Κυψέλη, η διαχρονική

Διασχίζοντας το Πεδίον του Άρεως, το κατώτατο όριο της Κυψέλης, σταματώ και βγάζω το καπέλο στην Άτυπη Συνέλευση των Σκύλων. Κάθε ράτσα, κάθε σχήμα, χρώμα και μέγεθος έρχονται καθημερινά με τους ιδιοκτήτες τους στον ανοικτό χώρο κάτω από την πλατεία Πρωτομαγιάς μπροστά στο «Άλσος» (πάλαι πότε θερινό θέατρο) για να συμμετέχουν σ’ ένα αυτοσχέδιο πάρτι. Μάτια που λάμπουν από κοινωνικότητα, ξέφρενα κυνηγητά και κρεμασμένες γλώσσες, κορμιά που χαίρονται απ’ άκρη σ’ άκρη. Αδύνατον να μη σε αγγίξει η ενέργεια που εκλύουν.

Μπαίνω κατόπιν στην αγαπημένη Βαβέλ, όπου ένας καινούργιος αέρας πνέει, ίσως μια δειλή πνοή μόνο, που πρέπει να ζεις εκεί για να τη νιώσεις. Τα νεοκλασικά της έχουν αρχίσει να συντηρούνται. Οι πληθυσμοί μεταναστών που συναθροίζονταν στους κοινούς χώρους έχουν αραιώσει, όλο και περισσότεροι μετανάστες προάγονται στην τάξη των νοικοκυραίων και ποντάρουν στη μόρφωση των παιδιών τους. Το Μπαγκλαντές, η Βουλγαρία, η Ρωσία, η Αφρική έχουν ανοίξει ραφτάδικα, mini-market, κουρεία. Το άνοιγμα του καινούργιου κτιρίου της ΑΣΟΕ στην οδό Τροίας πριν δυο χρόνια, και το πρόγραμμα υποτροφιών Erasmus, έχoυν φέρει εδώ νέα παιδιά απ’ όλη την Ευρώπη. Η Ιταλία συγκατοικεί με τη Γαλλία και δημιουργούν τα δικά τους στέκια για καφελάτε και κρουασάν. Γίνονται τακτικοί θαμώνες στην αναβαθμισμένη πλατεία του Αγ. Γεωργίου, όπου δείχνουν με το δάχτυλο και σχολιάζουν πώς το κυκλικό σχήμα της πλατείας καθρεφτίζεται στις καμπυλωμένες προσόψεις των κτιρίων.

Περισσότερο από άλλες περιοχές στην πόλη, η Κυψέλη δείχνει να κερδίζει, έστω αργά κι επίπονα, το στοίχημα της πολυπολιτισμικότητας.

Είναι μια εξέλιξη που δύσκολα θα μάντευε κανείς κοιτώντας την Κυψέλη του ’50, ’60 και ’70. Εκείνο το κράμα από παλιά αίγλη και εργατικό υπόβαθρο, πολυτελή οροφοδιαμερίσματα στη Φωκίωνος και τη Δροσοπούλου, τις ιδιωτικές κατοικίες Σαντορινιών και Ναξιωτών που έρχονταν να ξεχειμωνιάσουν στην Αθήνα, κι ενδιάμεσα, τις πολυκατοικίες χωρίς ταυτότητα που κτίστηκαν με τις αντιπαροχες του ’60. Ανέκαθεν ένα μωσαϊκό, ακριβώς αυτό που λέει το όνομά της, με έντονη κοινωνική και πολιτιστική ζωή, πυκνός αστικός ιστός όπου διέγραψαν τις λαμπρές τροχιές τους στέκια όπως η Quinta και το Media Luz, σινεμά όπως το Ριάλτο, το Κυψελάκι και η Λουζιτάνια (όπου γενιές ολόκληρες γαλουχήθηκαν με καράτε και Γκοτζίλα, πριν το μετατρέψει σε θέατρο ο Κολάτος), και καφετέριες όπως ο Φλόκας και η Φαίδρα (με θαμώνες τον Τσιφόρο, τον Ελύτη και άλλους)... 

