Κυψέλη- Άνω Πετράλωνα Γραμμή 035

Τον Γραικόν διακρίνει η παλιμβουλία, το αψίκορον, το φιλόκαινον, το φιλύποπτον. Ευφυής και δραστικός, θηρεύει δι’ ευγενών ως επί το πολύ τρόπων την δόξαν, την οποία θεωρεί πάτριον κληρονομίαν.... Κωνσταντινούπολις, Σκαρλάτος Βυζάντιος, 1870

Aπό την άλλη, στους τρόπους της Αφρικής και της Ασίας διακρίνεται η ησυχία εκείνων που, χωρίς ένδοξους προγόνους και μνημεία, έχουν κάνει πατρίδα τους τη γη. Επειδή έχουν αναγκαστεί, βεβαίως. Που, παρόλα αυτά, δεν δείχνουν να απαιτούν απαντήσεις από την ύπαρξη. Είναι άραγε επειδή πατρίδα τους παραμένει η θρησκευτική τους πίστη; Ή, ίσως, επειδή είναι τόσο στέρεα ριζωμένοι στο σώμα τους; Και τι να πεις πάλι στις γυναίκες της Σενεγάλης και της Ζάμπια που με την τόλμη και την εξωστρέφεια του ντυσίματός τους κονιορτοποιούν κάθε κυρίαρχο dress-code; «Όταν τόσο πολλές από σας είναι πόρνες, δε σας νοιάζει μη σας περάσουν και σας για τέτοιες;» Ερωτήματα, όλα αυτά, που ενεργοποιούνται αναπόφευκτα κάθε φορά που πηγαινοέρχομαι στην πόλη με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, λεηλατώντας και λεηλατούμενος.

Σε χρόνια κρίση ταυτότητας, μαζί με άλλους ελληνόφωνους ανέστιους, δεν μπορώ να ενισχυθώ ελεεινολογώντας τον ξένο, όσο και αν αυτός με ξενίζει. Όσο και αν με φουρκίζει, στριμώχνοντας δίπλα μου στο τρόλεϊ μαύρες πλαστικές τσάντες, ξέχειλες με την πραμάτεια του. Αντί γι’ αυτό, υιοθετώ απέναντι στο ποικιλόμορφο πλήθος το στοχαστικό βλέμμα σκουληκιού μπροστά σε ζουμερό μήλο. Δίνω προσοχή σε στιγμές, τους προσδίδω προεκτάσεις. Κι επιδίδομαι σε ερασιτεχνικά πειράματα ευγονικής.

Την ιδέα εγκαινίασε μια ηλικιωμένη, έντονα βαμμένη γυναίκα των ΒΠ, με βιζόν, την οποία είδα στον ηλεκτρικό να τρίβει γόνατα (έως αναφλέξεως) με ένα δεκαοκτάχρονο μιγάδα που μπήκε στα Κάτω Πατήσια από προπόνηση. (Σα σκηνή από διήγημα του Σωτήρη Δημητρίου.) Διαπιστώνοντας για μια ακόμη φορά πως υπάρχουν πράγματα που δείχνουν να επιτρέπονται αποκλειστικά στις ηλικιωμένες κυρίες, αποφασίζω την άρση κάθε απαγόρευσης. Έστω ότι οι πάντες δύνανται να συνευρεθούν με τους πάντες… Ποιος όμως με ποιον, και προς τι;

Το επόμενο όχημα στο οποίο μπαίνω, το 035, Πετράλωνα - Άνω Κυψέλη, μετατρέπεται σε διαστημική κάψουλα όπου επιβαίνει ο εναπομένων πληθυσμός του ανθρώπινου είδους. Από τους παρόντες τυχάρπαστους θα πρέπει να επανδρωθεί εκ νέου ο πλανήτης και να επανεκκινήσει ο πολιτισμός. Βάσει της καταλληλότητας του καθένα ως προς αυτό, θα κριθούν το ταίρι και η τύχη του.

Δεν εστιάζομαι στους ίδιους τους ανθρώπους παρά στο χώρο ανάμεσά τους, συλλέγοντας πληροφορίες με την περιφερειακή όραση, με την ανάσα. Αμέσως αμέσως, από τη μία μπάντα μπαίνει το δίδυμο των εφήβων με τα κοκοράκια, και τα δύο σλαβόφωνα κορίτσια χάριν των οποίων εκείνοι σπρώχνονται και χαχανίζουν. (Η οδοντοστοιχία ενός εκάστου θα εξεταστεί εν ευθέτω χρόνω.) Στην ίδια ομάδα, η έγκυος Αφρικανή μαμά με το κοριτσάκι της, πνιγμένες αμφότερες στις ροζ πούλιες, πορτρέτο γονιμότητας και κολλαγόνο σε υπεραφθονία.

Από την άλλη μεριά καταχωρείται πάραυτα η μαντάμ με το γενναιόδωρο μπούστο και φρέσκια την αίγλη του κομμωτηρίου που έκλεψε της θέση της μαύρης γυναίκας. Εδώ, στο θαυμαστό καινούργιο κόσμο όπου άρχω, η έλλειψη αλληλεγγύης δεν ανταμείβεται. Εξάλλου, κάποιοι αναπόφευκτα θα πρέπει να χρησιμεύσουν για να ταϊστούν οι υπόλοιποι. Τον ίδιο προορισμό θα έχει, μάλλον, και το υπερμέγεθες τσαλακωμένο κουστούμι με το κασκέτο του μπέιζμπολ και το χαμηλωμένο βλέμμα που κρύβεται εκεί από κάτω. Ο άνθρωπος μιλάει μόνος του, ψελλίζει μισόλογα που μόνο ο ίδιος ακούει. Άγνωστο σε ποια γλώσσα, όμως οι δαίμονές του δεν δείχνουν να είναι της Σωκρατικής γενεαλογίας. Ένα ανθρώπινο σφουγγάρι πόνου, αποφαίνομαι, που μόνο δυστυχώντας έχει δικαίωμα στην ύπαρξη. Προς τι η παράταση; Εξάλλου, αν πρέπει κάποιος να πεθάνει, είναι για να αρχίσουμε οι υπόλοιποι να φερόμαστε με κάποια στοιχειώδη εκτίμηση προς τη ζωή.

Σε αυτό το σημείο, δεύτερη στάση Κυψέλης, έχουν εξαντληθεί τα αποθέματα σκληρότητας και μαζί η χρησιμότητά μου. Αποβιβάζομαι ξαφνιασμένος σαν υπνοβάτης που τον ξυπνούν στην άκρη της στέγης. Το ποιος ζει, ποιος πεθαίνει, ποιος ζευγαρώνει με ποιον, παύει να είναι δική μου αρμοδιότητα. Ας αποφασιστεί πλέον με κλήρωση, λέω. Είναι εξίσου αυθαίρετο με οποιαδήποτε ηθική αξιολόγηση, αλλά, τουλάχιστον, απαλλαγμένο από δικαιοφάνεια.

Εικονογράφηση: ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΥΡΙΚΑΚΗΣ

* Το τελευταίο βιβλίο του Κωνσταντίνου Ματσούκα και της Μαρίας Τοπάλη «Για τέσσερα χέρια» μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδ. Γαβριηλίδη