πια μόνη. Γειτονιά λίγο πιο απρόσωπη, αλλά ούτως ή άλλως εγώ είμαι η βασίλισσα της γειτονιάς, όπως τότε ήταν ο μπαμπάς στη δεκαετία του ’60. Αυτό συμβαίνει πάντα όταν είσαι 20. Η ζωή σού ανήκει. Αλλά η γειτονιά δεν με κράτησε για πολύ. Με έστειλε στη Νέα Υόρκη.

Δεκαετία του ’10. Ξανά εδώ. Άλλο πρόσωπο. Περίεργο. Συναισθήματα ανάμεικτα. Το Παγκράτι είναι «μόδα». (Μα πότε σταμάτησε να είναι στη μόδα;) Κόσμος πολύς. Διασκέδαση. Εστιατόρια. Ανάμεσα στους γείτονές μου άπειροι καλλιτέχνες, γνωστοί (μου) και ένας μεγάλος συνθέτης (δε λέω όνομα). «Ζωή». Κοιτάω τους περαστικούς. Είμαι και εγώ μία από αυτούς. Άραγε τώρα η γειτονιά πού θα με στείλει;

Αν η γειτονιά αυτή δεν είναι καρμικό σταυροδρόμι, τότε τι είναι;

Υ.Γ. Υπάρχει ένας μύθος στην οικογένεια ότι η γιαγιά Κάτια με την ωραία φωνή είχε πάει στο σπίτι του Χατζιδάκι, πριν γίνει διάσημος, όταν ήταν και οι δύο τότε γύρω στα 18-20 και την είχε συνοδεύσει στο πιάνο. Η γιαγιά όμως τότε γνώρισε τον Μεγάλο Έρωτα και δεν έγινε τραγουδίστρια. Εγώ δεν γνώρισα τον μεγάλο έρωτα, όταν ήμουν μικρή, όπως η γιαγιά. Καμιά φορά σκέφτομαι ότι ίσως για αυτό συνέχισα να τραγουδάω.