Δεν είναι όμως μόνο τα κοσμικά μαγαζιά που οι παλιοί Κυψελιώτες αναθυμούνται με τρυφερότητα. Είναι και τα μανάβικα, ψαράδικα και μπακάλικα της Κεντρικής Αγοράς στη Φωκίωνος όπου για δεκαετίες ο κόσμος συνδύαζε τα ψώνια με τον καφέ. Είναι τα πάμπολλα θερινά σινεμά, τα υπόγεια ταβερνάκια με το μεταπολιτευτικό τους μπουζούκι, τα μπιλιαρδάδικα με τα πρώτα ηλεκτρονικά παιχνίδια στην Κεφαλληνίας (με ονόματα όπως Wembley και Monte Carlo), το παλαιότερο όλων, καφενείο-θεσμός Κοσμικόν, εκεί που η Φαιδριάδων εκβάλλει στην πλατεία Κυψέλης. Ακόμα, τα μπαράκια με κονσομασιόν κοντά στην Πατησίων κι οι άφθονες χαρτοπαικτικές λέσχες, πολλές ιδιωτικές με τον οικοδεσπότη να παίρνει γκανιότα, δηλαδή ποσοστά από τους κερδισμένους... Ένα καθαρά αστικό σύμφυρμα όπου, στις δεκαετίες άνθησης της Κυψέλης, η κοινωνικότητα αποδεικνυόταν ισχυρότερος δεσμός από πολιτικές διαφορές και αντίπαλες ομάδες. Όπου, επίσης, παρά το εν πολλοίς άσωτο ήθος του προαστίου, οι πόρτες των ανθρώπων παρέμεναν ξεκλείδωτες μέχρι και μέσα στη δεκαετία του ’80!  

Αυτοί οι καιροί έχουν, ναι, περάσει ανεπιστρεπτί. Η θέα της βορειοαφρικανικής djellaba και ο ήχος του djembe έχουν πια μπολιάσει την ντόπια αστική κουλτούρα. Tα αφρικανά πιτσιρίκια, τα στολισμένα από τους γονείς τους για την κυριακάτικη λειτουργία στην Επτανήσου, είναι από μόνα τους μια εθνολογική μελέτη.  Όμως ο παλιός τρόπος ζωής έχει αφήσει πίσω μια πατίνα που δεν χάνεται εύκολα, παρόλες τις ζυμώσεις και προκλήσεις των τελευταίων χρόνων. Στο γύρισμα του αιώνα το προάστιο λογιζόταν ανάμεσα στα πιο πυκνοκατοικημένα του πλανήτη! Παρά την εισροή νέων, και λιγότερο προνομιούχων, πληθυσμών, παρά την απειλή, πραγματική και φανταστική, της ξενότητας, οι ζυμώσεις δείχνουν να έχουν εδραιώσει τόσο την ανθεκτικότητα όσο και τη φιλοξενία της σημερινής Κυψέλης. 

Τα ενοικιαστήρια που αφθονούσαν στις προσόψεις των πολυκατοικιών τώρα πια σπανίζουν γιατί, όπως εξηγούν οι μεσίτες, έχει αυξηθεί η ζήτηση για στέγη. Εάν ένας αλλοδαπός πλέον δυσκολεύεται να βρει σπίτι να νοικιάσει είναι επειδή τα νοίκια έχουν πάρει ξανά την ανιούσα, και ο θεσμός του airbnb γνωρίζει τεράστια εξάπλωση. Ντόπιοι επαγγελματίες εν μέσω της πάλης τους με τις τρέχουσες συνθήκες της σκαιής φορολογίας πιστοποιούν ότι, ναι, η Κυψέλη έχει τις βάσεις για ν’ ανέβει. Σε κάθε περίπτωση, η ίδια της η αρχική πολυμορφικότητα δείχνει να της παρέχει ένα διαχρονικό προνόμιο. Καθώς δεν ήταν, και δεν πρόκειται να υπάρξει, ομογενοποιημένη, η Κυψέλη παραμένει ανεπιτήδευτη! Μένει να δούμε πώς θα επηρεάσει τον τόσο ιδιαίτερο παλμό της η επερχόμενη επέλαση του μετρό.

Φωτό: Γιάννης Οικονόμου

Κυβέλη
Εκπληκτικά μεζεδάκια στιςκαλύτερες τιμές της πόλης

Θα το βρεις στην πιο θεατρική γειτονιά της Κυψέλης (αλλά και της Αθήνας), με τραπεζάκια πάνω στην πλατεία Αγίου Γεωργίου να σερβίρει τις αξεπέραστες λιχουδιές του κάτω από τα δέντρα. Το όνομά του είναι εμπνευσμένο από τη γνωστή ηθοποιό Κυβέλη και είναι η στάνταρ στάση μετά τις παραστάσεις στα θεατράκια των γύρω στενών. Το καταπληκτικό με την Κυβέλη είναι ότι έχει εκπληκτική κουζίνα σε τιμές κάτι παραπάνω από προσιτές, διατηρώντας μάλιστα την υψηλή ποιότητα στις πρώτες ύλες, αλλά σε τέτοιο βαθμό που έχει περάσει την έκφραση “value for money” σε άλλα επίπεδα.

