Ξέρεις για τα κρατητήρια της Kommandatur στο κέντρο της Αθήνας;

Ο αριθμός 4 της οδού Κοραή, υπήρξε πέρασμα βασανιστηρίων για πολλούς Έλληνες, Γερμανούς και Ιταλούς αντιφασίστες επί γερμανικής κατοχής. Η ιστορία του κτιρίου παραμένει άγνωστη σε πολλούς Αθηναίους που διέρχονται από εκεί καθημερινά, αγνοώντας το βίαιο παρελθόν του. Πριν μεταφερθούν σε γερμανικά στρατοδικεία, στρατόπεδα συγκέντρωσης και  τόπους εκτελέσεων, πολλοί πέρασαν από τα κρατητήρια και κέντρα μεταγωγών της Kommandatur στην Κοραή, στον χώρο που σήμερα λειτουργεί ως επισκέψιμος χώρος μνήμης, ενώ φιλοξενεί και πολιτιστικές δράσεις.

Άτομα κάθε ηλικίας, ακόμα και παιδιά 14 ετών, βρέθηκαν εκεί για ασήμαντα παραπτώματα. Σε πολλούς τοίχους οι κρατούμενοι έγραφαν ή χάραζαν με όποιο αιχμηρό αντικείμενο βρισκόταν στην κατοχή τους μηνύματα, ονόματα, χρονολογίες και διάφορα σχέδια που δίνουν πληροφορίες για τις άθλιες συνθήκες που βίωναν, αφήνοντας ανεξίτηλες μνήμες στις επόμενες γενιές.

Όταν τα γερμανικά στρατεύματα αποχώρησαν από την Αθήνα τον Οκτώβριο του 1944,  η Εθνική Ασφαλιστική ετοιμαζόταν να εγκατασταθεί στο κτίριο, το οποίο επιτάχθηκε όμως από το ΕΑΜ και αργότερα από την ελληνική Κυβέρνηση. Ωστόσο, στα επόμενα χρόνια η εταιρεία ανέλαβε έργα για τη διάσωση και την επισκευή του κτιρίου, από τις φθορές που είχε υποστεί όλα αυτά τα χρόνια.

Κατά τη διάρκεια των εργασιών συντήρησης στο χώρο των κρατητηρίων βρέθηκαν διάφορα αντικείμενα των κρατουμένων, παραπεταμένα ή κρυμμένα για μισό αιώνα, σε αθέατα σημεία των υπογείων, στις δεξαμενές, στα στεγανά της αποχέτευσης και στις εσοχές των μεταλλικών θυρών, τα οποία αφού δέχθηκαν τη φροντίδα των ειδικών, εκτίθενται πια στο κοινό.

Σημαντικός ήταν και ο κατάλογος των 239 ονομάτων κρατουμένων που βρέθηκαν στους τοίχους των κρατητηρίων, πολλοί από τους οποίους επέζησαν, εντοπίστηκαν και διηγήθηκαν την ιστορία τους εμπλουτίζοντας το αρχειακό υλικό.

Ο χώρος έχει  κηρυχθεί σήμερα Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο, καθώς τα κρατητήρια διασώθηκαν, συντηρήθηκαν και παραδόθηκαν στο κοινό ως επισκέψιμοι χώροι. Tον Αύγουστο του 1894 η εταιρεία γενικών ασφαλειών «η Εθνική» αγόρασε την οικία Rossels  στην οδό Κοραή 4 και σαράντα χρόνια αργότερα, το 1936, προχώρησε στην ανοικοδόμηση του κτηρίου. Τρεις αρχιτέκτονες-μηχανικοί, οι Μ. Λυκούδης, Ι. Αξελός και Α. Κριεζής ανέλαβαν την κατασκευή ενός υπερσύγχρονου, πολυτελούς κτιρίου, πρωτοποριακού για τα δεδομένα της εποχής που μπορεί να αποτελέσει μία ενδιαφέρουσα βόλτα στην σκοτεινή ιστορία της κατοχής.

Info: Χώρος Ιστορικής Μνήμης 1941-1944, Κοραή 4, 2103243581, korai4.gr  και Facebook