Στην Κυβέλη αξίζει να πας για τα ασυναγώνιστα μεζεδάκια της (κι όταν το κάνεις να πεις την κωδική ονομασία «κολοκυθοκεφτέδες», είναι το πιάτο-σουξέ όλης της περιοχής) και να τα συνοδέψεις με το τσίπουρο από την Πρέβεζα, ειδική παραγγελία αποκλειστικά για την Κυβέλη (είναι από τα πιο ωραία τσίπουρα που κυκλοφορούν στην Αθήνα). Άλλα διάσημα πιάτα είναι το κοτόπουλο χαρακίρι (!), που έρχεται στο τραπέζι σου περασμένο σε μεταλλική σούβλα, ζουμερό και πεντανόστιμο, η σαλάτα Popeye (μια ελληνική εκδοχή της Caesar’s), η γαριδομακαρονάδα και οι λουκούλλειες τηγανιές (best seller η τηγανιά συκώτι). Καθημερινά θα βρεις επίσης 2-3 πιάτα ημέρας, κι αν ανάμεσά τους πετύχεις το κότσι, πάρε το και θα μας θυμηθείς. Όλα αυτά τα ωραία μπορείς να τα απολαύσεις και με delivery. Extra tip: Ανακάλυψε το πιο ωραίο χύμα κρασί που έχεις πιει ποτέ. 

Ανοιχτά Τρίτη-Κυριακή, 12.00-01.00. Δευτέρα κλειστά. Επτανήσου 15 (Πλατεία Αγίου Γεωργίου), 210 8219406, Fb: @kivelirest

Suzie Q 
Φθηνά και καθαρά ποτά, free jum και μουσικάρες από το βράδυ μέχρι το πρωί

Άνοιξε περίπου πριν 1 μήνα και ήδη κάνει χαμό. Θα το βρεις ανοιχτό από το βράδυ έως το πρωί της επόμενης μέρας (υπάρχουν βράδια που θα φύγεις… 10 το πρωί!) και θα σε ξεσηκώσει με τις μουσικές του. Κάθε βράδυ θα ακούσεις και από κάτι διαφορετικό, από punk και alternative rock μέχρι blues, afro groove, jazz και disco. Επίσης, συχνό φαινόμενο είναι το free jum, όπου πολλοί μουσικοί εμφανίζονται ξαφνικά παρέα με τα όργανά τους και αρχίζουν να παίζουν αναπάντεχα. Εκτός από το free jum, θα εμφανίζονται σταθερά djs και μπάντες, ενώ μία φορά το μήνα η μουσική θα ακούγεται από βινύλια. Στις 20/1 μη χάσεις τους djs Gregg Vaios και Stamatis Grispos! Το δεύτερο μότο του Suzy Q μετά το «Μεταμεσονύκτιο πλυντήριο πλήξης» είναι το «Φθηνά και καθαρά ποτά». Τα ποτά αρχίζουν από €4,50, οι μπίρες από €2,50, τα σφηνάκια από €2. Το καλύτερο; 4-5 το πρωί σερβίρεται τραχανάς με €1,50. Ναι, σίγουρα είναι το πιο υπέροχα παράξενο αφτεράδικο που έχεις πάει ποτέ. 

Φωκίωνος Νέγρη 53, 6994628010, Fb: @suzieqathens

Mpro’s Art Café 
Το καλλιτεχνικό στέκι της Φωκίωνος Νέγρη

Βρίσκεται πάνω στον πιο γραφικό πεζόδρομο της Κυψέλης και είναι το τέλειο σημείο για να πιεις τον καφέ σου στην πιο cult αστική γειτονιά της Αθήνας. Ανοίγει από τις 9 το πρωί και σε περιμένει με ωραίο καφέ και μερικές λιχουδιές. Για τις μικρές λιγούρες δοκίμασε οπωσδήποτε το τοστ-σάντουιτς (μεγάλο σουξέ), για τις μεγάλες προχώρα άφοβα στις ωραίες ποικιλίες, στο κοτόπουλο σχάρας, στο ζουμερό burger ή στο απάκι που πάει τέλεια με το καλό ρακόμελο. Το Mpro’s Art Café έχει καλλιτεχνική ψυχή, γι’ αυτό στους τοίχους του πάντα θα πετύχεις και από μια εικαστική ή φωτογραφική έκθεση. Το βράδυ η διάθεση ανεβαίνει με blues, funk, soul και rock ακούσματα που σε συνδυασμό με τα καθαρά ποτά, θα σε κρατήσουν εδώ μέχρι τις μικρές ώρες. 

Φωκίωνος Νέγρη 57, 2108628187, Fb: @mproscafe

Το Σπιτικό
Το εστιατόριο που συνέδεσε το όνομά τουμε τη γειτονιά και μαγειρεύει σαν άλλοτε

Η Αθήνα στην άνθισή της, η Κυψέλη πρωταγωνίστρια στα νέα ήθη και έθιμα όταν εκεί, στα μέσα της δεκαετίας του 1960, το 1964 για την ακρίβεια, άνοιξε το αγαπημένο Σπιτικό, συνδέοντας το όνομά του με την ιστορία της περιοχής. Περισσότερο από μισό αιώνα μετά, το Σπιτικό παραμένει σημείο αναφοράς για τις νεότερες και παλαιότερες γενιές, όντας ένας χώρος όπως το λέει το όνομά του: γεύσεις σαν το σπίτι σας. Οι μυρωδιές της κουζίνας και του καφέ βγαίνουν 24 ώρες το 24ωρο στο Σπιτικό. Καθημερινά σερβίρεται το νόστιμο και χορταστικό brunch, ενώ η κουζίνα προσφέρει όλα τα καλά. Μαγειρευτά, φρέσκιες σαλάτες, σπιτικές μακαρονάδες, κρέπες, πίτσα, σάντουιτς, burgers, pancakes, γλυκά, παγωτά και πολλά άλλα. Στο Σπιτικό, που αν είστε τυχεροί θα ακούσετε και θα μάθετε πολλές κυψελιώτικες ιστορίες, οι πρώτες ύλες είναι προσεκτικά διαλεγμένες, οι άνθρωποι φιλικοί, ο χώρος άνετος, καθαρός και φιλόξενος. 

Με την υπηρεσία delivery μπορείτε να απολαύσετε όλες τις λιχουδιές του, ενώ εδώ είναι ειδικοί για να ετοιμάσουν και το catering για τις ιδιαίτερες στιγμές σας. Αν σας φέρει ο δρόμος προς την Πατησίων, στο νούμερο 97, γωνία με Δεριγνύ, απέναντι από την ΑΣΟΕΕ, όλα αυτά τα καλά θα τα γευτείτε και στο δεύτερο κατάστημα Σπιτικό, το αδερφάκι του. 

Φωκίωνος Νέγρη 26, 2108214015, 2108214143, www.spitiko1964.gr, fb: Το Σπιτικό 1964

Foka + Negra
Κάτι διαφορετικό συμβαίνει κάθε μέρα στο all day στέκι της Φωκίωνος

Αν θέλεις να του δώσεις έναν χαρακτηρισμό, αυτός που του ταιριάζει περισσότερο είναι all day café bistrot. Αλλά επειδή τα πράγματα είναι απλά, όπως και οι άνθρωποι του Foka+Negra, θα στα πούμε κι εμείς έτσι: Όμορφος χώρος, άνετος και φιλικός, όπου θα απολαύσεις τον καφέ σου από νωρίς το πρωί και θα ανακαλύψεις ότι πάντα κάτι καλό συμβαίνει σε όλη τη διάρκεια της ημέρας. Από τα πεντανόστιμα burgers, τα ζυμαρικά και τις πίτσες που ετοιμάζει η κουζίνα, μέχρι τα live με έντεχνη, ροκ, τζαζ και σουίνγκ μουσικές Παρασκευές και Σάββατα και τις λίγο πιο ροκ επιλογές από τους djs τις καθημερινές. Θα χαλαρώσεις, θα πιεις το ποτό σου, θα δεις τις εκθέσεις που γίνονται πολύ συχνά, κράτα και αυτή την πληροφορία: Κάθε Κυριακή brunch 11.00 με 17.00, με περίπου 15 διαφορετικά πιάτα, όλα τους χειροποίητα!

Φωκίωνος Νέγρη 32, 2108210038, fb: Foka+Negra Café-Bistrot

SCRY Coffee Bar
Θα σε κάνει να αγαπήσεις πιο πολύ τον καφέ, το τσάι, τη σοκολάτα

Οικογενειακό και φιλόξενο, το Scry καλωσορίζει γείτονες και περαστικούς από τη Φωκίωνος ήδη από το 2004, εξελίσσοντας συνεχώς την αγάπη του για τον καφέ. Μαζί με το ξεχωριστό μόνιμο χαρμάνι του, φιλοξενεί εξαιρετικές ποιοτικές ποικιλίες μοναδικής προέλευσης –single origin– κάθε μήνα (τον Γενάρη έρχεται από το Μπαλί της Ινδονησίας), ενώ στο ίδιο πλαίσιο κινείται και στα άλλα ροφήματα: πολλές ποικιλίες από τσάγια, λευκά, πράσινα, μαύρα, κόκκινα, αρωματικά, αλλά και στις σοκολάτες, με 12 ξεχωριστές προτάσεις – φανταστική αυτή με καραμέλα και θαλασσινό αλάτι αλλά και η λευκή με raspberry & ρόδι. Το Scry σερβίρει ακόμη διάφορα καλοφτιαγμένα σνακ και ποτά, ενώ κάποιες επιλεγμένες βραδιές διοργανώνει events, για τα οποία μπορείτε να ενημερώνεστε από το fb.

Φωκίωνος Νέγρη 34, 2108236551, fb: SCRY Coffee Bar